چرا افسرده می شویم؟ (تحلیل اختصاصی)
چرا افسرده می شویم؟ شاید دلایل زیادی برای افسرده شدن یک فرد به ذهنتان خطور کند، اما همیشه آنطور که فکر می کنیم نیست! در کنار بررسی دلایل افسردگی و درمان آن، در جلسات مشاوره آنلاین درمان افسردگی، سوالات زیادی مانند چرا دچار افسردگی می‌شویم یا چرا به افسردگی مبتلا می شویم مطرح می شود که نشان از نگرانی افراد نسبت افسردگی می باشد. در ادامه این نوشتار، بی بی ناز غیابی مشاور روانشناس در سایت ویکی روان به این سوال همیشگی پاسخ می دهند که چرا افسرده می شویم؟
فهرست موضوعات بررسی شده
چرا افسرده می شویم؟
با وبلاگ روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
بگذارید از ابتدا، تکلیف ذهن شما خواننده عزیز را با محتوای مطلب روشن کنم. افسردگی کلمه ای است که آنقدر از دهان هم شنیده ایم که فکر می کنیم هر غم و ناراحتی ای افسردگی است.
بگذارید نظر خودم را به شما بگویم و سپس برویم سراغ اصل مطلب. زندگی برای هیچ کدام از ما فرش قرمز پهن نکرده است. ذات زندگی با مقداری به قول معروف افسردگی، اما از نظر من ناکامی همراه است.
چرا؟ چون خواسته های ما و نیازهای ما نامحدود است و منابع برآورده کردن آن ها محدود
هیچ وقت قرار نیست نیازهای ما دقیقا به همان شکل که می خواهیم و در همان زمانی که می خواهیم برآورده شوند، پس ما گاهی ناکام و غمگین خواهیم شد. در این مطلب از این نوع افسردگی که در اکثر ذهن ها جا افتاده صحبت نمی کنیم.
بیماری افسردگی را بیشتر بشناسیم
افسردگی مورد نظر این مطلب یک بیماری جدی، از نظر سبب شناسی بسیار پیچیده و گاهی حتی کشنده و خطرناک است.
پدیده ای که به آن افسردگی عمده یا اساسی یا ماژور می گویند، در روان پزشکی و مکاتب مختلف روان شناسی برای آن تعاریف و نشانه های مختلفی ارائه شده است، درمان های متنوعی دارد و سال ها است که بر روی آن تحقیق می شود و تا به امروز هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
عجیب هم نیست، ما انسان ها موجودات پیچیده ای هستیم. هنوز که هنوز است، با این که در عصر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین زندگی می کنیم، قوی ترین کامپیوترها حداکثر می توانند کارکردی در حد یک بچه کوچک داشته باشند، موجودی که لازم است قدم به قدم به او گفته شود چه باید بکند و تا رسیدن به کارکردهای پیچیده مغز انسان فاصله زیادی برای طی کردن دارد.
از این به بعد در این مطلب وقتی از کلمه افسردگی استفاده می کنم منظورم افسردگی به عنوان یک بیماری روان است. از دو استعاره استفاده می کنم تا میزان شیوع و جدیت آن را برای شما روشن کنم.
از نظر میزان شیوع در مقایسه با بیماری های جسمی، افسردگی در میان بیماری های روان با سرما خوردگی قابل مقایسه است
اکثر ما در طول عمر مان سرما خورده ایم، نه؟ البته با شدت های مختلف. حالا فرض کنید دندان کسی درد می کند ولی صرفا پوسیدگی دارد و باید پر شود، این وضعیت شبیه خفیف ترین نوع افسردگی است (علائم آن را در انتهای مطلب به شما خواهم گفت.) و با روان درمانی و تغییر سبک زندگی درمان می شود.
این بار فرض کنید دندان فرد درد می کند اما پوسیدگی به ریشه رسیده و نیاز است عصب کشی انجام بگیرد، این وضعیت شبیه افسردگی هشدار دهنده است و علاوه بر روان درمانی حتما نیاز به درمان داروئی هم هست.
حالت سوم که از دو مورد قبل وخیم تر است افسردگی بحرانی است. این بار نه تنها پوسیدگی به ریشه رسیده بلکه دندان چرک هم کرده است. در این مرحله فرد افکار و حتی نقشه خودکشی یا آسیب رساندن به خود را دارد و شاید نیاز باشد بستری شود.
فارغ از این که افسردگی از نظر شدت در کدام یک از سه طبقه فوق می گنجد به همان اندازه پوسیدگی دندان بیماری است!
پس لطفاً هیچ وقت، به کسی که دچار افسردگی است چنین چیزهائی نگویید:
- اراده بیشتری به خرج بده !
- بی خیال شو!
- الکی بزرگش کردی!
در ضمن لطفاً هیچ وقت نصیحتش نکنید یا احساسش را دست کم نگیرید. چنین رفتارهایی باعث می شود افراد مبتلا به افسردگی حالشان بدتر شود، احساس شرم و تنهایی کنند، کمک نگیرند و در نهایت حالشان بدتر شود و این مسئله می تواند عواقب جدی داشته باشد.
همان قدر که می شود پوسیدگی دندان را با زدن چنین حرف هائی درمان کرد، افسردگی هم با گفتن شان درمان می شود. تنها تفاوت این دو بیماری در این است که اولی با چشم دیده می شود و دومی نه.
