تعریف استرس چیست و شناخت آن چه کمکی به ما می کند؟ شاید کاملا ندانید معنی استرس چیست و یا حتی معنی کلمه استرس در زبان فارسی چیست؟ خب، کلمه استرس در حقیقت برای دانشمندان یک اصطلاح کاربردی نمی باشد، زیرا همانطور که قبلا در ویکی روان گفتیم تعریف استرس یک اتفاق بسیار فردی است و در هر فرد معنی استرس متفاوت است. شناخت دقیق معنی استرس اولین قدم در جلسات مشاوره درمان استرس و اضطراب آنلاین در ویکی روان است. پس اگر سوالاتی مانند مترادف استرس چیست یا تعریف استرس به زبان ساده چه می شود در ذهنتان دارید، حتما تا انتها با ویکی ران همراه باشید.
اما سوال اصلی این است که اگر ما نتوانیم مفهوم استرس را بیان کنیم، چگونه باید میزان آن را اندازه گیری کنیم؟
استرس نوعی واکنش بدنمان
موضوعاتی که در این مطلب ویکی روان به آنها می پردازیم:
در ادامه به بررسی بیشتر تعریف استرس از نظر روانشناسان در سایت روانشناسی ویکی روان می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
- تعریف استرس چیست و دلایل بروز استرس کدامند؟
- چه چیز باعث بروز استرس می شود؟
- دیدگاه هانس سلیه در مورد معنی استرس چیست؟
- مترادف کلمه استرس در زبان فارسی چیست؟
- تعریف استرس در روانشناسی چیست؟
- تاریخچه پیدایش استرس چیست؟ بررسی تاریخچه استرس
- معنی استرس چیست؟ (ریشه کلمه استرس چیست؟)
- تعریف استرس از نظر روانشناسان – تعریف علمی استرس چیست؟
- آزمایشات صورت گرفته برای پاسخ به اینکه تعریف علمی استرس چیست
- معنی استرس چیست؟ (فایل صوتی آشنایی با تعریف استرس و نگرانی)
- پیشنهاد ویکی روان به شما 🙂
تعریف استرس چیست و دلایل بروز استرس کدامند؟
با مطالب روانشناسی بالینی ویکی روان همراه باشید.
در بیان صحیح معنی استرس باید گفت:
استرس واکنش بدن به هر تغییری است که نیاز به تطبیق یا واکنش دارد. استرس واکنش بدن ما به فشارهای فیزیکی، احساسی و روانی است. بر اساس تعریف استرس در روانشناسی، تغییرات شیمیایی بدن که باعث تغییرات فیزیکی مانند، بالا رفتن ضربان قلب و فشار خون می شود را استرس و تشویق می گویند
همه ما با استرس مواجه می شویم اما نوع و سبک آن متفاوت است، همچنین شیوه واکنش به استرس در ما متفاوت است. ما بر اساس نوع ژنتیک، سبک زندگی و تجربیاتمان، واکنش های متفاوتی در مواجه با انواع استرس و تشویش های ذهنی داریم!
به همین دلیل اگر بدانید معنی استرس چیست و چه مواقعی به سراغتان می آید (دقیقا به سراغ شما) بهتر می تواند ذهن و احساسات خود را مدیریت کنید تا نه تنها از آسیب نبینید بلکه از آن به عنوان ابزاری برای بهبود شرایط استفاده کنید.
چه چیز باعث بروز استرس می شود؟
همانطور که قبلا در ویکی روان گفتیم، استرس بخشی طبیعی از زندگی است! ممکن است استرس را بوسیله محیط، بدن و افکار خود تجربه کنید. چون بدن به تغییرات فیزیکی، ذهنی و عاطفی واکنش نشان می دهد.
حتی تغییرات مثبت زندگی مانند گرفتن ترفیع، وام یا تولد فرزند باعث ایجاد استرس می شوند، وقتی انسان ها با یک چالش یا تهدید مواجه می شوند، تا حد زیادی واکنش فیزیکی دارند!
بدن منابعی را فعال می کند و تا جایی که ممکن است به مقابله با چالش ها و ایمن ماندن افراد کمک می کند. بدن مقادیر بیشتری از هورمون های کورتیزول، اپی نفرین و نوراپی نفرین را تولید می کند.
این هورمون های بدن، واکنش های فیزیکی زیر را تحریک می کنند که در نتیجه مواجهه با شرایط استرس زا به وجود می آید.
