اضطراب کودکان باعث نگرانی والدین می شود و آنها را در مسیری قرار می دهد که معمولا بر میزان اضطراب بچه ها می افزایند. در جلسات مشاوره کودک توضیحات کامل برای آشنایی با روش های درمان اضطراب کودکان داده می شود که قصد داریم در ادامه سایت مشاوره آنلاین کودک ویکی روان به بررسی این سوال می پردازیم که چرا بچه ها اضطراب می گیرند؟
فهرست موضوعات بررسی شده
تعریف اضطراب کودکان چیست؟
با بخش مقاله های روانشناسی در سایت ویکی روان همراه باشید.
اختلال اضطراب و ترس بخشی طبیعی از دوران کودکی است و به دلیل مختلف آن را تجربه می کنیم. ترس یک واکنش طبیعی به خطر یا تهدید است و اضطراب واکنشی به یک تهدید احتمالی است.
به اضطرابی که بچه ها در سنین زیر 10 سال به دلایل محیطی و خانوادگی تجربه می کنند اضطراب کودکان گفته می شود. این اختلال شباهت های زیادی با استرس کودکان دارد و اگر درمان نشود زمینه ساز بیماری های روانی دیگر خواهد شد.
انواع ترس ها و اضطراب های جدید معمولا عمر کوتاهی دارند و نشان می دهند که بچه ها یاد می گیرند خودشان مشکلات را حل کنند. والدین و مراقبان می توانند به کودکان کمک کنند تا درک و غلبه بر ترس ها و اضطراب های خود را بیاموزند.
اینکه بچه ها بدانند چند نوع اضطراب داریم و هر کدام چه ویژگی دارند کمک می کند نسبت به این آسیب مصون باشند.
اضطراب کودکان چقدر شایع است؟
اختلالات اضطرابی در کودکان نسبتا شایع است و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهند. تقریبا ۱ نفر از هر ۳ نوجوان بین سنین ۱۳ تا ۱۸ سال اضطراب دارند. همچنین این بیماری در افرادی که در هنگام تولد اختلال جنسیتی دارند شایع است.
در واقع نتایج به دست آمده است جلسات مشاوره کودک در ویکی روان نشان می دهد از هر ۵ کودک ۱ نفر دچار اختلالات اضطرابی می شوند.
اختلالات اضطرابی دوران کودکی با ترس یا اضطراب طبیعی متفاوت است زیرا شامل اجتناب افراطی تر، واکنش های احساسی بزرگ تر یا طولانی تر از حد انتظار است.
کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی اغلب دچار طغیان های عاطفی مانند گریه یا کج خلقی می شوند. آن ها همچنین ممکن است به شدت اجتناب کنند. آن ها ممکن است بیشتر اوقات سعی کنند فرار کنند، پنهان شوند و «به دنبال خطر» باشند.
علاوه بر این، کودکان اغلب علائم جسمی مانند معده درد، سردرد، تهوع، استفراغ، تنگی نفس یا مشکلات خواب دارند.
انواع اضطراب در کودکان چیست؟
در ادامه مهم ترین اضطراب های کودکان را از دید علم روانشناسی کودک مورد بررسی قرار می دهیم:
1- اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی در کودکان یک مرحله طبیعی و مهم از رشد زودرس است که در اغلب کودکان از ۸ تا ۱۲ ماهگی آغاز می شود.
با اضطراب جدایی طبیعی، کودک شما ممکن است از غریبه ها بترسد و وقتی شما در کنارش نیستید احساس امنیت نکند. این اضطراب کودکان معمولا زمانی بهتر می شود که کودکان وارد دوره پیش دبستانی شوند و اختلال اضطراب جدایی شدیدتر است و فراتر از این دوره معمول رشد ادامه می یابد.
کودکان ممکن است نگران والدین یا دیگر اعضای خانواده باشند و در رفتن به مدرسه یا به طور کلی دور بودن از خانه یا خانواده مشکل داشته باشند، یا ممکن است در جدایی برای خواب مشکل داشته باشند.
اگر کودک شما نسبت به سایر کودکان هم سن و سال خود دچار پریشانی یا نگرانی شدیدی در مورد جدایی می شود، شما بهبودی در او نمی بینید یا نگرانی ندارید، با پزشک معالج کودکتان صحبت کنید.
پیشنهاد می کنیم مقاله علت استرس بچه ها در مدرسه را حتما در ویکی روان مطالعه کنید چون ارتباط زیادی با موضوع اضطراب کودکان دارد.
2- فوبیاهای خاص
ترس، از ما در برابر خطر محافظت می کند، بنابراین انتظار می رود میزان مشخصی از ترس در کودکان وجود داشته باشد. کودک شما شاید از چیزی خاص مانند طوفان یا دلقک یا هر چیز دیگری بترسد. اما فوبیاهای خاص ترس های شدیدی هستند که با تهدید واقعی خطر همخوانی ندارند.
