فرق روانشناس و روانکاو برای عموما واضح نیست، اما هر کدام از آنها وظایف خاصی به عهده دارند و از شیوه درمانی متفاوتی استفاده می کنند. همین عدم آشنایی با فرق روانکاو و روانشناس باعث می شود مردم ندانند به کدام متخصص باید مراجعه کنند! به همین دلیل قصد داریم در این مطلب سایت مشاوره آنلاین ویکی روان تفاوت روانکاوی و روانشناسی را از دید علمی و کاربردی بررسی کنیم. حتما پیش از انتخاب بین روانکاو و روانشناس این مطلب را بخوانید.
فهرست موضوعات بررسی شده
- پیش زمینه بررسی تفاوت روانکاو و روانشناس
- بررسی تفاوت روانشناسی و روانکاوی
- آیا روانشناسان و روانکاوها تحصیلات یکسانی دارند؟
- روانشناسی چیست؟
- روانکاوی چیست؟
- آیا اهداف روان شناسی و روانکاوی یکسان است؟
- آیا روانکاوی با روانشناسی مرتبط است؟
- مقایسه بین جلسات مشاوره روانشناسی و روانکاوی
- آیا هدف روان شناسی و روان کاوی یکی است؟
- چه باورهای اشتباهی در مورد روانشناسان و روانکاوها وجود دارد؟
- آیا روان کاوی موثرتر از روان شناسی است؟
- من به روانشناس نیاز دارم یا روانکاو؟
پیش زمینه بررسی تفاوت روانکاو و روانشناس
با سایت مشاوره روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
قبلا روان درمانی یا مشاوره، برای اختلال روانی در نظر گرفته می شد و کسانی که برای درمان مراجعه می کردند، بیمار روانی محسوب می شدند! بنابراین، برای جلوگیری از انگ های مرتبط با مشاوره، افراد مشکلات خود را پنهان می کردند و سعی می کردند فارغ از نتیجه نهایی، به متخصص مراجعه نکنند که این مشکلات بیشتری به همراه داشت.
اما اکنون این مفهوم تکامل یافته است، در صورتی که مشکلی در آرامش روانی آنها ایجاد شود، مشاوره درمانی را انتخاب می کنند، خوشبخاته دید مردم به خدمات مشاوره روانشناسی بهبود یافته و همین باعث بالا رفتن سطح کیفی زندگی آنها می شود.
اما آیا شما روش درمانی درستی را انتخاب می کنید؟ ما معمولا تفاوت بین روانشناس روانکاو و روان پزشک را نمی دانیم! در نتیجه، نمی توانیم تصمیم بگیریم برای مشکلات روانی خود با چه کسی مشورت کنیم. به همین جهت، ما تمرکز خود را بر توضیح تفاوت روانشناس و روانکاو گذاشته ایم تا تصمیم گیری آسان تر شود.
بررسی تفاوت روانشناسی و روانکاوی
برای درک عمیق تر تفاوت روانشناس و روانکاو باید موضوعات زیر مورد بررسی قرار گیرند:
- نوع تحصیلات
- رویکرد درمانی
- تعداد جلسات
- بررسی مخاطبین روانکاوی و مشاوره
رویکرد عملی هر دو در واقع یکسان است. روانشناسان و روانکاوها با بیماران ملاقات می کنند، از آن ها سوال می پرسند، به پاسخ های آن ها گوش داده و راه هایی برای کمک به آن ها برای احساس بهتر ارائه می دهند. مهم ترین فرق روانشناس با روانکاو معمولا شامل انواع سوالاتی است که متخصصان می پرسند و راه حل هایی که ارائه می دهند.
روان شناسان با این فرض کار می کنند که با توجه به ابزارها و استراتژی های مناسب، افراد می توانند یاد بگیرند در مورد خود و زندگی شان متفاوت فکر کنند.
به این ترتیب آن ها می توانند با ترس مواجه شوند، بر انواع افسردگی و اضطراب غلبه کنند، علائم یک بیماری روانی یا اختلال استرس پس از سانحه را مدیریت کنند، یا اینکه فقط از زندگی لذت بیشتری ببرند. برخی از روان شناسان به سراغ گذشته بیماران می روند تا به دنبال علل ریشه ای مشکلاتشان بگردند، اما به طور کلی، اغلب آن ها از یک رویکرد پیش- اندیشی برای حل مساله استفاده می کنند که معمولا به عنوان رفتار درمانی شناختی (یا CBT) شناخته می شود.
ایده غالب این است که افکارمان بسیار بیشتر از شرایطمان به احساسات ما کمک می کنند، بنابراین تغییر در طرز فکر می تواند ما را شادتر کرده یا کمتر در معرض افسردگی و اضطراب قرار دهد.
