درمان اگزیستانسیال یا درمان وجودی (Existential therapy) کمتر توسط مردم شناخته شده است، اما در جلسات مشاوره روانشناسی بسیار از آن استفاده می شود. به دلیل دشواری در درک و استفاده، مشاوران کمی از رویکرد اگزیستانسیال استفاده می کنند. با این حال در این مطلب ویکی روان به بررسی تمام جنبه های درمان وجودی و چرایی استفاده از آن می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
- درمان اگزیستانسیال چیست؟
- تمرکز اصلی درمان وجودی چیست؟
- آیا درمان وجودی موثر است و چگونه می تواند کمک کند؟
- تاریخچه درمان وجودی
- چه زمانی از درمان وجودی استفاده می شود؟
- در جلسات درمان وجودی انتظار چه چیزی را داشته باشیم؟
- درمان وجودی چگونه عمل می کند؟
- نگرانی ها و محدودیت های مشترک
- چهار قلمرو اصلی در درمان وجود و اگزیستانسیال
- در یک درمانگر وجودی به دنبال چه چیزی بگردیم؟
- پیشنهاد ویکی روان برای استفاده از روان درمانی وجودی
درمان اگزیستانسیال چیست؟
با مقاله های مرتباط با روانشناسی در ویکی روان همراه باشید.
درمان اگزیستانسیال شکل منحصر به فردی از روان درمانی است که به دنبال کشف مشکلات از دیدگاه فلسفی است. با تمرکز بر شرایط انسانی به عنوان یک کل، درمان وجودی ظرفیت های ما را برجسته می کند و ما را تشویق می کند تا مسئولیت موفقیت های خود را بپذیریم.
مشکلات عاطفی و روانی به عنوان یک درگیری درونی در نظر گرفته می شوند که ناشی از مواجهه فرد با شرایط وجودی است. به جای کاوش در گذشته مانند چیزی که در طرحواره درمانی اتفاق می افتد، رویکرد وجودی به اینجا و اکنون توجه می کند و وضعیت انسان را به عنوان یک کل و معنای آن برای یک فرد بررسی می کند.
تمرکز اصلی درمان وجودی چیست؟
در اصل، درمان وجودی یا همان اگزیستانسیال بر اضطرابی تمرکز دارد که هنگام مواجهه با تعارضی که بخشی ذاتی از زندگی است، رخ می دهد. یک روان درمانگر می تواند به شما کمک کند تا بر مسئولیت شخصی برای تصمیم گیری تمرکز کنید و ممکن است رویکردها و تکنیک های انسان گرایانه را ادغام کند.
آیا درمان وجودی موثر است و چگونه می تواند کمک کند؟
یکی از اهداف اولیه درمان وجودی این است که به افراد کمک کند با اضطراب های زندگی مواجه شوند و آزادی انتخاب انسان ها را بپذیرند و مسئولیت کامل این انتخاب ها را به عهده بگیرند. این همان چیزی است که در رویکرد مواجهه درمانی هم به آن اشاره کردیم. درمانگران وجودی به دنبال این هستند که به افراد کمک کنند تا اصیل تر زندگی کنند و کمتر سطحی نگر باشند. آن ها همچنین مراجعه کنندگان را تشویق می کنند که زندگی خود را در دست بگیرند، معنا پیدا کنند و به طور کامل در زمان حال زندگی کنند.
افرادی که به خودآزمایی علاقمند هستند و نگرانی های خود را به عنوان مسائل زندگی می بینند تا علائم یک بیماری روانی، با احتمال بیشتری از این رویکرد بهره می برند.
درمان وجودی برای کسانی که با مسائل وجودی مواجه هستند، به عنوان مثال، کسانی که یک بیماری پایان یافته دارند، کسانی که به خودکشی فکر می کنند، یا حتی کسانی که در حال گذار در زندگی خود هستند، بسیار مناسب است.
