انواع وسواس فکری عملی (10 نوع اصلی)
انواع وسواس فکری عملی به دسته های مختلف تقسیم می شوند و هر کدام ویژگی خاصی دارند. قبلا در ویکی روان درباره تعریف وسواس فکری عملی صحبت کردیم و گفتیم هر کدام ویژگی های خاصی دارند که افراد به آنها مبتلامی شوند. در جلسات مشاوره روانشناسی وسواس توضیحات کاملی درباره انواع وسواس های فکری داده می شود، با این حال در ادامه این مطلب سایت ویکی روان به بررسی انواع اختلالات وسواس فکری می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
انواع وسواس فکری عملی چیست؟
با بخش وبلاگ روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
اگرچه همه اشکال OCD (وسواس فکری) علائم مشترکی دارند، نحوه بروز این علائم در زندگی روزمره از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است!
همانطور که در ادامه خواهیم دید، محتوای وسواس های یک فرد مهم نیست. اما مطمئنا این چیزی است که در لحظه مهم به نظر می رسد.
علت بروز انواع بیماری وسواس فکری
زیرمجموعه یا subtype یک فرد در واقع همان روش خاصی است که انواع وسواس فکری آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. ذهن روی چه چیزی تمرکز می کند و از این تمرکز چه افکاری حاصل می شود؟ زیرگروه ها در طول زمان نسبتا پایدار هستند، اگرچه علائم جدید می توانند ظاهر شوند و علائم قدیمی ممکن است محو شوند.
پزشکان شرایطی مانند وسواس را ناهمگن می نامند، زیرا از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. اما طبق تعریف بیماری وسواس، چند “خوشه” رایج از علائم وجود دارد که محققان متوجه آنها شده اند.
حتما در ویکی روان بخوانید:
بررسی انواع وسواس های فکری در روانشناسی
در ادامه به لیستی از مهم ترین انواع وسواس های فکری می پردازیم.
1- وسواس فکری آسیب دیدن
وسواس آسیب، باعث می شود که مردم به دلیل افکار خشونت آمیز که تقریبا همه تجربه کرده اند، عمیقا آشفته شوند. در حالی که اکثر مردم می توانند از این افکار شانه خالی کنند، افرادی که OCD آسیب دیده هستند می توانند کاملا تحت تأثیر آنها قرار گیرند.
نشانه های وسواس
- همین الان می توانستم جلوی قطار بپرم.
- می توانستم با این چاقو به شوهرم ضربه بزنم.
- اگر با آن شخص رانندگی کنم چه می شود؟
- اگر برادرزاده ام را بکشم و یادم نیاید چه می شود؟
اجبارها
- امتناع از ایستادن در نزدیکی ریل قطار.
- همه چاقوها را در جایی پنهان کنید.
- مکررا به عقب برگردید تا بررسی کنید که آیا کسی را زیر گرفته اید یا خیر.
- با خواهر و برادر خود تماس بگیرید تا بررسی کنید که آیا برادرزاده شما سالم است یا خیر.
2- SO-OCD از رایج ترین انواع وسواس فکری در بزرگسالان است
جهت گیری جنسی OCD شامل وسواس در مورد تمایلات جنسی است. اغلب به آن OCD همجنسگرا (یا HOCD) می گویند، اما این گمراه کننده است. این می تواند برای افراد با هر جنسیت، در مورد هر جنسیت دیگر اتفاق بیفتد.
نشانه های وسواس
- من در آنجا جذب آن پسر شدم. این یعنی من همجنس گرا هستم.
- افراد دیگر می توانند تشخیص دهند که من در اعماق وجودم به زنان علاقه دارم.
- آیا وقتی قرار گذاشتیم واقعا عاشق او بودم؟ یا من بیشتر به پسرها علاقه دارم؟ این از رایج ترین نشانه های وسواس است.
اجبارها
- نگاه کردن به تصاویر زنان برای اینکه ببینید آیا جذب آنها شده اید یا خیر.
- به طور مکرر از مردم بپرسید که آیا به نظرتان اینگونه اید یا خیر.
- برای اجتناب از سردرگمی از ارتباط با افراد همجنس خودداری کنید.
3- پدوفیلیا POCD
وسواس پدوفیلیا به دلیل احساسات قوی افراد نسبت به پدوفیل ها ایجاد می شود. با این حال، مانند همه انواع وسواس های فکری، این وسواس ها آگاهانه نیستند.