این مطالب ویکی روان را از دست ندهید:
چرا گاهی افسرده می شویم؟
بالاخره و بعد از مقدمه ای طولانی برویم سراغ این سوال که چرا ما افسرده می شویم؟
یک پاسخ واحد برای این سوال وجود ندارد. اما سعی می کنم تا جایی که می شود کلیت موضوع را برای شما روشن کنم. یکی از رایج ترین مدل هایی که در حال حاضر برای توضیح چرایی ابتلای افراد به بیماری افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد مدل آسیب پذیری-استرس است.
این مدل می گوید ما انسان آن ها از نظر میزان آسیب پذیری نسبت به استرس های محیطی با هم متفاوت هستیم و در طیف گسترده ای قرار می گیریم
اتفاقی که من به راحتی از کنارش می گذرم ممکن است دیگری را به شدت به هم بریزد، حتی تا جایی که به افسردگی دچار شود. این اتفاق برای او استرس بوده ولی برای من نه. چون او نسبت به آن اتفاق خاص آسیب پذیر بوده اما من نبوده ام.
اما این تفاوت در آسیب پذیری را چه چیزی مشخص می کند؟ بخش هایی از شخصیت ما که به ارث می بریم. چیزی که در واژگان تخصصی روان شناسی به آن خلق و خو یا مزاج می گویند. این بخش موروثی شخصیتی ما چه می کند؟ حد تحمل ما را تعیین می کند.
به عبارتی نقطه جوش ما را مشخص می کند، آن جا که بالاخره صدای مان در می آید. حتما دیده اید که بعضی بچه ها به اصلاح بد قلق هستند، آرام نمی گیرند و بعضی هم هر جا باشند، هر چه قدر هم نور و سر و صدا باشد به راحتی می خوابند.
خبر بد این است که این بخش از شخصیت تغییر ناپذیر است و فرد را مستعد ابتلا به بیماری های روان می کند، خبر خوب هم این است که یک محیط خوب و آرام در کودکی یا روان درمانی در بزرگسالی می تواند آن را تعدیل کند.
البته ناگفته نماند که بخشی از شخصیت ما هم اکتسابی است و در کودکی در اثر تعامل با افراد نزدیک شکل می گیرد. آسیب پذیری در اصل ترکیب این دو بخش اکتسابی و موروثی شخصیت است. کمی پیچیده شد نه؟ در عوض یک بار برای همیشه همدلی با دیگران را یاد می گیریم و چرایی تفاوت های مان را می فهمیم.
تاثیر دلایل فیزیکی بر افسرده شدن فرد
افسردگی همیشه به این پیچیدگی نیست. گاهی علل فیزیکی دارد. مثلا کم کاری تیروئید علائمی دقیقا مشابه افسردگی ایجاد می کند. هر چه تیروئید کم کارتر، علائم افسردگی شدیدتر.
آمارها نشان داده مواردی مثل:
- بیماری های مزمن جسمی
- تغییرات هورمونی حین بارداری و بعد از زایمان
- بعضی قرص ها مثل قرص های ضد بارداری
- تغییر فصل و کم شدن نور که میزان ملاتونین مغز را کنترل می کند
- کمبود ویتامین دی
- مشکلات خواب
- استفاده زیاد از شبکه های اجتماعی
- و کیفیت رابطه جنسی
می توانند عامل ایجاد افسردگی باشند.
در نهایت تشخیص این که علت افسردگی در یک فرد خاص چیست کار متخصص روانشناس افسردگی است، در نتیجه لطفاً خود تشخیصی و خود درمانی نکنید.
با این حال در ادامه چک لیستی را در اختیار شما می گذارم که از آن برای حساس شدن نسبت به سلامت روان تان استفاده کنید. به این شکل که چنان چه هر کدام از این موارد را دیدید باید حواس تان باشد که اوضاع خیلی جالب نیست و باید دنبال راه حل باشید. (چک لیست از نوشته های رابرت لیهی استخراج شده است.)
- خیلی زیاد یا خیلی کم می خوابید
- خیلی بیشتر یا کمتر از قبل غذا می خورید
- هیچ چیز برای تان جالب نیست
- حساب زمان از دست تان در می رود
- حوصله آدم ها را ندارید و از آن ها کناره گیری می کنید
- تماس چشمی برقرار نمی کنید
- فقط دوست دارید تنها باشید
- اصلا انرژی ندارید
کمک بگیرید
حرف زدن درمان است. ما خودمان را در آینه دیگران می بینیم و اگر این آینه به حد کافی شفاف باشد، تصویر واقعی خواهد بود و به احتمال زیاد قابل درک و انسانی، بسیار انسانی.
پیشنهاد ویکی روان:
اگر به هر دلیل از افسردگی رنج می برید یا نشانه های بالا را در خود مشاهده می کنید، حتما موضوع را با مشاور افسردگی در میان بزارید تا موضوع به صورت ریشه ای و اصولی بررسی و درمان شود.
افسردگی را به حال خود رها نکنید، چون قدرت می گیرد!
برای مشاهده پروفایل بی بی ناز غیابی و رزرو وقت مشاوره غیرحضوری با ایشان روی دکمه زیر کلیک کنید:
