تاثیر استرس بر جنین چیست؟ (0 تا 100)
تاثیر استرس و اضطراب مادر بر جنین چقدر است؟
تاثیر استرس بر جنین می تواند خیلی بیشتر از چیزی باشد که تصورش را می کنید. کلا استرس در دوران بارداری که قبلا در ویکی روان درباره آن صحبت کردیم، ممکن است روی جنین تا ۱۷ هفته بعد از لقاح تاثیر داشته باشد و براساس تحقیقات جدید روانشناسی، اثرات مضری روی مغز و رشد او دارد. این اولین مطالعه ای درباره تاثیر استرس مادر بر جنین است که نشان می دهد نوزادان متولد نشده در مراحل اولیه بارداری در معرض هورمون های استرس مادر خود قرار می گیرند. به همین خاطر در جلسات مشاوره استرس اضطراب تاکید زیادی بر به حداقل رساندن تاثیر استرس مادر بر جنین می شود.
موضوعاتی که در این مطلب به آنها اشاره خواهد شد:
- تاثیر استرس مادر بر جنین چیست؟
- تاثیر استرس کوتاه مدت بر جنین
- تاثیر استرس بلند مدت بر جنین
- تاثیر استرس بر جنین بعد از تولد
همانطور که در بالا اشاره شد قبلا در مورد استرس در دوران بارداری و راه های کاهش استرس در طی بارداری در ویکی روان صحبت کرده ایم. اما موضوع این مطلب به تاثیر استرس مادر بر جنین مربوط می شود.
موضوع تاثیر استرس بر رشد جنین به قدری اهمیت دارد که حتی مشاورین روانشناس به روش های کاهش استرس قبل از بارداری هم پرداخته اند. دلیل اصلی این است که نگرانی و تشویش ذهنی والدین می تواند به فرزندان آنها در هر وضعیتی منتقل شود. اما تاثیر استرس بر جنین انسان چقدر است؟
فهرست موضوعات بررسی شده
- تاثیر استرس بر جنین چیست؟
- میزان هورمون استرس، بر رشد جنین تاثیر می گذارد!
- استرس کوتاه مدت تاثیری بر جنین ندارد
- استرس طولانی مدت مادر را می توان در مایع آمنیوتیک اندازه گیری کرد
- تاثیر استرس بر جنین در ماه آخر بارداری
- تاثیر استرس مادر بر جنین بعد از تولد چیست؟
- نقش پدر در کم کردن تاثیر استرس بر جنین چیست؟
- استرس و مشکلات خواب کودک
- چطور تاثیر استرس بر جنین در دوران بارداری را کم کنیم؟
تاثیر استرس بر جنین چیست؟
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
این یافته ها، که در ژورنال Endocrinology Clinical منتشر شده اند، پس از تحقیقات جداگانه بر روی حیوانات نشان داده شد که استرس زیاد در دوران بارداری مادر می تواند بر عملکرد مغز و رفتار فرزندان تأثیر بگذارد!
همچنین شواهد دیگر حاکی از آن است که در انسان ها، انواع استرس مادران می تواند بر کودک در حال رشد، از جمله کاهش IQ (ضریب هوشی) تاثیر بگذارد.
توسط گروهی از محققان دانشگاه زوریخ به اثبات رسیده که اگر مادر در دوران بارداری، مدت زمان طولانی در معرض استرس باشد، غلظت هورمون های استرس در مایعات آمنیوتیک افزایش می یابد.
به نظر نمی رسد که استرس کوتاه مدت اثر نامطلوبی بر رشد جنین داشته باشد
با این حال، این اتفاق می افتد و پیامدهای آن برای کودک متولد نشده، هم قبل و هم پس از تولد، هنوز به طور کامل درک نشده اند و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
محققان نمی خواهند که “زنان باردار را نگران کنند“، اما با توجه به “سبک زندگی سالم و متعادل” برای اجتناب از استرس عمومی تاکید کردند.
پیشنهاد می کنیم مقاله تاثیر استرس بر بدن انسان را در سایت ویکی روان مطالعه کنید تا متوجه شوید چرا روانشناسی تاکیدد زیادی بر جلوگیری از تاثیر استرس و ناراحتی مادر بر جنین دارد. بزرگ ترین سرمایه گذاری والدین برای دلبندشان فراهم کردن شرایطی است تا در آینده از اختلالات روانی که دخالتی در آن نداشته اند در امان باشند. به همین خاطر اثر فشار عصبی مادر بر جنین باید به حداقل برسد.
تاثیر استرس بر جنین در دوران بارداری
- کم شدن میزان رشد جنین
- واکنش های غیرطبیعی
- زایمان زودرس
- احتمال بروز بیماری و عدم تکامل رشد تاثیر استرس مادر بر جنین است
- احتمال بروز مشکلات قلبی یا گوارشی بعد از زایمان برای نوزاد
- سخت تر شدن دوران بارداری برای مادر به واسطه ایجاد تغییر وضعیت جنین
میزان هورمون استرس، بر رشد جنین تاثیر می گذارد!