در واقع، مردم از این افکار بسیار مضطرب هستند، زیرا آنها چیزی که واقعا می خواهند را منعکس نمی کنند.
نشانه های وسواس
- اگر در مورد بچه ای که از او نگهداری می کنم افکار جنسی داشته باشم چه؟
- زمانی که در کنار بچه عمویم بودم، فکر جنسی داشتم، آیا جذب آنها شده ام؟
- اگر بچه ای را مورد آزار و اذیت قرار دهم و یادم نیاید چه می شود؟
اجبارها
- به دنبال داستان های پدوفیل های واقعی به صورت آنلاین باشید تا بتوانید شواهدی بیابید که شما یکی از آنها نیستید.
- دوری کامل از بچه ها.
- مکررا به خاطر این افکار خود را سرزنش می‌کنید.
4- وسواس رابطه
وسواس فکری رابطه، منجر به عدم قطعیت روابط صمیمانه در افراد نمی شود و آنها در مورد “صحت” رابطه خود و احتمالات بی شمار دیگری که زندگی روزمره به همراه دارد، وسواس دارند. یکی از نکات مهم درباره وسواس فکری به این شکل این است که فرد دچار نشخوارهای ذهنی متعددی می شود.
- آیا این فرد مناسب من است؟
- آیا کسی بهتر آن بیرون وجود ندارد؟
- آیا ما برای یکدیگر در نظر گرفته شده‌ایم؟
- اگر قرار نیست که باهم باشیم اما در نهایت به هم برسیم چه؟
اجبارها در مورد انواع وسواس فکری رابطه
- آزمون های ارتباط آنلاین.
- جستجوی افراد دیگر در رسانه های اجتماعی برای اینکه ببینید آیا روابط آنها بهتر به نظر می رسد یا خیر.
- بارها و بارها به یاد آوردن موقعیت ها: آیا واقعا در آن زمان در تعطیلات با هم خوش گذشت؟
5- وسواس « فقط درست»
وسواس فکری عملی “فقط درست” کمی متفاوت از این زیرشاخه های دیگر است، زیرا تشخیص یک ترس خاص یا مجموعه ای از ترس ها در زمینه آن دشوار است.
در عوض، معمولا بیشتر شبیه یک احساس قوی است که وقتی همه چیز به شکل خاصی نیست، چیزی درست نیست. این یکی از کاریکاتورترین اشکال وسواس در برنامه های تلویزیونی، فیلم ها و جوک ها است.
نشانه وسواس
- چیزی در این مورد درست نیست.
- باید این را از نو شروع کنم تا کامل شود.
- این به نظر درست نیست.
اجبارها
- انجام هر کاری بارها و بارها، به عنوان مثال. بستن درها. (دلیل وسواس به این شکل هنوز مشخص نشده است)
- مرتب کردن مجدد، مرتب کردن مجدد، سازماندهی مکرر چیزها.
- تغییر چندین بار عبارت در ایمیل ها یا یادداشت ها.
6- انواع انواع وسواس فکری شدید درباره آلودگی
بیماری وسواس آلودگی احتمالا از کلیشه ای ترین اشکال وسواس های فکری است. افراد مبتلا به این زیرگروه می ترسند که پس از تماس با باکتری های جدی، بیمار شوند یا کسی را که برایشان مهم است آلوده کنند.
به این نوع وسواس، جرموفوبیا یا ترس از آلوده شدن هم می گویند.
علائم وسواس
- اوه نه، این بار واقعا ایدز گرفتم.
- من وقتی بچه خواهرم را در آغوش گرفتم به یک بیماری جدی مبتلا شدم.
- اینجا پر از باکتری است.
اجبارها
- شستن مکرر دست ها، ضدعفونی کردن وسایل.
- همیشه اطراف خانه را تمیز می‌کنید.
- اجتناب از حضور در انظار عمومی، مطب پزشک، بودن در کنار بچه ها.
7- Pure-O OCD (وسواسی خالص)
Pure-O، یا Pure Obsessional OCD، یکی از زیرگروه های انواع وسواس فکری عملی بزرگسالان است و برخی کارشناسان می گویند که حتی وجود ندارد. ایده این است که افراد مبتلا به Pure-O وسواس بدون اجبار قابل مشاهده دارند، اما از آنجایی که هنوز اجبار دارند، دقیقا «وسواسی خالص» نیستند.
اما بسیاری از مردم با Pure-O شناسایی می شوند زیرا اجبارهای واضح تری که در زیرگروه های بالا ذکر شده را ندارند.
