رشته روانشناسی بالینی (روانشناسی بالینی به انگلیسی = Clinical psychology) شاخه ای از علم روانشناسی و مربوط به ارزیابی و درمان بیماری های روانی، رفتارهای غیر طبیعی و مشکلات روانپزشکی است. رشته روان شناسی بالینی علم روانشناسی را با درمان مشکلات پیچیده انسانی ادغام می کند. ما در سایت ویکی روان افتخار همکاری با تعداد زیادی روانشناس بالینی از سراسر کشور را داریم و در ادامه به این پرسش پاسخ می دهیم که روانشناسی بالینی چیست و چه اهمیتی دارد؟
رشته روانشناسی بالینی یک انتخاب هیجان انگیز برای افرادی است که به دنبال یک زمینه چالش برانگیز و جالب هستند.
در این مطلب سایت ویکی روان به موضوعات زیر پرداخته می شود:
- تعریف روانشناسی بالینی چیست؟
- معرفی رشته روانشناسی بالینی
- روانشناس بالینی کیست؟
- انواع روانشناسی بالینی کدامند؟
- بازار کار روانشناسی بالینی
- چه کسانی باید در رشته روانشناسی بالینی تحصیل کنند؟
- بررسی سیر تکامل روانشناسی بالینی
روانشناسی بالینی چیست ؟ معرفی رشته روانشناسی بالینی
در ادامه با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
روان شناسی معاینه، تشخیص، درمان و جلوگیری از اختلالات ذهنی است.
در جواب به این سوال که روان شناسی بالینی به چه معناست باید گفت:
این گونه روان شناسان در مراکز درمانی کار می‌کنند اما پزشک نیستند، به همین خاطر نباید روانشناسی بالینی تجویز دارو کند.
در معرفی رشته روانشناسی بالینی باید بگوییم که:
نتایج اولیه در زمینه رشته روانشناسی بالینی شامل زحمات بسیار زیگموند فروید، روانشناس اتریشی است.
او یکی از اولین افرادی بود که بر این ایده تمرکز داشت که بیماری روحی چیزی است که می تواند با صحبت با بیمار (گفتار درمانی) درمان شود
این به معنای توسعه رویکرد درمان گفتاری او بود که اغلب به عنوان اولین کاربرد علمی روان شناسی بالینی مطرح می شود.
روانشناسی بالینی به چه معناست؟
لینکلن ویتمر، روانکاو آمریکایی اولین کلینیک روانشناسی را در سال ۱۸۹۶ با تمرکز ویژه ای بر کمک به کودکان که معلولیت های یادگیری را بر عهده داشت (روانشناسی تربیتی) افتتاح کرد.
همچنین Witmer اولین بار در سال ۱۹۰۷ واژه ” روانشناسی بالینی ” را تعریف و معرفی کرد.
ویتمر، شاگرد سابق ویلهلم وونت، روان شناسی بالینی را “مطالعه افراد با مشاهدات یا تجربیات با هدف ارتقای تغییر” تعریف کرد.
خیلی می شنویم که در معرفی رشته روانشناسی بالینی گفته می شود:
امروزه روانشناسی بالینی یکی از محبوب ترین حوزه ها و بزرگترین منطقه استخدامی در رشته روانشناسی است
تا سال ۱۹۱۴، ۲۶ کلینیک دیگر که به فعالیت روانشناسی بالینی اختصاص داده شده بود در ایالات متحده تاسیس شد و شروعی بود برای گسترس رشته روانشناسی بالینی در سطح جهان.
روانشناس بالینی کیست و چکار می کند؟
روانشناسان بالینی غالباً در بیمارستان‌ها، بخش خصوصی (دفاتر مشاوره و کلینیک ها) یا نهادهای دانشگاهی کار می کنند.
آنها روش‌های عملی و رویکردهای نظری متعددی را فرا گرفته اند. برخی از آنان در درمان اختلالات روانی خاصی تخصص دارند.
درمان بعضی از جدیترین اختلالات روانی از قبیل اسکیزوفرنی و افسردگی بر عهده روانشناس بالینی است.
روانشناس بالینی علاوه بر کار کردن با بیماران، باید سابقه و پرونده معاینه، تشخیص و اهداف درمانی بیمار را نگهداری کند
این پرونده به پیگیری روند پیشرفت درمان کمک می‌کند.