قبلا هم درباره تاثیر هورمون های استرس زا بر ایجاد حال بد توضیح دادیم.
هنگام استرس، بدن هورمون هایی را تولید می کند تا استرس بالاتر را تحمل کند، از جمله هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) که منجر به افزایش هورمون استرس کورتیزول میشود.
این مکانیزم در دوران بارداری ادامه دارد و جفت که جنین را با مواد مغذی تأمین می کند، می تواند هورمون استرس کورتیکوتروپین را پخش کند. در نتیجه مقدار کمی از این هورمون وارد مایع آمنیوتیک و متابولیسم جنین میشود.
مطالعات حیوانی نشان داده است که این هورمون می تواند رشد جنین را سریعتر کند، رشد شرایط نامطلوب در زن باعث افزایش هورمون رشد می شود و در نتیجه شانس تولد زودرس بیشتر می شود.
با این حال، تحت شرایط خاص، این افزایش می تواند عواقب منفی داشته باشد:
سرعت زیاد رشد ممکن است باعث رشد ناقص اندام ها شود
استرس کوتاه مدت تاثیری بر جنین ندارد
چگونه استرس روانی مادر هورمون های استرس را در جفت تحت تاثیر قرار می دهد؟ این موضوع کمی با تاثیر استرس والدین بر کودک متفاوت است، چون بازه زمانی حرف اول را می زند.
تیم تحقیقاتی ۳۴ زن باردار سالم را آزمایش کرد که در آمنیوسنتز و تشخیص پیش از تولد شرکت کرده بودند. چنین آزمایشی باعث ایجاد استرس برای مادر باردار میشود چون بدن او، در کوتاه مدت کورتیزول ترشح کرده است.
اگر زنی در حین بارداری نشانه های استرس زنان را در خود مشاهده می کند باید حتما به یک روانشناس خوب برای استرس مراجعه نماید.
استرس طولانی مدت مادر را می توان در مایع آمنیوتیک اندازه گیری کرد
نتایج مربوط به تاثیر استرس بر جنین در استرس طولانی مدت کاملا متفاوت است.
با استفاده از انواع پرسشنامه برای تشخیص این مشکل مزمن، مشخص شد که اگر مادر برای مدت طولانی استرس داشته باشد، سطح کورتیکوتروپین در مایع آمنیوتیک افزایش می یابد.
با افزایش ترشح این هورمون تاثیر استرس بر جنین خود را نمایان می کند.
تاثیر استرس بر جنین در ماه آخر بارداری
ماه اخر بارداری بیشتر ارتباط بین مادر و جنین وجود دارد. اما با نزدیک تر شدن به زمان نهایی زایمان، نگرانی و اضطراب کل خانواده بیشتر می شود. این حالت که در اصل به آن هیجان گفته می شود در صورتی که موجب بروز افکار مخرب و ناراحت کننده دیگر نشود به هیچ وجه مخرب نیست.
اما زمانی تاثیر استرس بر جنین در ماه آخر بارداری بیشتر می شود که مادر کنترل خود را از دست می دهد و نگرانی های خواسته و ناخواسته تمام ذهن و فکر او می شود. دوست عزیز، برای دوری از تاثیر استرس بر جنین انسان باید توانایی مدیریت کردن ذهن خود را داشته باشید، این یک اصل بسیار مهم است.
تاثیر استرس مادر بر جنین بعد از تولد چیست؟
متاسفانه، در برخی موارد، اثرات استرس قبل از تولد بعد از چند سال بروز پیدا می کنند. با اینکه اتصال جسمانی مادر و فرزند قطع شده است نباید از دید علمی تاثیر استرس بر جنین بعد از بارداری را هم نادیده گرفت. در واقع تاثیر فشار عصبی مادر بر جنین در دوران بارداری اگر طولانی مدت باشد تاثیر خود را خواهد گذاشت.
یک تحقیق مطالعاتی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که نتیجه استرس بر جنین انسان این است که:
کودکان احتمالا بعد از استرس دوران بارداری دچار اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) می شوند
یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۹ نشان دهنده ارتباط احتمالی در بروز افسردگی در نوجوانی است. البته، به محض تولد کودک شما ممکن است متوجه شوید که مجموعه ای از استرس های جدید بوجود می آیند. یعنی اثرات استرس بر جنین بعد از تولد نوزاد خود را نشان می دهند و والدین هوشیار آنها را متوجه می شوند.
البته نتایج به دست آمده از جلسات مشاوره روانشناسی استرس و اضطراب نشان می دهد تاثیر استرس بر جنین در ماه آخر بارداری بیشتر از هر زمان دیگر است و در دو سالگی کودک بیشترین نمود را پیدا می کند. پس بهترین راه برای پیشگیری از آسیب های استرس بر جنین انسان ایجاد شرایط بارداری مساعد برای مادر بوده تا از نگرانی های بی مورد دوری کند.