برای مثال در مواجهه با انواع استرس،
- افزایش فشار خون
- افزایش آمادگی عضلات
- تعریق
- هوشیاری
همگی توانایی فرد در واکنش به وضعیت خطرناک یا چالش برانگیز را بهبود می بخشند.
هورمون های نوراپی نفرین و اپی نفرین نیز باعث افزایش ضربان قلب سریع می شوند که از نشانه های استرس عمومی هستند. عوامل محیطی که این واکنش را تحریک می کنند، عوامل استرس زا نامیده می شوند.
عواملی مانند:
- سر و صداها
- رفتار پرخاشگرانه
- سرعت ماشین
- لحظه های ترسناک فیلم
- یا حتی اولین قرار عاشقانه
با افزایش تعداد عوامل استرس زا در زندگی، علائم و نشانه های استرس نیز بیشتر می شود.
قبلا در ویکی روان مفصل در مورد تعریف شرایط استرس زا توضیح دادیم که می توانید مطالعه کنید.
این موارد تعریف استرس در روانشناسی را بیشتر شرح می دهند، پس یادتان باشد مفهوم استرس بسیار به هیجان، نگرانی و انتظار رخدادی مهیج را کشیدن نزدیک است.
دیدگاه هانس سلیه در مورد معنی استرس چیست؟
هانس سلیه (Hans Selye) از دانشمندانی است که در حوزه شناخت علمی استرس پیشرو بوده و نظریات او همیشه مورد استفاده دیگر روانشناسان قرار گرفته است، در جواب سوال معنی استرس چیست گفت: (تعریف واژه استرس که در سال ۱۹۳۶ توسط دانشمند نامی هانس سلیه انتخاب شده است)
استرس، یک واکنش عمومی بدن در قبال ایجاد هر گونه تغییر است، که می تواند فرد به فرد متفاوت باشد
هانس سلیه در مورد تعریف علمی استرس اظهار می دارد که:
هنگامی که حیوانات را در آزمایشگاه برای انجام بررسی با استفاده از تحریکات فیزیکی و احساسی متفاوت مانند
- ایجاد نور یا صدای آزار دهنده
- قرار گرفتن در معرض گرما یا سرمای شدید
- ایجاد فضای ناامید کننده
مورد بررسی قرار می دادند، در همه آن ها تغییرات پاتوژنیکی (بیماری زا) مشابهی دیده شد. با توجه به معنی کلمه استرس، این تغییرات بیماری زا شامل:
- زخم معده
- انقباض بافت لنفاوی
- و بزرگ شدن غدد فوق کلیوی
بودند که به خاطر وجود استرس طولانی مدت ایجاد شدند!
به عنوان این مثال سعی کردیم تعریف استرس در روانشناسی را بهتر درک کنید، چرا که تفاوت اصلی استرس و هیجان در تاثیرات بلند مدت آنها بروز می کند.
بدون شک وجود دراز مدت استرس در هر فردی می تواند تاثیرات بسیار مخربی بر جسم و روان او داشته باشد!
مترادف کلمه استرس در زبان فارسی چیست؟
حالا که می دانید معنی استرس چیست، باید به معادل فارسی استرس هم اشاره شود.
خب، خیلی سخت است که مترادف کلمه استرس را در زبان فارسی پیدا کنیم چون استرس کلمه ای علمی است نه عامیانه و گستره بسیار زیادی از معانی را پوشش می دهد. اما با این حال مترادف کلمه استرس در زبان شیرین فارسی عبارتند از:
- نگرانی
- دلهره
- تشویق
- نا آرامی ذهنی
- التهاب حالات روحی
- آشوب ذهنی به دلیل عدم اطمینان از نتیجه کار یا اتفاقی
به طور کلی، اگر با مفهوم و تعریف استرس در روانشناسی بیشتر آشنا شوید به خوبی می توانید کلمات مترادف با استرس را درک کنید. چون معنی استرس خود نشان دهنده ویژگی های اصلی آن است و می توان با استفاده از این ویژگی ها به معنای حقیقی آن پی برد.
اما در بیشتر موارد با اینکه به توضیح دقیق این سوال که تعریف علمی استرس چیست می پردازیم، باز هم تعداد کثیری فرق استرس و اضطراب را نمی دانند.
تعریف استرس در روانشناسی چیست؟
هانس سلیه بعدها دریافت که با ادامه دادن شرایط استرس زا برای این حیوانات، آن ها دچار بیماری هایی می شوند که با بیماری انسان ها نیز مشابه بودند.