مسائل دیگری که روان درمانی وجودی می تواند به آن ها کمک کند عبارتند از
- درمان افسردگی
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- و وابستگی به مواد مخدر و نوشیدنی های الکی
از طریق کار کردن با یک روان درمانگر وجودی واجد شرایط و باتجربه، علاوه بر درمان مسائل خاص سلامت روان، می توانید از حس بالای خودآگاهی، درک خود، خود انگیزشی و احترام به خود بهره‌مند شوید.
این مطالب ویکی روان را از دست ندهید:
تاریخچه درمان وجودی
ریشه های روان درمانی وجودی از دهه ۱۸۰۰ در فلسفه و مهم تر از آن در فیلسوفانی نهفته است که به وجود انسان می پرداختند. فیلسوفانی که بیشتر با درمان وجودی در ارتباط هستند، سورن کیرکگارد و فریدریش نیچه هستند.
در حالی که این دو متفکر تاثیرگذار در مورد ایدئولوژی های زمان خود در تضاد بودند، به کشف واقعیت و چگونگی تجربه آن متعهد بودند.
کیرکگارد این نظریه را مطرح کرد که نارضایتی انسان را تنها از طریق خرد درونی می توان برطرف کرد، در حالی که نیچه ایده اختیار و مسئولیت شخصی را مطرح کرد. در دهه ۱۹۰۰، فیلسوفانی مانند سارتر و هایدگر شروع به بررسی نقش تفسیر و تحقیق در فرآیند درمان کرده بودند.
در طول چند دهه بعد، دیگر معاصران شروع به تصدیق اهمیت «تجربه کردن» از نظر دستیابی به رفاه روانی کردند. رویکرد وجودی و اگزیستانسیال تاکید می کند که:
- همه مردم ظرفیت خودآگاهی را دارند.
- هر فرد هویت منحصر به فردی دارد که تنها از طریق روابط با دیگران می تواند شناخته شود.
- مردم باید مدام خودشان را بازسازی کنند چون معنای زندگی دائما تغییر می کند.
- اختلال اضطراب بخشی از وضعیت انسان است.
چه زمانی از درمان وجودی استفاده می شود؟
معمولا ابتدا افراد از خود درمانی استفاده می کنند و در صورت نتیجه نگرفتن به رویکردهای درمانی تحت نظر روان درمانگر استفاده خواهند کرد! درمان وجودی می تواند در درمان نگرانی های روانی مفید باشد که تصور می شود ناشی از توانایی مهار شده برای انتخاب های معتبر، معنادار و خود هدایت شونده است. هدف از مداخلات اغلب افزایش خودآگاهی و درک خود است.
روان درمانگران اگزیستانسیال سعی می کنند علائم مختلفی از جمله:
- نشانه های اضطراب بیش از حد
- وجود استرس پنهان در افراد
- بی تفاوتی
- بیگانگی
- نیهیلیسم یا پوچ گرایی
- اجتناب
- شرم
- اعتیاد
- ناامیدی
- انواع افسردگی
- گناه
- انواع خشم
- رنجش
- تحقیر
- بی هدفی
- روان پریشی
- و خشونت
را به عنوان بیماری روانی درک کرده و کاهش دهند. آن ها همچنین بر تجربیات افزایش دهنده زندگی مانند
تمرکز می کنند. به همین دلیل درمان اگزیستانسیال طیف بسیار وسیعی از مشکلات را پوشش می دهد و کاربرد زیادی دارد. با این حال همانطور که در مقاله تعداد جلسات مشاوره روانشناسی چقدر است گفتیم، تعداد جلسات اگزیستانسیال مشخص نیست.
چون روان درمانی وجودی در کاهش استرس بسیار موثر است، پیشنهاد می کنیم مقاله تعریف استرس چیست را حتما در ویکی روان مطالعه کنید.
