شناخت مهم ترین اصول در مشاوره زوج های نابارور
حمایت از زوج های نابارور با مشاوره ناباروری انلاین
مشاوره زوج های نابارور اگر به درستی صورت پذیرد؛ راه درمان ناباروری را برای زوجین از نظر روانی هموار می کند. ویکی روان به خوبی به سطح چالش موضوع نازایی و ناباروری در خانواده ها واقف است و با مشاوره خانواده آنلاین و تلفنی با بهترین روانشناسان خانوادگی، همواره در کنار همراهان گرامی خود برای ایفای نقش خود در حیطه روانشناسی درمان ناباروری با مشاور نازایی، ایستاده است.
فهرست موضوعات بررسی شده
- ناباروری چیست؟
- تاثیر ناباروری زوجین بر آن ها
- آسیب شناسی زندگی زوج های نابارور
- آسیب های درون فردی ناباروری زوجین
- آسیب های بین فردی در زندگی زناشویی با ناباروری زوجین
- آسیب های فرا فردی ناباروری زوجین
- ضرورت رعایت اصول اخلاقی در مشاوره زوج های نابارور
- اصول اخلاقی مشاوره زوج های نابارور
- رویکرد های درمانی رایج در مشاوره زوج های نابارور
- مشاوره زوج های نابارور در ویکی روان
ناباروری چیست؟
با بخش مقالات علمی ویکی روان همراه باشید.
ناباروری از نظر پزشکی عبارت است از: بارور نشدن یک زوج پس از یک سال تماس جنسی منظم بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری.
ناباروری را می توان تعریف یک اختلال روانی، زیستی و اجتماعی در نظر گرفت. پدیده ناباروری همه شرایط یک حادثه بحران ساز یعنی طول مدت، شرایط پیچیده، عدم قابلیت پیش بینی و غیر قابل کنترل بودن را دارد، به همین دلیل بحران گسترده ای را در زندگی زوجین ایجاد می کند، همچنین باعث آسیب ها و مشکلات زیادی در زندگی آن ها می شود که نیاز به مشاوره زوج های نابارور است.
تاثیر ناباروری زوجین بر آن ها
ناباروی یا فرزند دار نشدن از نظر زوجین یک تنش و وضعیت دلخراش است که دلیل استرس، درد و رنج فردی و اجتماعی می شود. در زمینه فرهنگی اجتماعی هم به خصوص علائم ناباروری در زنان و نازایی برای بانوان یک بحران هویتی ایجاد می کند که نیاز به ارتباط مداوم با مشاوره زوج های نابارور خواهند داشت. طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی عبارت است از:
درک فرد از موقعیت خود در زندگی در رابطه با سیستم های فرهنگی و ارزشی که در آن زندگی می کند و کیفیت زندگی با اهداف، انتظارات، استانداردها و نگرانی های فرد مرتبط است.
در بهبود کیفیت زندگی داریم که یک عامل چند بعدی موثر است که توانایی های احساسی، بهزیستی، رفتاری و شناختی را در بر دارد و این توانایی ها برای ایفای نقش های حرفه ای، اجتماعی و خانوادگی ضروری هستند. کاهش کیفیت و رضایت از زندگی از مشکلات اساسی در زوج های ناباور است که پیشنهاد می شود حتما با مشاور زوج های نابارور در میان گذاشته شود.
از طرفی ابعاد مختلف رفتاری، شناختی، رفاه و توانایی ها در برطرف کردن نیاز عاطفی تحت تاثیر کیفیت زندگی هستند، که اهمیت بسیاری در ایفای نقش های اجتماعی، خانوادگی و حرفه ای دارند.
برگ های دیگر از مجله روانشناسی ویکی روان:
آسیب شناسی زندگی زوج های نابارور
آسیب به حالتی بیمار گونه گفته می شود که مانع از کارکرد به هنجار فرد می گردد. در زندگی زناشویی آسیب به مجموعه عواملی گفته می شود که باعث ایجاد اختلاف زناشویی و تعارض می گردد، میزان خشنودی و سازگاری زوجین را کاهش می دهد، عملکرد طبیعی زندگی زوجین را مختل می کند و حتی گاهی به جدایی و نمایش نشانه های طلاق منجر می شود. پدیده ناباروی زوجین به ویژه در فرهنگ ما به دلیل اینکه اکثر خانواده ها به شکل گسترده هستند و ارتباطات چند لایه در بین آن ها برقرار است، ابعاد جدی تر و عمیق تری پیدا می کند تا لزوم مراجعه به مشاوره زوج های نابارور را دو چندان بنماید.
مردان و زنان نابارور ایرانی به خاطر این مشکل خود را به نوعی وصله ناجور در اجتماع تلقی میکنند. درمان ناباروری اغلب زمان بر، طولانی مدت و فرسایشی هستند و زمینه ایجاد علائم استرس را فراهم می کنند. برخی از روش های درمانی هم امیدواری غیر واقع بینانه و نامعقول در فرد به وجود می آورند.
