پروپرانول چیست؟ (قرص پروپرانول برای کاهش استرس)
قرص پروپرانولول (propranolol) یکی از رایج ترین داروهای اعصاب و روان است که بمنظور بهبود وضعیت روانی مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو توسط مشاور روانپزشک تجویز می شود، اما سوال همیشگی این است که قرص پروپرانولول چیست و آیا قرص پروپرانول برای کاهش استرس موثر است؟ در ادامه این مطلب سایت ویکی روان به بررسی تمام و کمال قرص پروپرانولول نی پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
قرص پروپرانولول چیست؟
با مطالب روانشناسی و روانپزشکی ویکی روان همراه باشید.
قرص پروپرانولول به گروهی از داروها به نام بتا بلاکرها (beta blockers) تعلق دارد که برای درمان مشکلات قلبی، کمک به درمان اضطراب و جلوگیری از میگرن استفاده می شود.
اگر شما مشکل قلبی دارید، می توانید پروپرانول را برای این موارد انتخاب کنید:
- فشار خون بالا
- درمان بیماری هایی که باعث ایجاد ضربان قلب نامنظم می شوند، مانند فیبریلاسیون دهلیزی
- جلوگیری از بیماری قلبی، سکته های قلبی و مغزی در آینده
- جلوگیری از درد قفسه سینه ناشی از آنژین
در صورت ترشح زیاد هورمون تیروئید در بدن، پروپرانولول می تواند به کاهش علائم شما کمک کند (تیروتوکسیکوز). معمولا آن را همراه با داروها برای درمان تیروئید پرکار مصرف می کنند.
این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس بوده و به صورت قرص، کپسول یا مایع برای خوردن است.
استفاده از قرص پروپرانول برای کاهش استرس
این دارو برای کاهش علائم استرس و نگرانی های غیرقابل کنترل هم استفاده می شود. معمولا در جلسات مشاوره درمان استرس و اضطراب این دارو توسط متخصص تجویز می شود.
حقایق مهم در مورد قرص پروپرانول
اگر از قرص پروپرانول برای کاهش استرس و اضطراب استفاده می کنید حتما به موارد زیر هم توجه نمائید.
- پروپرانولول ضربان قلب شما را کند کرده و خون رسانی قلب به بدن برای را آسان می کند
- این دارو معمولا برای فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی تجویز می شود، اما به علائم جسمی اضطراب مانند تعریق و لرزش نیز کمک می کند
- مصرف اولین دوز پروپرانولول ممکن است باعث سرگیجه شود، بنابراین آن را قبل از خواب مصرف کنید. اگر سرگیجه نداشتید، می توانید صبح آن را مصرف کنید
- عوارض جانبی اصلی پروپرانولول احساس سرگیجه یا خستگی، سردی دست ها یا پاها، مشکلات خواب و کابوس است. این عوارض معمولا خفیف و کوتاه مدت هستند
چه کسی می تواند و چه کسی نمی تواند پروپرانولول مصرف کند
داروی پروپرانولول را بزرگسالان و کودکان می توانند مصرف کنند. اما برای درمان فشار خون بالا در کودکان زیر ۱۲ سال به طور رسمی مورد تایید نیست. به همین خاطر در صورت استفاده از قرص پروپرانول برای کاهش استرس حتما این موارد را به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف آن برای همه مناسب نیست. برای اطمینان از بی خطر بودن آن، قبل از شروع مصرف پروپرانولول، در صورت داشتن این موارد به پزشک خود اطلاع دهید:
- اگر به پروپرانولول یا هر داروی دیگر واکنش آلرژیک دارید
- فشار خون پایین یا ضربان قلب آهسته
- نارسایی قلبی که بدتر می شود
- مشکلات شدید گردش خون در اندام (مانند پدیده رینود) که ممکن است انگشتان شما را سوزن سوزن کرده یا رنگ پریده یا کبود شود
- اسیدوز متابولیک – وقتی اسید زیادی در خون شما وجود دارد
- بیماری ریوی یا آسم
اگر می خواهید باردار شوید، باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید، به دکتر روانپزشک خود اطلاع دهید.