انواع روانشناسی بالینی کدامند؟
جالب است بدانید رشته روانشناسی بالینی به انواع مختلف تقسیم می شود و همین حاکی از اهمیت زیاد آن است.
در زیر به لیستی از انواع روانشناسی بالینی پرداخته شده است:
- روانشناسی سلامت رفتاری
- روانشناسی کودک
- استاد دانشگاه بودن یکی از فعالیت های انواع روانشناسی بالینی است
- مشاوره روانشناسی به صورت حضوری و آنلاین یکی دیگر از فعالیت های انواع روانشناسی بالینی می باشد
- مددکار اجتماعی در حوزه روان درمانی
- متخصص اعصاب و روان
بازار کار روانشناسی بالینی و مدارک مورد نیاز برای کار کدامند؟
شاید برایتان این پرسش مطرح شود که بازار کار روانشناسی بالینی چیست و آیا می توان روی آن در بلند مدت حساب کرد؟
هر چند برخی افراد با مدرک کارشناسی ارشد نیز به کار می‌پردازند اما اغلب فرصت های شغلی و بازار کار روانشناسی بالینی نیازمند مدرک دکتری در روان شناسی بالینی میباشند.
در برخی از دوره های تحصیلات تکمیلی روان شناسی بالینی، فارغ التحصیلان رشته‌های دیگر هم پذیرفته می شوند اما توصیه ما تحصیل در رشته روانشناسی است.
امّا غالباً توصیه می‌شود که دانشجویان قبل از شروع دوره تحصیلات تکمیلی در روان شناسی بالینی، مدرک کارشناسی خود را در رشته روان شناسی بگیرند.
به طور کل بازار کار روانشناسی بالینی خوب است، فاغ التحصیلان می توانند در مقاطع تحصیلی بالا علاوه بر کارهای تحقیقاتی یا انجام انواع مشاوره روانشناسی به تدریس در مراکز آموزشی نیز مشغول شوند.
نیازمندی های تحصیل در رشته روانشناسی بالینی
در ایالات متحده آمریکا، روانشناسان بالینی معمولا در رشته روانشناسی مدرک دکترای می گیرند و در زمینه های بالینی آموزش می بینند.
الزامات آموزشی برای کار در روانشناسی بالینی بسیار دقیق است
دو نوع مختلف از مدرک در دسترس وجود دارد:
- Ph.D
- Psy.D
به طور کلی در Ph.D. برنامه ها بر روی تحقیق تمرکز می کنند.
در حالی که Psy.D. برنامه ها تمرین گرا هستند و با مراجعین در ارتباطند
بعضی از دانشجویان همچنین ممکن است برنامه های تحصیلات تکمیلی را ارائه دهند که دارای مدرک فوق لیسانس در روان شناسی بالینی باشند.
پس از اتمام برنامه آموزشی فارغ التحصیل معتبر، روانشناسان بالینی آینده نگر باید یک دوره آموزش تحت نظارت و یک معاینه را نیز تکمیل کنند.
روانشناسان بالینی اغلب در محیط های پزشکی، خصوصی و یا در موقعیت های دانشگاهی در دانشگاه ها و کالج ها کار می کنند به همین خاطر بازار کار روانشناسی بالینی بسیار گسترده است
برخی از روانشناسان بالینی به طور مستقیم با مشتریان، اغلب کسانی که از انواع مختلف و اختلالات روانپزشکی رنج می برند، کار می کنند.
شما هم می توانید با این دست متخصصین در بخش مشاوره روانشناسی سایت ویکی روان به صورت صوتی و تصویری در تماس باشید.
خیلی از روانشناسان بالینی ممکن است در بخش خصوصی کار کنند که خدمات سرپایی کوتاه مدت و بلند مدت را برای مشتریانی که نیاز به کمک به مقابله با اضطراب روانی دارند، ارائه می دهند.
همانطور که گفتیم برخی از روانشناسان بالینی در حالات دیگر، انجام تحقیقات، آموزش در سطح دانشگاهی و ارائه خدمات مشاوره ای کار می کنند.