روانکاوها معتقدند که بیماران (و مشکلاتشان) بسیار پیچیده تر هستند. بنابراین درک و نه حذف احساسات زمینه ساز افسردگی و اضطراب، راه بهتری برای کمک به افراد برای دستیابی به سلامت روانی و سلامت عاطفی است. روانکاوها با این فرض عمل می کنند که ذهن خودآگاه تنها بخش کوچکی از وجود ما است و ذهن ناخودآگاه (که توسط تجربیات و روابط اولیه ما شکل گرفته است) به مسائل ما و گاهی به مقاومت در برابر کار روی آن ها کمک زیادی می کند.
CBT، با رویکرد عملی، علمی و استاندارد خود، به یک هنجار در روان درمانی تبدیل شده است، اما برخی از افراد – به ویژه آن هایی که در برابر تغییر مقاوم هستند – با سهولت بیشتری به رویکرد عمیق روان کاوی پاسخ می دهند.
آیا روانشناسان و روانکاوها تحصیلات یکسانی دارند؟
بله و نه. دیگر تفاوت روانشناس و روانکاو به نوع تحصیلات مربوط است. این تفاوت بر رویکرد درمانی آنها تاثیر مستقیم خواهد داشت.
روانشناسان برای اینکه به طور مستقل در یک ظرفیت بالینی عمل کنند، باید مدرک دکترای روانشناسی (یک مدرک پژوهش محور) یا دکترای روانشناسی (PsyD) را کسب کنند، مدرکی که از یک مدل آموزشی مبتنی بر عمل پیروی می کند که به صراحت برای پزشکان مشتاق طراحی شده است. برنامه درسی روان شناسی معمولا یک رویکرد مشتری محور مبتنی بر رابطه به درمان و اصول بنیادی درمان شناختی – رفتاری را آموزش می دهد.
مدرک مناسب به علاوه تعداد ساعات بالینی تحت نظارت و گواهی نامه، تمام چیزی است که شما به عنوان یک روانشناس باید داشته باشید. با این حال، بسیاری از روانشناسان تصمیم می گیرند که علاوه بر تحصیلات و آموزش خود، گواهی نامه هیات مدیره یا گواهی نامه های تخصصی را نیز دنبال کنند.
روانشناسی چیست؟
قبلا هم در ویکی روان درباره تعریف روانشناسی صحبت کردیم، اما برای شناخت فرق روانکاو و روانشناس باید بیشتر با روانشناسی آشنا شویم.
روانشناسی مطالعه نحوه تفکر، نحوه عملکرد، واکنش و تعامل افراد است و به تمام جوانب رفتار و افکار، احساسات و انگیزه نهفته در رفتار فرد می پردازد. در رشته روانشناسی، الویت اول بر کارکرد طبیعی ذهن است و حوزه هایی مانند یادگیری، به یاد آوردن و رشد روانی طبیعی کودکان بررسی شده است.
روانشناسی یکی از رشته های دانشگاهی با رشد سریع بوده و به طور فزاینده ای در مدارس و کالج ها در دسترس است. روانشناسان معمولا دارای شرایط لازم پزشکی نیستند و تعداد کمی از کسانی که در رشته های روانشناسی تحصیل می کنند با بیماران کار می کنند.
روانشناسان در زمینه های مختلفی از جمله سلامت روان و روانشناسی آموزشی و حرفه ای تخصص دارند. روانشناسان در زمینه سلامت روان در روانشناسی بالینی، مشاوره ای، پزشکی قانونی یا سلامت تخصص دارند.
همین شناخت کلی درباره فرق روانشناس و روانکاو می تواند کمک کند با این تخصص ها بیشتر آشنا شویم. برای آشنایی با خدمات سلامت روان پیشنهاد می کنیم مقاله روانپزشک کیست را در ویکی روان مطالعه کنید.
مشاوران پیشنهادی ویکی روان:
روانشناس کیست؟
دوباره به این سوال که روانشناس کیست پاسخ می دهیم. یک روانشناس عمدتا با مسائل عاطفی و روانی سر و کار دارد. به طور کلی آنها باید مدرک دکترای خود را در رشته روانشناسی بالینی یا روانشناسی مشاوره بگیرند تا بتوانند خدمات مشاوره روان شناسی آنلاین یا حضوری ارائه دهند.
برای نمونه، فردی که عزت نفس پایین دارد، به یک روانشناس مراجعه می کند. زیرا او نیاز به از بین بردن احساسات سرکوب شده خود دارد و هیچ گونه اختلال جسمی ندارد.