از این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حملات قلبی
- سکته مغزی
- بیماری های کلیوی
- و رماتیسم مفاصل
پس از یافتن این واقعیت، هانس سلیه دریافت که بسیاری از بیماری ها بر اثر عوامل بیماری زای مشخص، اما متفاوتی ایجاد می شوند. بعدها ثابت شد که چیزی که هانس سلیه گفته بود، دقیقا نقطه مقابل این واقعیت است.
در حقیقت بسیاری از عوامل بیماری زا می توانند باعث ایجاد یک بیماری خاص شوند، که این مسئله هم در حیوانات و هم در انسان ها یکسان است
نظریه هانس سلیه بسیار مورد توجه قرار گرفت و او خیلی سریع به یکی از تکیه کلام های مردم تبدیل شد، که معنی آن کاملا با تعریف ابتدایی متفاوت بود.
در آن زمان، برخی افراد از این معنی استرس برای عنوان کردن رئیس بد خلق و غیر قابل تحمل و دیگر موقعیت های شخصی غیر قابل کنترل استفاده می کردند.
بسیاری از افراد هم از این واژه به عنوان یک عکس العمل به درد قفسه سینه، ضربان قلب، سر درد یا تشنگی و چنین شرایطی یاد می کردند
دیگر افراد از استرس برای اشاره به آن چیزی استفاده می کردند که آن ها در پایان تکرار این واکنش ها – مانند زخم معده و حملات قلبی – دریافت می کردند.
دانشمندان بسیاری در مورد این تعریف نامعلوم شکایت داشتند، تا اینکه یکی از فیزیک دانان در سال ۱۹۵۱ نتیجه گیری خود را از معنی استرس در ژورنال پزشکی بریتانیا چنین عنوان کرد:
علاوه بر اینکه تعریف استرس در خودش است، خودش علت و نتیجه خود نیز می باشد
تاریخچه پیدایش استرس چیست؟ بررسی تاریخچه استرس
متاسفانه هانس سلیه نمی دانست که کلمه استرس قرن هاست که در فیزیک برای تعریف انعطاف پذیری استفاده میشده است. (انعطاف پذیری یعنی چیزی که به مواد اجازه می دهد تا پس از این که توسط یک جسم خارجی فشره شدند و یا کش آمدند، به اندازه و شکل ابتدایی خود در بیایند.)
همانطور که در قوانین Hook در سال ۱۶۵۸ بیان شده است، قدرت یک نیروی خارجی یا فشار، مانند یک فلز چکش خورده باعث ایجاد یک کشش و خستگی می شود.
این تعریف زمانی بیشتر باعث گیجی افراد شد که تحقیقات او می خواستند به زبان های دیگر ترجمه شوند.
زیرا در زبان های دیگر کلمه ای وجود نداشت که بتواند مفهوم دقیق استرس را برساند، زیرا مفهوم استرس را نوعی فشار تلقی کرده بود
در سال ۱۹۴۶ هنگامی که از او خواسته شده بود تا در این مورد در دانشگاه Collège de France سخنرانی کند مسئول آکادمی زبان فرانسوی در مورد استفاده از این کلمه چندین روز دچار مشکل شده بود.
در نهایت تصمیم بر این شد تا کلمه جدیدی را جایگزین استرس کنند.
معنی استرس چیست؟ (ریشه کلمه استرس چیست؟)
ظاهرا، برخی متعصبین زبان ملی، از کلماتی مانند le stress، il stress ، lo stress و der stress به جای کلمه استرس استفاده می کردند.
دیگر زبان های اروپایی و زبان های روسی، ژاپنی، چینی و عربی نیز همین مشکل را پیدا کردند. استرس یکی از معدود کلمات زبان های اروپایی است که قانون استفاده نکردن از الفبای رومی را حفظ کرده است.
حتما مقاله انواع هورمون های استرس زا را در سایت ویکی روان مطالعه کنید.
تعریف استرس از نظر روانشناسان – تعریف علمی استرس چیست؟
در پاسخ به سوال تعریف علمی استرس چیست باید گفت:
از آنجایی که اکثر افراد استرس را در موقعیت های خطرناک و ترسناک می بینند Selye برای توانایی تشخیص محرک و واکنش، به تدریج کلمه جدیدی را ایجاد کرد:
“stressor” . استرس بطور عمومی هم معنی کلمه تشویش است.
معنی لغوی آن:
فشار ذهنی و فیزیکی یا احساسی” و یا ” شرایط یا احساسی که هنگامی ایجاد می شود که تقاضا از یک فرد بیشتر از توانایی فردی و اجتماعی او باشد و فرد نتواند به آن پاسخ بدهد
می باشد.