این وسواس ها می تواند در مورد جنسیت، تمایلات جنسی، مذهب، آسیب، سلامت شخصی، عاشقانه و در واقع هر چیز دیگری باشد که در بالا بحث کردیم.
نشانه های این وسواس
- اگر واقعا آدم خوبی نباشم چه؟
- چگونه بفهمم که زندگی ارزشش را دارد؟
- اگر به آنجا بروم و آن مرد را از روی پل هل بدهم چه می شود؟
- اگر به اندازه کافی آلودگی را تمیز نکنم، کسی به خاطر من دچار لغزش می شود و آسیب جدی می بیند.
اجبارها
- مطمئن می‌شوید فقط با افرادی وقت می گذرانید که به شما می گویند فرد خوبی هستید.
- همیشه به سؤال «معنای زندگی» فکر کنید.
- به دنبال نشانه هایی در ذهن خود هستید که نشان می دهد هرگز کسی را از روی پل هل نمی دهید.
- تلاش مکرر برای به خاطر سپردن یک موقعیت، زیرا اگر جزئیاتی را از دست داده باشید، آن را به درستی انجام نداده‌اید.
8- بررسی دیگر انواع وسواس های فکری عملی
به عنوان مثال، وسواس فکری مذهبی یک نوع فرعی رایج است که با وسواس و اجبار در مورد نقض یک باور مذهبی، اخلاقی یا اخلاقی مشخص می شود. این نوع وسواس فرد ممکن است حول ترس های مربوط به گناه، نماز خواندن نادرست، دروغ گفتن یا توهین به کسی، یا تصادفا خیانت یا دزدی متمرکز شود.
درمان وسواس روش های گوناگون دارد اما بدون شک این نوع از انواع وسواس های فکری عملی نیاز به چند جلسه مشاوره آنلاین درمان وسواس هستند.
نمونه دیگری از زیرگروه OCD، وسواس های فکری است که کمتر مورد بحث قرار گرفته و با ترس از زیر گرفتن شخصی در حین رانندگی مشخص می شود.
افراد مبتلا به این زیرگروه اغلب متوجه می‌شوند که وسواس هایشان باعث می شود از رانندگی بیش از حد ترس داشته باشند، یا اینکه باید مسیر خود را دنبال کنند تا مطمئن شوند که دست انداز جاده واقعا یک شخص نیست.
OCD می تواند گذشته را نیز تحت تأثیر قرار دهد. OCD رویدادهای واقعی یک نوع فرعی است که با وسواس و اجبار در مورد اعمال گذشته فرد مشخص می شود. یک فرد مبتلا به OCD رویدادهای واقعی ممکن است افکار وسواسی در مورد چیزی که پنج سال پیش به یکی از دوستانش گفته داشته باشد و نگران باشد که آیا آنها به او توهین کرده اند یا نه.
در نهایت، انواع وسواس فکری از همان چرخه وسواس ها و اجبارهای OCD پیروی می کنند. در برخی از افراد، شاید ارزش آن را نداشته باشد که خیلی سخت کار کنیم تا بفهمیم زیرمجموعه فردی دقیقا چیست، برای برخی دیگر، دانستن اینکه افراد دیگری نیز در حال تجربه چیزی مشابه هستند، می تواند آرامش بخش باشد.
نحوه درمان انواع وسواس فکری در بزرگسالان
صرف نظر از نوع فرعی، روند درمان وسواس های فکری یکسان است. درمان پیشگیری از مواجهه و پاسخ (ERP) استاندارد طلایی درمان OCD است.
این شکل از درمان به طور خاص شامل هدف قرار دادن منبع وسواس یک فرد با مواجهه مستقیم آنهاست. در برخی موارد، افراد متوجه می شوند که ERP به کاهش اضطراب آنها کمک می کند تا جایی که دیگر ترس های شدید مربوط به افکار خود را مدام تجربه نمی کنند.
پیشنهاد ویکی روان چیست؟
همانطور که می بینید، انواع وسواس فکری عملی بسیار زیاد است و درمان هر کدام نیازمند راهکارهای خاصی است که باید طبق نظر متخصص انجام شود.
از به هر دلیل علائمی از وسواس را در خود مشاهده می کنید می توانید در بخش مشاوره آنلاین سایت ویکی روان، با بهترین مشاور کشور به صورت صوتی و تصویری از سراسر دنیا جلسه مشاوره آنلاین برگزار نمائید.