در جلسات درمان وجودی انتظار چه چیزی را داشته باشیم؟
روان درمانی های موجود از طیف وسیعی از رویکردها استفاده می کنند، اما موضوعات اصلی بر مفاهیم مسئولیت و آزادی تمرکز دارند. درمانگران به شما کمک می کنند در مواجهه با اضطراب با انتخاب تفکر و عمل مسئولانه و مقابله با افکار منفی درونی به جای تمرکز بر نیروهای خارجی مانند فشارهای اجتماعی یا شانس، معنا پیدا کنید.
تقویت خلاقیت، عشق، اصالت و اراده آزاد راه های مشترکی هستند که به حرکت شما به سمت تحول کمک می کنند. به طور مشابه، هنگام درمان اعتیاد، درمانگر اگزیستانسیال به فرد آموزش می دهد تا به جای مواجه با اضطراب سومصرف مواد، مسئولیت زندگی خود را به عهده بگیرد.
در واقع هدف از درمان وجودی یا همان اگزیستانسیال تصمیم گیری آگاهانه تر در مورد نحوه زندگی، استفاده از خلاقیت و عشق، به جای اجازه دادن به رویدادهای بیرونی که رفتار فرد را تعیین می کنند. دقیقا مشابه چیزی که در واقعیت درمانی رخ می دهد.
درمان وجودی چگونه عمل می کند؟
این شیوه درمانی به دلیل تمرکز بر وجود و هدف، گاهی اوقات بدبینانه تلقی می شود، اما به معنای یک رویکرد مثبت و انعطاف پذیر است.
به گفته پل تیلیش، فیلسوف قرن بیستم، روان درمانی وجودی در بهترین حالت خود با «نگرانی های نهایی» زندگی از جمله تنهایی، رنج و بی معنایی مقابله می کند.
نگرانی های خاص ریشه در تجربه هر فرد دارند؛ روان درمانگر وجودی معاصر آروین یالوم بیان می کند که نگرانی های جهانی مرگ، انزوا، آزادی و پوچی هستند.
درمان اگزیستانسیال بر اضطرابی تمرکز دارد که هنگام مواجهه با این تعارضات ذاتی رخ می دهد و نقش درمانگر پرورش مسئولیت شخصی برای تصمیم گیری است. به عنوان مثال، یالوم درمانگر را به عنوان یک «هم سفر» در طول زندگی درک می کند و او از همدلی و حمایت برای کسب بینش و انتخاب استفاده می کند و از آنجا که افراد در حضور دیگران وجود دارند، زمینه رابطه ای گروه درمانی یک روش موثر است. سوال اصلی که در این نوع درمان به آن پرداخته می شود این است که «من چگونه در مواجهه با عدم قطعیت، درگیری یا مرگ وجود دارم؟»
در حالی که درمان وجودی ممکن است در تئوری ریشه داشته باشد، اما کاملا عملی نیز هست. برخی آن را کشف زندگی یک بیمار و آنچه او تجربه می کند، کشف هدف، معنا، اینکه شما چه کسی هستید و تعیین سرنوشت را از دیگر شگفتی های ابدی هستی می دانند.
مشاوران پیشنهاد ویکی روان برای روان درمانی:
نگرانی ها و محدودیت های مشترک
روان درمانی موجود، مانند دیگر انواع درمان، ممکن است توسط افرادی که درک کاملی از اصول اساسی یا دامنه نظریه های مرتبط ندارند، اشتباه فهمیده شود. این کار می تواند به توسعه آگاهی از اصول، نظریه ها و داده ها قبل و حین مشارکت در درمان کمک کند.
برداشت های غلط از روان درمانی وجودی عبارتند از:
1- یک نظریه وجودی متمایز و متحد، فارغ از تنش درونی، تمام فرضیات اساسی روانشناسی وجودی را پوشش می دهد. در واقع، حداقل پنج دسته از این رویکرد وجود دارد و اکثر محققان این را به عنوان نقطه قوت رویکرد می دانند. زیرا منجر به بررسی مداوم مفروضات اساسی رویکرد می شود و امکان انطباق بیشتر را فراهم می کند. پیشنهاد می کنیم مقاله روانشناسی چیست را در ویکی روان مطالعه کنید.