بنابراین استرس معنی منفی گرفت و نمود مثبت آن (استرس مثبت که قبلا در ویکی روان در مورد آن صحبت کردیم) انکار شد. با این حال هنگامی که از یک فرد خواسته می شود تا از توان خود، کار بیشتری انجام دهد، استرس می تواند مفید هم باشد.
انواع استرس می تواند تا یک زمانی باعث شکوفایی نیز شود و از یک جایی به بعد نتیجه معکوس دارد
از این رو نتایج معکوس این شکوفایی نیز در هر فرد متفاوت است.
پیشنهاد ویکی روان: منظور از استرس مخفی و پنهانی چیست؟
تعریف استرس می گوید که استرس می تواند مثبت و سازنده هم باشد
شما باید همیشه نسبت به علائم و نشانه های استرس آگاه باشید تا این اتفاق باعث آسیب رسیدن به شما نشود.
برخی از این سیگنال ها گاهی به قدری در یک فرد متفاوت و نا آشنا می باشند که مورد توجه قرار نمی گیرند و زمانی آشکار می شوند که دیگر خیلی دیر شده است.
حتی گاهی اتفاق می افتد که پیش از این که خودتان متوجه شوید، دیگران این علائم را در شما مشاهده می کنند.
هر تعریفی که برای سوال تعریف علمی استرس چیست ارائه شود باید معنی مثبت آن را نیز در بر بگیرد.
این همان چیزی است که هانس سلیه آن را eustress نامیده است.
برای مثال، برنده شدن در یک مسابقه یا انتخابات نیز می تواند دارای استرس مخربی باشد.
همچنین یک بوسه ی آتشین و آن احساسی که ممکن است به دنبال داشته باشد نیز استرس زا می باشد
متاسفانه Selye در همه عمرش در پی یافتن یک معنی رضایت بخش برای استرس بوده است.
او در پی تلاش برای مقایسه بررسی هایی که بر روی حیوانات انجام داده است با زندگی انسانی، دوباره استرس را چنین تعریف کرده است:
ایجاد یک فرسودگی در بدن انسان
این تعریف بیشتر مناسب پیری بیولوژیکی می باشد و خیلی تعجب آور نیست که استرس می تواند روند پیری را تسریع بخشد.
در واپسین سال های عمر Selye، هنگامی که در مورد مفهوم و تعریف استرس از او سوال می کردند، او چنین پاسخ می داد:
“همه می دانند معنی استرس چیست اما در حقیقت نمی دانند استرس چیست “
به همین خاطر است که تعریف علمی استرس سخت است. اما باز می گردیم به تعریف علمی استرس: یک واکنش شیمیایی بدن در مواجه با فشارهای ذهنی، عصبی و فیزیکی.
آزمایشات صورت گرفته برای پاسخ به اینکه تعریف علمی استرس چیست
همانطور که گفتیم، پاسخ به سوال استرس چیست دشوار است زیرا علائم استرس از فردی به فرد دیگر متفاوت است. یک مثال خوب برای این مسئله مشاهده مسافرانی است که روی غلتک شیب دار شهربازی سوار شده اند.
برخی از آن ها روی صندلی های انتهایی نشسته اند، چشم هایشان را می بندند.
فک هایشان به هم چسبیده است و دست های سفیده شده شان را به میله آهنی محکم گرفته اند.
آن ها اصلا نمی توانند منتظر بمانند تا بازی تمام شود و نمی توانند تصور کننده که چه زمانی پایشان را روی زمین آرام می گذارند. اما از طرفی، در قسمت جلویی، افرادی را مشاهده می کنیم که با چشمانی باز با لذت جیغ می زنند.
نمی توانند برای سوار شدن به این وسیله بازی منتظر بمانند. همچنین در بین این دو گروه افرادی را مشاهده می کنیم که اصلا علاقه ای به سوار شدن بر روی این وسیله ندارند. (این مثال تا حدودی پاسخ سوال تعریف استرس چیست را می دهد.)
پیشنهاد می کنیم مطلب منظور از استرس زود انزالی چیست را حتما در سایت ویکی روان بخوانید.
اکنون به نظر شما این وسیله بازی استرس آور است؟
غلتک شیب دار شهربازی می تواند یک مثال خوبی برای این باشد که شرایط استرس آور می تواند برای هر کسی متفاوت باشد.