یک روانشناس هرگز مانند متخصص روانپزشک نمی تواند دارویی را برای درمان تجویز کند. تمام تمرکز متخصص روانشناس بر گفتار درمانی بنا شده است و در جلسات مشاوره غیر حضوری یا حضوری سعی می کند از دل گفته های مراجع، پی به مشکلات او ببرد. احتمالا الان می دانید چه کسانی به مشاوره نیاز دارند و باید از او کمک بگیرند؟
حتما در ویکی روان بخوانید:
روانکاوی چیست؟
همانطور که در مقاله روانکاوی چیست در ویکی روان گفتیم، روانکاوی به یک فرآیند درمانی اشاره دارد که به فرد مراجعه کننده اجازه می دهد رفتار ناسازگار را اصلاح کند.
با این حال، بر خلاف مشاوره روانشناسی، روانکاوی درمان طولانی تری است. تمرکز اصلی بر روانکاوی فراتر از مسائل روزمره فرد بوده و مربوط به مشکلات روحی و جسمی مزمن است که ریشه در گذشته دور افراد دارد.
با این حال تمامی مردم قبل از مراجعه به متخصص باید علم کافی نسبت به تفاوت روانکاوی و روانشناسی داشته و بدانند برای حل مشکل خود به کدام متخصص باید مراجعه نمایند.
روانکاو کیست؟
روانکاو از نظریه های روانشناس نامی زیگموند فروید برای درمان پیروی می کند که شامل:
- خاطرات کودکی در ضمیر ناخودآگاه
- رویاها
- جنسیت کودکانه
- میل جنسی
- سرکوب
- و انتقال
است. مهم ترین فرق روانکاو و روانشناس همین شیوه برگزاری جلسات مشاوره و رویکرد آنها به روش های درمانی مربوط است. مشاور روانکاو برای یافتن راه حل مشکل فعلی، روی خاطرات ناخودآگاه بیمار تمرکز می کند و روانکاوها به جای هفته ای یک بار، باید سه تا چهار بار در هفته بیماران خود را ملاقات کنند.
روانکاوان بر این باورند که بیماران (و مسائل آنها) بسیار پیچیده هستند. درک (نه از بین بردن) احساسات زمینه ای افسردگی و اضطراب، روش بهتری برای کمک به افراد در دستیابی به سلامت روان و سلامتی است. روانکاوان طبق این فرضیه عمل می کنند که ذهن خودآگاه تنها یک قطعه کوچکی از هویت ما است و ذهن ناخودآگاه (که از تجربیات و روابط اولیه ما شکل گرفته)، به مسائل ما و گاهی اوقات به مقاومت برای رفع مشکلات کمک می کند.
آیا اهداف روان شناسی و روانکاوی یکسان است؟
به طور کلی بله، در این زمینه متخصصان هر دو حوزه می خواهند به بهتر شدن حال مشتریان کمک کنند. اما وقتی روانشناسان و روانکاوها با بیماران کار می کنند، خواهید دید که اهداف جلسه به جلسه آن ها اغلب بسیار متفاوت است.
روانشناسان بالینی می خواهند نحوه تفکر بیماران در مورد زندگی و خودشان را شکل دهند. آن ها در این رابطه می گویند:
- مقابله با استراتژی هایی که باید در زمان های نامناسب از آن ها استفاده کرد
- روش های تغییر شکل یا ساکت کردن افکار منفی یا غیرمنطقی
- توصیه هایی برای ارتباط معنادارتر با دیگران
- راهکارهای عملی دیگری که می توان از آن ها استفاده کرد
از سوی دیگر روانکاوها می خواهند به بیماران کمک کنند تا چگونگی ارتباط خود با خودشان و چرایی آن را کشف کنند تا بتوانند افکار، احساسات و تمایلات خود را برای عبور از پریشانی روانی بهتر درک کنند.
آیا روانکاوی با روانشناسی مرتبط است؟
روانکاوی یا بهتر بگوییم، کاریکاتوری کلیشه ای از روان کاوی – بسیاری از افراد را پیر و احمق نشان می دهد. لازم است بدانید که روانکاوی به این دلیل مورد توجه قرار نگرفت که نسبت به سایر اشکال درمان بی اثر یا کم اثر بود.
روش های درمانی مختلفی وجود دارند، به عنوان مثال، انسان گرایانه، رفتاری، و یکپارچه و آن ها وارد و خارج از مد می شوند. تحقیقات زیادی وجود دارند که نشان می دهند روان کاوی مانند سایر روش های درمانی عمل می کند. این یعنی قطعا جایی برای روانکاوی در چشم انداز درمانی امروز وجود دارد و در سایت ویکی روان هم مخاطبین زیادی برای جلسات روانکاوی آنلاین وجود دارد.
