اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis) چیست؟
اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis) از دسته اختلالات شبه جسمی میباشد و به ترس یا باور بیمارگونه از مبتلا بودن به یک بیماری جدی در حالی که چنین چیزی وجود ندارد اطلاق می‌شود.
این حالت منجر به نگرانی شدید بیمار و در نتیجه اختلال در عملکرد شخصی، اجتماعی و شغلی می‌گردد.
بررسی اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis)
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
مرد و زن به نسبت مساوی مبتلا به این اختلال می‌گردند.
شایع ترین سیر شیوع ۳۰- ۲۰ سالگی است. این اختلال در سیاهپوستان شایع‌تر است.
در این بیماران مبتلا به اختلال خود بیمار انگاری آستانه تحمل ناراحتی‌های جسمی کمتر از افراد عادی است.
در نتیجه احساس‌های جسمی خود را شدیدتر از حد معمولی ابراز می‌دارند.
مثلا چیزی که افراد معمولی به عنوان فشار شکمی یا نفخ شکم ابراز می‌دارند.
این افراد به عنوان درد شکم عنوان می‌کنند. این بیماران دائما در فکر این هستند که مبتلا به یک بیماری خاص که هنوز کشف نشده هستند.
علی‌رغم نتایج آزمایشگاهی منفی و سیر خوشخیم بیماری و توصیه‌های پزشک، این فکر از بین نمی‌رود.
در این اختلال هر عضو یا دستگاه بدن ممکن است درگیر شود.
دستگاه گوارش، قلب و عروق بیش از همه تاثیرپذیرند.
براساس نظریه یادگیری اجتماعی، علائم این بیماری راهی است برای فرار از مشکلات غیرقابل حل، تعهدات زیان‌آور، وظایف محوله و مورد انتظار روزمره.
روان‌شناسان اختلال خود بیمار انگاری را نوع تغییر یافته اختلالات روانی به خصوصی اختلالات افسردگی و اختلال اضطرابی می‌دانند که به آن افسردگی ماسکه نیز می‌گویند.
برخی از روان‌شناسان علت بیماری را جابه‌جایی و تبدیل تمایلات تهاجمی و پرخاشگرانه به شکایات جسمی می‌دانند.
به بیان دیگر، بیماری به عنوان دفاعی در برابر احساس گناه، احساس ذاتی بد بودن و کاهش اعتماد به نفس در نظر گرفته می‌شود.
علائم جسمی تنبیهی به خاطر اشتباهات، خطاهای گذشته و احساس گناهکار بودن به حساب می‌آید.
معیارهای تشخیص اختلال خود بیمار انگاری
- اشتغال ذهنی با ترس از ابتلا به یک بیماری جدی و مهم براساس تعبیر نادرست علائم جسمی توسط شخص.
- اشتغال ذهنی شخص علی‌رغم ارزیابی‌های طبی مناسب و اطمینان بخشیدن به او ادامه می‌یابد.
- باورهای ذهنی شخص به نگرانی و هذیان در رابطه با ظاهر جسمانی محدود نمی‌شود.
- اشتغال ذهنی بیمار موجب بروز ناراحتی یا اختلال بارز در عملکرد اجتماعی- شغلی یا سایر زمینه‌ها گردد.
- طول مدت اختلال حداقل ۶ ماه باشد.
- اشتغال ذهنی بیمار را نمی‌توان با یک بیماری روانی یا یک اختلال شبه جسمی دیگر به گونه بهتری توجیه کرد.
درمان اختلال خود بیمار انگاری
درمان انتخابی برای این اختلال گروه درمانی است. استفاده از داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب نیز در این بیماران مفید است.
اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis) به صورت دوره‌هایی تکرار می‌شود که از چند ماه تا چند سال طول می‌کشد.
یک دوم تا یک سوم بیماران نهایتا بهبود می‌یابند.
کودکان مبتلا نیز تا اوایل نوجوانی یا جوانی بهبود خواهند یافت.