همانطور که می دانید فرق ترس و فوبیا به تاثیرگذاری آنها و روش های درمان مربوط می شود. به همین دلیل برای جلوگیری از اضطراب کودکان باید با انواع فوبیا و روش های شکل گیری آنها آشنا شوید.
مشاوران پیشنهادی ویکی روان:
3- اختلال اضطراب اجتماعی
این ترس شدید از قضاوت یا رد شدن در موقعیت های اجتماعی است.
کودک شما ممکن است از صحبت کردن یا اجرای عمومی اجتناب کند. یا آنقدر ناراحت باشد که سعی کند از تعامل با دیگران در مدرسه یا دیگر محیط های آشنا اجتناب کند یا صحبت کردن با افراد جدید برایش سخت باشد. آن ها حتی ممکن است به طور کلی از موقعیت های اجتماعی دوری کنند.
4- اختلال اضطراب عمومی موجب اضطراب کودکان می شود
اضطراب عمومی نگرانی بیش از حد و ترس از طیف وسیعی از اتفاقات مختلف است که در زندگی روزمره رخ می دهد. کودک شما نیز ممکن است بیش از سایر کودکان هم سن و سال خود نگران آینده باشد. شاید نگرانی ها یا نگرانی های زیادی در طول زمان داشته باشد، اما اغلب نگران چیزی هست.
5- اختلال پانیک
متاسفانه والدین زیادی بروز اختلال پانیک را در جلسات مشاوره تلفنی کودک گزارش می دهند!
کودکان مبتلا به اختلال پانیک زمانی دچار ترس و اضطراب شدید همراه با علائم جسمی مانند ضربان قلب (تپش قلب) و سرگیجه می شوند یا ممکن است احساس کنند که نمی توانند نفس بکشند (تنگی نفس). این حملات وحشت زدگی می توانند بدون هشدار قبلی ادامه پیدا کنند و در عرض چند دقیقه تا چند ساعت از بین بروند.
اضطراب کودکان یک مرحله قبل از حمله پانیک است. به همین خاطر تاکید زیادی بر درمان اضطراب کودکان داریم.
در ویکی روان بخوانید:
علائم و نشانه های اضطراب در کودکان چیست؟
بارها در سامانه سلامت روان ویکی روان درباره نشانه های اضطراب صحبت کردیم و در جلسات مشاوره برای اضطراب راه های زیادی برای درمان نشانه های آن ارائه می شود. اما راه تشخیص مضطرب شدن بچه ها کمی متفاوت است.
والدین می توانند مانند یک بازی حدس و گمان باشند. برخی از کودکان از کلماتی استفاده می کنند تا از اضطراب خود به شما بگویند.
آن ها ممکن است چیزی شبیه به این بگویند: «من از رفتن به مدرسه می ترسم چون نگرانم که دیگه هرگز شما رو نبینم.» دیگران ممکن است ندانند چگونه احساسات خود را توضیح دهند. مهم ترین نشانه های اضطراب در کودکان عبارتند از:
- بیشتر از سایر بچه های هم سن خود نگران باشند و/یا گریه کنند. دلیل غم کودکان متفاوت است، اما در بچه های مضطرب دیده می شود.
- بگویید که احساس خوبی ندارند. آنها ممکن است از ناراحتی معده، درد عضلات یا سردرد شکایت داشته باشند.
- مشکل خواب دارند، از کابوس بیدار شوند یا نمی توانند به تنهایی بخوابند.
- آرام شدن یا نشستن (بی قرار) برایشان سخت است.
- به راحتی عصبانی می شوند.
- برای تمرکز مشکل دارند.
- می گویند گرسنه نیستند یا همیشه گرسنه هستند.
- لرزش عضلات دارند.
- از رفتن به مدرسه خودداری کنند.
- از دستشویی زیاد استفاده کنند.
چه چیزی باعث اضطراب در کودکان می شود؟
برخی از کودکان به طور طبیعی حساس هستند و ممکن است زمان سختی برای مقابله با تغییرات یا احساسات قوی داشته باشند. این کودکان ممکن است تمایل بیولوژیکی یا خانوادگی به اضطراب داشته باشند. اضطراب همچنین می تواند پس از رویدادهای استرس زای زندگی ایجاد شود و برخی افراد از سنین بسیار پایین رویدادهای استرس زای زیادی دارند، مانند:
- مرگ فردی نزدیک به آن ها.
- رفتن به خانه یا مدرسه جدید، به خصوص اگر مکرر باشند.
- اشکال در خوردن به اندازه کافی.
- مشکل با مکان های امن برای زندگی.
- مشکل در تحصیل مداوم.
- والدینی که دعوا می کنند یا بحث می کنند، یا جدایی و طلاق.
- قلدری، سو استفاده یا غفلت.