چیزی که باعث تمایز آن افراد مشتاق به استفاده از بازی و افرادی که در عقب نشسته بودند می شود، احساس کنترلی است که آن ها نسبت به آن حادثه دارند.
در حالی که کدام این این دو گروه نتوانسته بودند احساس خود را کنترل کنند. اما انتظار آن ها از آن رویداد متفاوت از یکدیگر بود.
در بسیاری از مواقع ما برای خودمان استرس تولید می کنیم
زیرا به جای یادگیری درست، درک اشتباهی از حوادث داریم. با این که همه افراد نمی توانند با تعریف استرس از نظر روانشناسان و جواب استرس چیست به طور کلی موافق باشند.
اما همه بررسی های تجربی و بالینی ما اثبات می کنند که احساس داشتن، کنترل کم و یا عدم کنترل بر روی حوادث، همیشه استرس آور است و این همان مفهوم استرس است.
پیشنهاد می کنیم مقاله راه سریع از بین بردن استرس را در سایت ویکی روان مطالعه و با دوستان خود که نیاز به خواندن آن دارند به اشتراک بزارید.
معنی استرس چیست؟ (فایل صوتی آشنایی با تعریف استرس و نگرانی)
ساناز قهاری روانشناس بالینی و عضو تیم تحریریه سایت ویکی روان در پادکست زیر با عنوان “استرس چیست و چند نوع دارد؟” به طور کامل به بیان تعریف استرس و انواع آن پرداخته است.
پیشنهاد می کنیم این پادکست کاربردی را از دست ندهید و با دوستان و عزیزان خود به اشتراک بزارید:
اگر شما هم از استرس و اضطراب، در زندگی شخصی خود رنج می برید و نمی دانید که استرس خوب است یا بد، در اینجا ما برای شما خدمات مشاوره استرس و اضطراب را در سایت ویکی روان به صورت آنلاین قرار داده ایم تا اگر مشکلی در زندگی شماست به راحتی رفع شود.
پیشنهاد ویکی روان به شما 🙂
شما دوست عزیز می توانید در سایت ویکی روان از خدمات مشاوره روانشناسی تصویری به صورت غیر حضوری استفاده و از هر کجای دنیا با مشاور روانشناس خود در ارتباط باشید. مشاور متخصص در زمینه استرس و اضطراب کمکتان می کند به خوبی دلیل مضطراب شدن خود را پیدا کرده و با راهکارهای عملی آنها را درمان نمائید.
درمان آنلاین استرس در ویکی روان
یادتان باشد استرس و نگرانی اگر درمان نشود روز به روز بدتر خواهد شد!
با سلام
مطلب خوبی بود . من و خانواده بنده خیلی استرس داریم
سلام من صبح ها استرس شدیدی دارم و اصلا حالم خوب نیست میشه کمکم کنید ممنون
سلام وقت به خیر،
حتما مقاله استرس و اضطراب صبحگاهی را در ویکی روان مطالعه کنید اگر موضوعتان رفع نشد بفرمائید.
معنی استرس بیشتر به درک و احساس مربطط میشه
سخه تعریف استرس اما بیشتر میشه تجربش کرد تا توضیح داد اما باز شما خوب گفتین
سلام. اتفاقا کار خیلی خوبی کردین تعریف استرس و از دید علمی بیان کردین چون همه استرس و شنیدن ولی نمیدونن چیه و مثلا چه فرقی با اضطراب داره ممنون ویکی روان
سلام موفق باشید
معنی استرس همون نگرانیه اما خب استرس یک کلمه انگلیسی هست اما معنی خوبی داره و قشنگ جا افتاده معنیش به همین خاطر مردم میدونن تعریف استرس چیه و مشکلی ندارند
سلام به نظرم تعریف اسرس چیزی بالاتر از نگرانی و ادلهره عادی هست چون استرس یک تعریف و کلمه جدیده نمیشه اونو با چیزی معادل کرد
شاید در نگاه اول استرس همان تعریفی باشه که شما گفتین اما در واقع چیزی فراتر از این حرف هاست
استرس خیلی پیچیده تر از نگرانی هست،به این سادگی ها نمیشه با دلهره و نگرانی معنی استرس و یکی دونست
معنی استرس به نظرم فرد به فرد فرق دارد
مثلا یکی احساس نکرانی شدید دارد و یکی هم مدام ناخن هایش را می جود به هر حال استرس می تواند برای هر شخصی متفاوت باشد و به یک نوع خاصی خودش را نشان دهد. لطفا به این موضوع هم رسیدگی کنید. ممنون از سایت خوب ویکی روان