2- هیچ تفاوتی بین روانشناسی وجودی و فلسفه وجودی وجود ندارد. اگرچه نقاطی از توافق بین فلسفه وجودی و روانشناسی موجود وجود دارد، اما نقاطی از تفاوت نیز وجود دارد، و تنوع در دیدگاه پیشگامان و محققان برجسته این دو حوزه به توسعه هر رویکرد کمک می کند.
3- روانشناسی وجودی رویکردی ضد دینی یا ضد معنوی دارد، برای مثال رویکرد اگزیستانسیال وجود خدا را انکار می کند. اگر چه روانشناسی وجودی به طور ذاتی مذهبی نیست و مردم را از پیروی از یک شخص یا مذهب بدون تردید دلسرد می کند، اما ضد دین نیز نیست و بسیاری از محققان و پیشگامان برجسته، خداشناسان مسیحی بودند.
4- نظریه های موجود و انسان گرایانه یک چیز هستند. اگرچه بین این دو نظریه توافق وجود دارد، اما یکسان نیستند. با این حال، اختلاف نظر بین این دو مکتب فکری به درجات بیشتری از تاکید و واگرایی کامل کمتر تمایل دارد.
5- اگزیستانسیال به زبان ساده یعنی نگاهی بد بینانه به همه چیز! روان درمانی وجودی، نگاهی منفی، تاریک یا بدبینانه به زندگی دارد. روانشناسی وجودی را می توان بدبینانه خواند. به دلیل وجود این دیدگاه که رنج می تواند به عنوان بخشی از وجود انسان پذیرفته شود. با این حال، این تشویق رنج نیست، تنها به رسمیت شناختن این واقعیت است که بخش گریزناپذیری از انسان بودن است. کاری که درمان وجودی انجام می دهد، تشویق مردم به پذیرش واقعیت رنج به منظور کار و یادگیری از آن است.
6- این رویکرد اساسا یک رویکرد عقلانی است و به این ترتیب، تنها برای افرادی با هوش بالا مفید است که شرایط مزمن رفتاری یا سلامت روانی را تجربه نمی کنند. افراد با هر سطح هوشی قادر به آگاهی از انسانیت و به درک احساسات و اضطراب های خود هستند. لازم نیست که یک فرد فیلسوف یا دانشمند باشد تا از مزایای درمان وجودی بهره مند شود، و این رویکرد برای بسیاری از افرادی که با مسائل سلامت روان دست و پنجه نرم می کنند نیز مفید است.
از آنجا که روان درمانی وجودی عوامل اساسی نگرانی های رفتاری و سلامت روانی درک شده را هدف قرار می دهد، پس یک رویکرد وجودی ممکن است مستقیما به مساله اصلی که فرد در درمان تجربه می کند، نپردازد.
به همین دلیل، درمان وجودی، که کاملا سازگار است، اغلب همراه با سایر روش های درمان مانند درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد استفاده می شود. ترکیب رویکردها می تواند به حداکثر رساندن اثربخشی هر دو و بهبود بیشتر کمک کند. علاوه بر این، روش نفوذ عمیق مورد استفاده در روان درمانی وجودی ممکن است برای افرادی که نمی خواهند فرایندهای درون روانی خود را کشف کنند، یا تنها علاقه مند به یافتن یک راه حل سریع برای چالش های سلامت روانی خود هستند، جذاب نباشد.
به همین دلیل روش های درمانی دیگر مانند رفتار درمانی شناختی یا درمان شناختی تحلیلی امروزه طرفداران بیشتری نزد مشاورین و مراجعین دارند.