پروپرانولول را چگونه و چه وقت مصرف کنیم؟
۲ نوع مختلف دارویی پروپرانولول وجود دارد:
- انتشار استاندارد: قرص پروپرانولول را به سرعت در بدن آزاد می کند، با توجه به دوز مصرفی ممکن است لازم باشد چندین بار در روز مصرف کنید
- انتشار مداوم (SR): به آرامی حل می شود بنابراین دیگر مجبور نیستید آن را به دفعات مصرف کنید، یک بار در روز معمولا کافی است
اگر یک بار در روز آن را مصرف می کنید، ممکن است پزشک معالج به شما توصیه کند که اولین دوز خود را قبل از خواب مصرف کنید، زیرا باعث ایجاد سرگیجه می شود. بعد از اولین دوز، اگر سرگیجه نداشتید صبح پروپرانولول را میل کنید.
مقدار مصرف داروی پروپرانول
میزان مصرف شما به دلیل استفاده از پروپرانولول بستگی دارد مثلا دوز قرص پروپرانول برای کاهش استرس با دیگر دلایل متفاوت است.
دوزهای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال برای:
۱- فشار خون بالا
شروع دوز معمولا ۸۰ میلی گرم دو بار در روز است. اگر این دوز به اندازه کافی خوب کار نکند (اگر فشار خون شما به اندازه کافی پایین نیاید)، پزشک ممکن است آن را به حداکثر ۱۶۰ میلی گرم دو بار در روز برساند
۲- میگرن یا آنژین (درد قفسه سینه)
دوز معمول ۴۰ میلی گرم است که ۲ یا ۳ بار در روز مصرف می شود. این می تواند به ۱۲۰ میلی گرم تا ۲۴۰ میلی گرم در روز افزایش یابد. پزشک یا داروساز شما نحوه تقسیم دوز را در طول روز توضیح می دهد.
۳- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
دوز معمول ۱۰ میلی گرم تا ۴۰ میلی گرم ۳ یا ۴ بار در روز است.
۴- درمان استرس و اضطراب
دوز قرص پروپرانول برای کاهش استرس معمولا ۴۰ میلی گرم یک بار در روز است که می تواند ۳ بار در روز به ۴۰ میلی گرم افزایش یابد.
۵- ترشح بیش از حد هورمون تیروئید (تیروتوکسیکوز)
دوز ۱۰ میلی گرم تا ۴۰ میلی گرم ۳ یا ۴ بار در روز مصرف می شود، دوزها معمولا برای افراد مسن یا افرادی که مشکل کلیوی یا کبدی دارند کمتر است.
اگر کودک شما زیر ۱۲ سال است و به پروپرانولول نیاز دارد، پزشک معمولا از وزن کودک شما برای تعیین دوز مناسب استفاده می کند.
نحوه مصرف پروپرانول چیست؟
این دارو معمولا معده را ناراحت نمی کند بنابراین می توانید آن را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. بهتر است هر روز همین کار را انجام دهید.
قرص ها را با یک نوشیدنی کامل ببلعید. اگر بلعیدن آنها برایتان دشوار است، بعضی از برندها دارای ویژگی هستند که میتوانید قرص را را از وسط نصف کنید
جزوه اطلاعاتی برند را بررسی کنید تا ببینید آیا می توانید این کار را انجام دهید یا خیر.
اگر پروپرانولول مایع مصرف می کنید، به همراه یک سرنگ یا قاشق دوز مناسب را اندازه گیری کنید. از قاشق چایخوری آشپزخانه استفاده نکنید زیرا به شما دوز مناسب دارو را نمی دهد.
اگر مصرف آن را فراموش کنیم چه میشود؟
اگر مصرف یک دوز پروپرانولول را فراموش کردید، آن را به محض یادآوری مصرف نمایید، مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی شما نزدیک باشد. در این حالت، فقط دوز فراموش شده را کنار بگذارید و دوز بعدی خود را به صورت عادی مصرف کنید.
هرگز ۲ دوز را همزمان مصرف نکنید. هرگز دوز اضافی را به جای یک دوز فراموش شده استفاده نکنید.
نتیجه گیری
بدون شک قرص پروپرانول برای کاهش استرس و اضطراب کاربرد دارد اما نباید آن را بدون تجویر مشاور و پزشکتان مصرف کنید. استفاده از دارو درمانی یکی از روش های مرسوم برای کاهش مشکلات روانی و اختلالات رایج است به همین دلیل استفاده از قرص پروپرانول برای کاهش استرس بسیار مرسوم می باشد.