بارزترین تفاوت روانشناس و روانکاو معمولا انواع سوالات متخصصان و راه حل هایی است که ارائه می کنند
برخی از روانشناسان گذشته بیماران را جستجو می کنند تا ریشه اصلی مشکلات آنها را جستجو کنند. اما به طور کلی بیشتر آنها از یک رویکرد آینده نگر برای حل مسئله استفاده می کنند که معمولاً به عنوان درمان شناختی رفتاری (CBT) شناخته می شود.
ایده حاکم این است که افکار ما بسیار بیشتر از احساساتمان در شرایط نقش دارند، بنابراین تغییر ذهنیت می تواند ما را خوشحالتر کند و به این ترتیب کمتر در معرض افسردگی و اضطراب قرار می گیریم.
مقایسه بین جلسات مشاوره روانشناسی و روانکاوی
مشاوره به فرآیندی اطلاق می شود که در آن مشاور روانشناس با هدف یافتن راه حل هایی برای مشکلی که مراجعه کننده با آن مواجه است، او را راهنمایی می کند و بیشتر مربوط به زندگی روزمره است. از طرفی روانکاوی یک فرآیند درمانی است که در آن درمانگر و مراجعه کننده برای یافتن راه حل های مشکلات مزمن در تلاش هستند که ممکن است عاطفی یا فیزیکی باشد.
1- تمرکز بر چیست؟
- مشاوره بر مسائل روزمره فرد متمرکز است.
- روان درمانی فراتر از مسائل روزمره فرد به مشکلات روحی و جسمی مزمن می رود.
2- تعداد جلسات تفاوت دارد؟
- تعداد جلسات مشاوره روانشناس می تواند کوتاه باشد و به دو یا سه جلسه ختم شود.
- در روان درمانی، تعداد جلسات بیشتر است.
3- مهارت های متخصصین دیگر فرق روانشناس و روانکاو است
- یک روان درمانگر در مقایسه با یک مشاور مهارت های عمیق تری دارد.
- یک روان درمانگر می تواند مشاوره انجام دهد، اما یک مشاور نمی تواند روان درمانی به سبک روانکاوی انجام دهد.
4- مشاوره و روان درمانی
- مشاوره را می توان در روان درمانی قرار داد، اما روان درمانی را نمی توان در مشاوره گنجاند. این بنیادی ترین فرق روانکاو و روانشناس است.
آیا هدف روان شناسی و روان کاوی یکی است؟
حالا که به فرق روانشناس و روانکاو پرداختیم باید به هدف آنها هم اشاره کنیم.
بله، متخصصان در هر دو زمینه می خواهند به مراجعه کنندگان کمک کنند تا بهبود یابند. اما وقتی به نحوه کار و تعامل روانشناسان و روانکاوان می نگریم، متوجه خواهیم شد که اهداف آن ها اغلب بسیار متفاوت است.
روانشناسان می خواهند طرز تفکر بیماران درباره زندگی و درباره خود را شکل دهند. برای این منظور، آنها موارد زیر را آموزش می دهند:
- استراتژی های مقابله ای برای استفاده در موقعیت های بد
- روش های تغییر شکل یا آرام کردن افکار منفی یا غیر منطقی
- نکاتی برای ارتباط معنادارتر با دیگران
- سایر استراتژی های عملی که می توانند بلافاصله استفاده شوند
از سوی دیگر، روانکاوان می خواهند به بیماران کمک کنند تا دریابند که چگونه با خودشان ارتباط برقرار کنند و دلیل آن را بدانند. بنابراین بهتر است افکار، احساسات و تمایلات خود را درک کنند تا از پریشانی روانی رهایی یابند.
چه باورهای اشتباهی در مورد روانشناسان و روانکاوها وجود دارد؟
شناخت باورهای اشتباه مردم کمک می کند تفاوت روانکاوی و روانشناسی را بهتر بشناسیم. این موارد عبارتند از:
۱- روانکاوی فقط در مورد روابط جنسی است
این باور به لطف نظریه روانی – جنسی شخصیت فروید ممکن است رایج ترین و پایدارترین افسانه در مورد روانکاوی باشد. او قطعا مجذوب نقش تمایلات جنسی در تجربه انسانی و رفتار انسانی شده بود. روانکاوی مدرن بیشتر به تجربه انسانی کل نگر علاقمند است.