چهار قلمرو اصلی در درمان وجود و اگزیستانسیال
در روان درمانی وجودی (اگزیستانسیال)، افراد به ناچار با توصیف 4 سطح مختلف از تجربه و وجود مواجه می شوند. این موارد اغلب می توانند به افراد کمک کنند تا زمینه نگرانی های خود را درک کنند. اعتقاد بر این است که جهت گیری یک فرد نسبت به جهان و چهار قلمرو، واقعیت آن ها را تعریف می کند. نام های مختلفی برای این چهار قلمرو در درمان وجودی وجود دارد، با این حال، موارد زیر شاید شناخته شده ترین آن ها باشند:
۱- قلمرو فیزیکی
این جهان یا قلمرو حول محور فیزیک است. این دنیایی است که ما با حیوانات در آن شریکیم، دنیای نیازهای جسمانی است. این جهان است که میل، آسودگی، چرخه خواب، بیداری و طبیعت را در خود دارد. تولد، مرگ و احساسات / علائم فیزیکی نیز بخشی از این قلمرو هستند.
۲- حوزه اجتماعی
در درمان اگزیستانسیال، حوزه اجتماعی به روابط مربوط می شود. فرهنگ، جامعه و زبان و همچنین کار، نگرش نسبت به اقتدار، نژاد و خانواده اینجا هستند. احساسات، دوستی ها و انواع روابط عاشقانه نیز بخشی از دنیای اجتماعی هستند.
۳- قلمرو شخصی
قلمرو شخصی به مسائل نفس مربوط می شود. این شامل صمیمیت (با خود و دیگران)، هویت، ویژگی های شخصی و حس کلی خود است. نقاط قوت و ضعف شخصی و همچنین مساله معتبر بودن نیز مهم هستند.
۴. قلمرو ساخت
قلمرو نهایی، دنیای «ایده آل» ما محسوب می شود. در آن دین، ارزش ها، باورها و دگرگونی ها گنجانده شده است. این بعد است که ما زندگی خود را درک می کنیم و قلمرو تعالی محسوب می شود. شناخت این 4 اصل کمک می کنند بهتر بدانیم منظور از اگزیستانسیال چیست و درمان وجودی چطور به مسائل ما نگاه می کند.
در یک درمانگر وجودی به دنبال چه چیزی بگردیم؟
در طول جلسات اولیه، از درمانگر بپرسید:
- چگونه می توانند به نگرانی های خاص شما کمک کنند.
- آیا قبلا با این نوع مشکل برخورد کرده اند.
- روندشان را توصیف کنند.
- جدول زمانی درمان.
علاوه بر آموزش بهداشت روانی، درمانگران وجودی اغلب سابقه ای در فلسفه دارند. اما بسیاری از درمانگران وجودی، برای مثال، مدارک تحصیلات تکمیلی در روانشناسی یا مشاوره دارند. آنها همچنین کار میدانی تحت نظارت اضافی را در درمان وجودی تکمیل می کنند. یادتان باشد برای انتخاب مشاور روانشناس متخصص در درمان وجودی حتما باید به تائیدیه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران دقت کنید. البته می توانید از لیست مشاوران روانشناس ویکی روان بهترین گزینه را انتخاب کنید.
پیشنهاد ویکی روان برای استفاده از روان درمانی وجودی
حالا بهتر می دانیم منظور از درمان وجودی چیست و چرا روانشناسی اگزیستانسیال را تائید می کند؟ یادتان باشد نوع رویکرد درمان در جلسات مشاوره توسط مشاور روانشناس انتخاب می شود، اما آشنایی هر چه بیشتر ما با این رویکردها کمک می کند روانشناس مرتبط تری را انتخاب کنیم.
شما دوست و همراه گرامی می توانید از سراسر ایران و جهان در جلسات مشاوره آنلاین، تلفنی و متنی ویکی روان شرکت کرده و در موضوعات مشاوره متنوع با مشاور مورد نظرتان جلسه غیرحضوری برگزار کنید.