علت اصلی اضطراب در کودکان چیست؟
به سختی می توان گفت که علت اصلی اضطراب دوران کودکی چیست؟
نتایج به دست آمده از جلسات مشاوره با روانشناس نشان می دهد، ترس بخشی طبیعی از روند بزرگ شدن است و یکی از دلیل اصلی بروز اضطراب در بچه ها است.
بعضی از بچه ها آن را خوب مدیریت می کنند، اما برای کودکانی که اضطراب در زندگی روزمره آن ها اختلال ایجاد می کند، تصور می شود که ژنتیک، زیست شناسی و سابقه خانوادگی نقش دارند. در مقاله آیا افسردگی ارثی است توضیح دادیم بعضی از بیماری ها می توانند از والد به بچه منتقل شوند، با این حال عوامل محیطی تاثیر بیشتری بر پیدایش اضطراب کودکان دارند.
عوارض اضطراب در بچه ها چیست؟
کودکان مبتلا به اضطراب در دوران بزرگسالی در معرض خطر ابتلا به انواع افسردگی و اختلالات مصرف مواد هستند!
آن ها ممکن است در مدرسه یا با حضور در مدرسه دچار مشکل شوند. آن ها همچنین در معرض خطر بیشتری برای خودکشی هستند. اگرچه اینها ترسناک هستند، اما مهم است به یاد داشته باشید که درمان هم وجود دارد. حتما تا جایی که توصیه می کنند مراقب سلامت کودک خود باشید.
حضور والدین در جلسات مشاوره ترس کودکان باعث می شود بچه ها در وضعیت پایدارتری از نظر روانی قرار بگیرند.
اضطراب در کودکان چگونه درمان می شود؟
شباهت هایی بین روش های درمان اضطراب بزرگسالان و بچه ها وجود دارد، اما تفاوت ها همیشه وجود دارد. معمولا متخصصین از این روش ها برای درمان استرس هم استفاده می کنند.
از دید علم روانشناسی 2 راه اصلی برای درمان اضطراب در کودکان وجود دارد:
- استفاده از رویکرد رفتار درمانی شناختی
- دارو درمانی تحت نظر مشاور روانپزشک و به توصیه مشاور کودک و نوجوان.
هر دوی این درمان ها ممکن است به تنهایی جواب دهند، اما به نظر می رسد که با هم بهتر عمل می کنند.
1- درمان اضطراب کودکان با رفتار درمانی شناختی
رفتار درمانی شناختی (CBT) به کودکان کمک می کند مهارت های مقابله ای را بیاموزند که به آرام کردن واکنش های بدن، متفاوت فکر کردن و مواجهه با ترس ها و چالش ها کمک می کند.
می توانید در ویکی روان از خدمات مشاوره رفتار درمانی شناختی به شیوه غیرحضوری از سراسر دنیا استفاده کنید. حتی کاربران مقیم خارج ایران می توانند با پرداخت ارزی در ویکی روان مشاوره خارج از کشور خریداری کنند.
2- دارو درمانی برای کم کردن اضطراب بچه ها
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کودک شما ممکن است یک مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) را تجویز کند. با این حال یادتان باشد برای استفاده از دارو برای درمان اضطراب کودکان باید با متخصص در ارتباط باشید تا از عوارض آن دور باشید.
عوارض جانبی داروهایی که اضطراب دوران کودکی را درمان می کنند
در صورتی که کودک شما دچار هر یک از عوارض جانبی زیر شد، به پزشک مراجعه کنید:
- واکنش آلرژیک.
- مدفوع خونی. (حتما مقاله استرس و مدفوع خونی را در ویکی روان مطالعه کنید.)
- ضربان قلب سریع یا نامنظم.
- ضعف، سرگیجه، درد قفسه سینه یا تنگی نفس.
- تب بالا.
- تغییرات ناگهانی بینایی یا درد چشم.
- افکار خودکشی یا بدتر شدن خلق و خو.
عوارض جانبی دیگری از داروهای مورد استفاده برای درمان اضطراب در کودکان وجود دارد که معمولاً به مراقبت پزشکی نیاز ندارند.
جمع بندی ویکی روان از اضطراب کودکان
همانطور که بارها گفته شد، اگر بیماری اضطراب بچه ها درمان نشود، بدون شک زمینه ساز انواع بیماری های روانی خواهد شد.
اگر نشانه های این اختلال را برای حداقل یک ماه در فرزند خود مشاهده می کنید، حتما در جلسات مشاوره روان درمانی کودک شرکت کنید. ویکی روان این امکان را فراهم کرده تا از سراسر دنیا از خدمات مشاوره آنلاین با روانشناس استفاده کنید.
همچنین امکان مشاوره تلفنی با روانشناس به صورت صوتی در ویکی روان مهیا شده است. شیوه متنوع برگزاری مشاوره در ویکی روان روند درمان اضطراب کودکان را تسریع می بخشد و فرایند را برای والدین آسان می کند.