۲- روانکاوی، یعنی دراز کشیدن روی کاناپه مقابل روانکاو
بسیاری از روانکاوان، اما نه همه، هنوز بیمارانی که دور از چشم هستند را دعوت می کنند تا روی کاناپه لم دهند.
این ممکن است به این دلیل باشد که افراد در حالت خوابیده به راحتی احساساتشان را بیان می کنند و وقتی چشم در چشم با یک درمانگر می نشینند کمتر احساساتشان را به اشتراک می گذارند.
با این حال، شایان ذکر است که فروید از کاناپه استفاده نکرد زیرا ارزش بالینی داشت. او این ایده را ارائه داد اما تحمل این را نداشت که در تمام طول روز به آن خیره شود. پیشنهاد می کنیم به توضیحات دکتر سید حامد واحدی اردکانی روانکاو آنلاین ویکی روان درباره روند پذیرش مراجع برای روانکاوی گوش دهید. توضیحات آقای دکتر کمک می کند درک بهتری از فرق روانکاو و روان درمانگر پیدا کنیم.
۳- بیماران پنج روز در هفته باید روانکاو را ببینند
وقتی شخصیت وودی آلن در فیلم Sleeper از حالت انیمیشن معلق بعد از ۲۰۰ سال بیدار می شود، او عنوان می کند که: “من ۲۰۰ سال است که مشاور خود را ندیده ام. اگر تمام این مدت نزد او می رفتم، احتمالاً تاکنون درمان شده بودم.”
روانکاو در واقع بیشتر درگیر بیمار می شود و بیشتر از درمان شناختی درمانی زمان میبرد زیرا روانکاوان در تلاشند تا به بیماران کمک کنند خودشان را درک کنند.
مانند همه رویکردهای درمانی، تعداد دفعات قرار ملاقات به نیاز بیمار بستگی دارد و خاتمه درمان بخشی از این فرآیند است. اما معمولا تعداد جلسات روانکاوری طولانی تر از جلسه مشاوره با روانشناس می باشد.
۴- روانکاوان نسبت به گذشته وسواس دارند
روانکاوان در واقع نسبت به ناخودآگاه وسواس دارند. افرادی که با روانکاوان کار می کنند اغلب به عنوان بخشی از جلسه گفتار درمانی، اما در درجه اول به عنوان راهی برای درک حال خود، در مورد گذشته خود صحبت می کنند.
آیا روان کاوی موثرتر از روان شناسی است؟
تحقیقات فعلی پاسخ قطعی به این سوال ندارند، اما نتایج بسیاری از مطالعات نشان می دهد که هیچ کدام بهتر یا بدتر از دیگری نیستند. مزایا و معایبی برای هر دو روش وجود دارد و نیازها یا شخصیت بیمار می تواند تاثیر زیادی بر این داشته باشد که در هر موقعیتی بهتر عمل کند. اما پیش از مراجعه باید بدانید فرق روانشناس و روانکاو در شیوه درمانی و نتیجه ای که به دست می آورید چیست؟
اگرچه برخی پژوهش ها نشان می دهند که درمان های روان پویشی یا روان کاوی ممکن است حتی موثرتر از درمان شناختی – رفتاری برای درمان افسردگی، بهبود سلامت روانی مادر و کاهش اضطراب باشد، می توانید مطالعات دیگری را پیدا کنید که نشان می دهد نوع درمانی که فرد دریافت می کند اهمیت کمتری دارد زیرا همه درمان های قانونی برای شرایطی مانند افسردگی به یک اندازه موثر هستند.
اگر تصمیم بگیرید روانکاو یا روانشناس شوید، احتمالا متوجه خواهید شد که به قول الیور برکمن در گاردین، جنگ های درمانی تاثیر چندانی در این زمینه نداشته اند. هر پزشک (بدون در نظر گرفتن همه بیماران) یک روش ترجیحی دارد، اما همه آن ها می خواهند به مردم کمک کنند تا بهترین زندگی خود را داشته باشند و در بیشتر موارد هم موفق بوده اند.
من به روانشناس نیاز دارم یا روانکاو؟
پیشنهاد می کنیم ابتدا به روانشناس مراجعه کنید تا در صورت صلاح دید متخصص روانشناس به روانکاو مراجعه کنید. اما بیشتر مشکلات مردم در زمینه سلامت روان، با جلسات مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری حل می شود. اما در مواردی نیاز است از خدمات روانکاوی آنلاین یا حضوری هم استفاده شود که باید برای مدتی در آنها شرکت کنید.
یک جلسه کوتاه با روانکاو مشخص می کند آیا شما کاندیدای روانکاوی هستید یا باید جلسات را با مشاور روانشناس ادامه دهید؟
عالی بود