اثرات استرس مادر بر جنین بعد از زایمان
- کم شدن روند رشد نوزاد
- گریه های متناوب و غیر طبیعی
- احتمال ابتلا به اختلال بیش فعالی در آینده
- تاثیر استرس مادر بر ضربان قلب جنین که بعد از زایمان و در سنین بالاتر مشخص می شود
- احتمال بروز اختلال انزوای اجتماعی
- پرخاشگری و عصبی بودن در سنین بالاتر
این موارد تنها بخشی از تاثیرات استرس مادر بر نوزاد در طی دوران بارداری است. حالا به اهمیت دوری از نگرانی و تشویش های طولانی مدت در دوران بارداری پی می بریم.
نقش پدر در کم کردن تاثیر استرس بر جنین چیست؟
شاید آقایان فکر کنند هیچ کاری از آنها بر نمی آید و جنین در بدن مادر قرار دارد! اما اینطور نیست. در کنار نگرانی و احساس مسئولیت سنگین خانم ها، عوامل استرس زای محیطی یکی از مهم ترین دلایل بروز استرس در دوران بارداری می باشد.
عوامل مانند شرایط زندگی، بحث ها و بی توجهی، نادیده گرفتن ها و بسیاری از مسائل دیگر می تواند موجبات استرس و اضطراب را برای همسرشان فراهم کند. اگر به عنوان مرد به دنبال از بین بردن تاثیر فشار عصبی مادر بر جنین هستید، باید شرایطی را مهیا کنید تا همسرتان در کمال آرامش این دوران را سپری کند.
- در کنارش حضور داشته باشید
- به نگرانی های او توجه کنید
- از همسرتان حمایت کنید
- از روش هاي كم كردن استرس برای خود و همسرتان استفاده کنید
- اگر اوضاع از کنترل خارج شد، حتما از متخصص روانشناس کمک بگیرید
استرس و مشکلات خواب کودک
بر طبق تحقیقات منتشر شده در مجله “Early Human Development” زنانی که در دوران بارداری دچار انواع گوناگون اضطراب یا انواع افسردگی می شوند، تقریبا ۴۰ درصد بیشتر از زنان دیگر، نوزادشان دچار مشکلات خواب می شوند!
چطور تاثیر استرس بر جنین در دوران بارداری را کم کنیم؟
ارتباط احتمالی این است که زمانی استرس بیشتری احساس می کنید، میزان ترشح هورمون استرس کورتیزول، در بدن بیشتر می شود! اگر برای مراقبت از شیرخوار خود استرس دارید:
- سعی کنید در صورت امکان بیشتر بخوابید و غذاهای سالم مصرف کنید.
- از همسر خود بخواهید مراقب کودک باشد تا بتوانید کاری را برای خود انجام دهید مانند پیاده روی یا صحبت با یک دوست.
- اصلا اشکالی ندارد که به خیلی از مهمان ها و مهمان ها نه بگویید یا نوزاد خود را نسبت به آشپزخانه تمیز در اولویت قرار دهید.
- بیشتر استراحت کنید، به افکار منفی و نشخوارهای ذهنی اهمیت ندهید
- باید بدانید تعریف استرس چیست و چطور باید آن را مدیریت کنید
- از رابطه جنسی همراه با ارگاسم خیلی دور نمانید.
- حتما از مشاوره برای درمان اضطراب و استرس استفاده کنید. مشاور فردی نیست که شما را قضاوت کند، بلکه در کنارتان تلاش می کند تا تاثیر استرس بر رشد جنین را به حداقل برساند و شما را در وضعیت پایدار روانی قرار دهد.
- ارتباط خود با دیگران را قطع نکنید، حتی اگر حوصله رفت و آمد ندارید اما باز برای آن برنامه داشته باشید.
- فعالیت فیزیکی انجام دهید، می توانید از لیست ورزش های ضد استرس حتی در خانه استفاده کنید.
- یادتان باشد تاثیر استرس و اضطراب بر جنین آنقدر زیاد است که می تواند آینده فرزندتان را تحت تاثیر قرار دهد. پس با دید باز به این موضوع و کنترل افکار خود بپردازید.
- نیاز نیست در طی بارداری به توصیه همه اطرافیان دقت کنید. این کار از فشار عصبی شما کم می کند.
همچنین می توانید با مطالعه و آشنایی با راه های پیشگیری از استرس و نگرانی که در ویکی روان توضیح دادیم همیشه یک قدم جلوتر باشید.
اگر در هر صورت نیاز به صحبت با یک مشاور روانشناس خبره در زمینه کاهش انواع استرس داشتید، می توانید با مراجعه به بخش مشاوره آنلاین استرس و اضطراب با مشاوره مورد نظر خود به صورت صوتی و تصویری صحبت نمائید.