آسیب های زندگی زوج های نابارور را با نظر مشاور نازایی می توان در سه دسته جداگانه قرار داد که عبارت اند از:
- درون فردی
- بین فردی
- فرا فردی
هر کدام از این دسته ها در جلسات مشاوره زوج های نابارور، دارای ابعاد مختلفی دیده شده که شامل موارد زیر است:
- شناختی
- هیجانی
- رفتاری
- زیستی
- محیطی
آسیب های درون فردی ناباروری زوجین
1- مشکلات شناختی در ناباروری زوجین
- احساس نداشتن هدف در زندگی
- افکار خودکشی
- پایین آمدن عزت نفس
- سرزنش خود
- احساس نداشتن کنترل شخصی
- احساس زیبا نبودن
- افکار وسواسی درباره باروری
- ناتوانی در پذیرش واقعیت ناباروری
- دیدگاه منفی درباره آینده
- احساس نداشتن کمال بزرگسالی
- احساس کامل نبودن هویت جنسی
2- هیجانی زوج های نابارور و درگیری با مشکلات هیجانی
- خشم و عصبانیت
- احساس آزار دهنده حقارت و درماندگی
- غم و اندوه
- پایین آمدن سطح رضایت فرد از زندگی
- داشتن احساس گناه
- افسردگی
- اضطراب
- پایین آمدن سطح امید به زندگی
- حسادت نسبت به زوجین بارور
3- تغییرات رفتاری در نازایی و ناباروری
- پیگیری افراطی درمان های پزشکی
- وابسته شدن به دیگران
4- تداخلات زیستی زوج نابارور
- درگیری با اختلال جنسی بیولوژیکی
آسیب های بین فردی در زندگی زناشویی با ناباروری زوجین
1- مشکلات شناختی در زندگی زوج های نابارور
- احساس نقص در هویت زناشویی
- احساس نبودن نقش والدینی در زندگی زوجین نابارور
- اشتغال ذهنی افراطی زوجین درباره ناباروری
- مشکل در تصمیم گیری
- توافق نداشتن زوجین درباره شروع یا ادامه درمان های ناباروری
- مشکل در قبول کردن سبک زندگی بدون فرزند
2- تداخلات هیجانی در خانواده های نابارور
- پایین آمدن سطح رضایت زناشویی
- کاهش سازگاری بین زوجین
- پایین آمدن سطح رضایت جنسی زوجین
- افزایش اختلاف و تعارض بین زوجین
- ترس از جدایی و طلاق
3- تاثیرات رفتاری ناباروری بین زن و مرد
- رابطه جنسی بین زوجین دچار اختلال می شود
- مشکلات ارتباطی زن و مرد افزایش می یابد
- درباره هزینه های درمان ناباروری مشاجره می کنند
- از شیوه های درمانی ناکارآمد در درمان ناباروری استفاده می کنند
- اختلاف در مورد پذیرش فرزند خوانده
- مشکلات پیرامون ازدواج مجدد
آسیب های فرا فردی ناباروری زوجین
1- مشکلات شناختی در زوج نابارور
- احساس نقص در هویت اجتماعی
- ترس از برچسب خوردن در اجتماع
- احساس انزوای اجتماعی
- حساس شدن نسبت به نگرش فامیل به نازایی
- نظر دوستان و جامعه در مورد خودشان
2- آسیب های هیجانی نازایی
- ترس از نتایج و پیامد های مراحل مختلف تشخیص و درمان ناباروی
- نا امید شدن از نتیجه روش های درمانی باروری
- احساس نداشتن حمایت اجتماعی در نازایی
3- تداخلات رفتاری در ناباروری زوج ها
- مهارت های اجتماعی و شغلی زوجین دچار اختلال می شود
- به نظر مشاوره زوج های نابارور، ارتباطات اجتماعی آن ها کاهش می یابد
- زوجین نمی توانند نقش های اجتماعی خود را به خوبی ایفا کنند
- زوج نابارور در مقابل استرس های زندگی ناتوان و ضعیف می شوند
4- تغییرات محیطی تحت تاثیر ناباوری و نازایی
- مشکلات اقتصادی در رابطه با مراحل مختلف تشخیص و درمان ناباروری
ضرورت رعایت اصول اخلاقی در مشاوره زوج های نابارور
در هر یک از رشته های حوزه سلامت با توجه به رابطه ای که بین بیمار و درمانگر به وجود می آید، مصادیق خاصی برای اصول اخلاقی پزشکی و تعهد حرفه ای ایجاد می شود. با توجه به این که مشاوره و روان درمانی در بسیاری از بیماری ها جای خود را باز کرده و به عنوان درمان اصلی یا همراه با درمان اصلی به کار می رود، روانشناسان خانواده و مشاوره زوج های نابارور هم موظف هستند اصول اخلاقی را در مواجهه با بیمار خود رعایت کنند.
روانشناسان و مشاوران برای اینکه بتوانند مشاوره صحیح ارائه بدهند یا روش های درمانی مناسب را انتخاب کنند، در مواقع زیادی از عمق زندگی بیمار و روان او اطلاعات بدست می آورند، این مساله جایگاه روانشناس و مشاوره زوج های نابارور را به عنوان امین بیمار حساس تر می کند. از طرفی خود ناباروری هم یک بیماری خاص است زیرا:
- زوجین به خصوص با علائم ناباروری زنان از طرف جامعه تحت تاثیر فشار روانی و عاطفی شدیدی هستند.
- گاهی ناباروری به دلیل یک نقص جسمی در یکی از زوجین یا هر دو است و در برخی از مواقع هم اینگونه نیست، ممکن است با فرزند دار شدن جان کسی در خطر باشد یا نه اصلا اینگونه نباشد، به همین دلیل در این بیماری و فرایند مشاوره زوج های نابارور و درمان آن کلماتی مثل سود رسانی و عدالت مفاهیم و معانی جدیدی پیدا می کنند.
- زوجین انتخاب می کنند که فرزند داشته باشند و هر کدام از آن ها در این انتخاب سهمی دارند. در اینجا طرف مقابل درمانگر و مشاور زوج های نابارور به جای یک بیمار، مشاور ناباروری یک زوج است.
- مشاور زوج های نابارور و روانشناس مجبور است برای طراحی اصولی فرآیند درمان و مشاوره از خصوصی ترین بخش های زندگی زوجین آگاه شود.
اصول اخلاقی مشاوره زوج های نابارور
با توجه به دلایل ذکر شده اخلاق در روانشناسی و مشاوره جایگاه خاصی پیدا می کند و لازم است نکاتی رعایت شود که در ادامه ذکر می شود از جمله اینکه:
- مشروط به اینکه اطلاعات کافی در مورد بیماری، درمان و عوارض آن به بیمار داده شده باشد این حق هر بیماری است که درمان را قبول یا رد کند.
- با توجه به اینکه هر دو زوج در رابطه با فرزندآوری نقش و مسئولیت های خاص خود را دارند، لازم است که مشاوره زوج های نابارور و روان درمانی با هر دو نفر انجام شود، این فرآیند با توجه به تشخیص روانشناس و مشاوره زوج های نابارور در برخی جلسات به صورت فردی و در مواردی هم با حضور هر دو زوج است.
- تصمیم گیری و رضایت زوجین در مراحل مختلف تشخیص و درمان ناباروری مردان و نازایی زنان باید به صورت آگاهانه و رضایت هر دو طرف باشد.
- رازداری برای زوج نابارور
- حقیقت گویی به زن و شوهر نابارور
- اگر برای فرزندآوری نیاز به انتخاب رحم جایگزین باشد، با توجه به اینکه این مساله بار روانی بر روی خانواده دارد، نیاز به چندین جلسه مشاوره زوج های نابارور برای راهنمایی است تا در مورد مقبولیت این فرزند به عنوان فرزند واقعی خانواده اطمینان حاصل شود.
- در صورتی که فرایند درمان ناباروری زنان و مردان اثر بخش باشد و زوجین بتوانند جنسیت فرزندشان را انتخاب کنند، روانشناس و مشاور زوج های نابارور متعهد است تا همه جوانب و عوارض این مساله را به آن ها گوشزد کند. ضرورت انجام این عمل و وضعیت روانی زوجین هم نیاز به بررسی دارد.
رویکرد های درمانی رایج در مشاوره زوج های نابارور
بنا به تشخیص و نظر مشاور یا روانشناس و با توجه به نوع مشکل و آسیب زوج های نابارور، در فرآیند درمان و مشاوره زوج های نابارور رویکرد های مختلفی میتواند مورد استفاده قرار بگیرد که پژوهش های مختلف اثر بخشی آن ها را نشان داده اند. برخی از این رویکرد ها عبارت اند از:
- مشاوره زوجی امید محور با دیدگاه اسلام در خانواده
- زوج درمانی رفتاری شناختی جهت تغییر نگرش زوج های نابارور
- زوج درمانی هیجان محور
- مشاوره گروهی شناختی عاطفی رفتاری
- زوج درمانی کوتاه مدت خود تنظیمی با تاکید بر ایجاد صمیمیت بین زوجین
- روان درمانی گروهی
- روان درمانی وجودی با تاکید بر افزایش تاب آوری زوجین
- مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد
مشاوره زوج های نابارور در ویکی روان
به نظر ویکی روان و با توجه به شرایط، مشکلات و مسائل ذکر شده در ناباروری و نازایی ارائه خدمات جهت مشاوره زوج های نابارور و روانشناختی در کنار درمان های پزشکی ناباروری مردان و زنان امری ضروری به نظر می رسد. مداخلات روانشناختی و مشاوره ای باعث شناسایی استرس ها و آسیب های زندگی زوجین نابارور می شود و به آن ها کمک می کند تا با کاهش مشکلات به سطح سازگاری مناسبی نسبت به این موضوع برسند. شناخت آسیب های ناباروری در طراحی فرآیند مشاوره زوج های نابارور و درمان زوجین به مشاوران خانواده کمک می کند، زیرا تا آسیب شناسایی نشود، طبیعتا نمی توانیم راه حلی هم برای آن پیدا کنیم.