- ارزیابی و تشخیص اختلالات روانی
- درمان اختلالات روانی
- ارائه شهادت در تنظیمات قانونی
- تدریس در مراکز آموزشی
- انجام تحقیقات دیگر بازار کار روان شناسی بالینی است
- ایجاد و اجرای برنامه هایی برای درمان و پیشگیری از مشکلات اجتماعی
روانشناسان بالینی که به عنوان روانپزشکان کار می کنند اغلب از روش های درمان متفاوت در هنگام کار با مشتریان استفاده می کنند.
در حالی که برخی از پزشکان بر روی چشم انداز درمان بسیار متمرکز هستند، بسیاری از آن ها را به عنوان یک رویکرد الگویی معرفی می کنند.
این شامل طراحی روش های مختلف نظری برای ایجاد بهترین طرح درمان برای هر مشتری است.
رشته روان شناسی بالینی برای چه کسانی مناسب است؟
در معرفی رشته روان شناسی بالینی بیان شده است که روان شناسان بالینی نیاز به مهارت بسیار زیادی در ارتباطات انسانی دارند.
همچنین داشتن خلاقیت و ابتکار در انتخاب رویکردها و برنامه‌های درمانی نیز اهمیت بسزایی دارد.
مزایای تحصیل در رشته روانشناسی
- کمک به دیگران برای غلبه بر مشکلاتشان می‌تواند بسیار ارضاء کننده باشد
- نیازهای و چالش‌های متفاوت هر بیمار، روان شناس بالینی را وامی دارد که در جستجوی راه حل‌های ابتکاری و خلاقانه برآید
- امکان کار خصوصی بعد از فارغ التحصیلی از مهم ترین مزایای تحصیل در رشته روانشناسی وجود دارد
معایب رشته روانشناسی بالینی
اگر از علاقه خود نسبت به روانشناسی و کار به عنوان یک روانشناس بالینی مطمئن نیستید سراغ رشته روانشناسی بالینی، نروید.
کار به عنوان یک روانشناس بالینی دارای معایب زیادی است، البته منظور از معایب سختی کار است چون کسی که عاشق روانشناسی و مشاوره باشد این کار را با علاقه زیاد انجام می دهد.
- احتمال فشار کاری زیاد به دلیل طبیعت و ماهیت دشوار درمان
- سر و کار داشتن با بیماران پرتوقع، اهل جر و بحث و از نظر روانی ناپایدار
- صرف وقت زیاد برای درمان هر بیمار
برخی از دیدگاه های اصلی نظری در انواع روانشناسی بالینی عبارتند از:
رویکرد روانشناختی
این دیدگاه از کار زیگموند فروید، روانکاوی است که معتقد است که ذهن ناخودآگاه نقش مهمی در رفتار ما دارد.
روانشناسانی که از درمان روانکاوی استفاده می کنند ممکن است از تکنیک هایی مانند ارتباط رایگان برای بررسی زیرساخت های مشتری، انگیزه های ناخودآگاه استفاده کنند.
دیدگاه رفتاری شناختی روان شناسی بالینی
این رویکرد به روان شناسی بالینی از مکتبهای رفتاری و شناختی اندیشه توسعه یافته است.
روانشناسان بالینی که از این دیدگاه استفاده می کنند، در مورد چگونگی تعامل احساسات، رفتارها و افکار مشتری کار می کنند.
همچنین درمان شناختی-رفتاری (CBT) غالبا روی تغییر دادن افکار و رفتارهایی است که به اختلال روانی کمک می کند.
دیدگاه انسان شناسی
این رویکرد به روان شناسی بالینی از کار متفکران انسانی مانند آبراهام مازلو و کارل راجرز رشد کرد.
این دیدگاه مشتری را به صورت یکپارچه تر بررسی می کند و بر روی چیزهایی مانند خودکفایی تمرکز می کند و به مردم کمک می کند پتانسیل کامل خود را درک کنند.
بدون هیچ شکی روان شناسی بالینی یکی از محبوب ترین زمینه های علم روانشناسی است
اما قبل از اینکه تصمیم بگیرید که آیا این منطقه برای شما مناسب باشد، مهم است که منافع خود را ارزیابی کنید.
اگر از کار با افراد لذت ببرید و بتوانید با استرس و تعارض رفتار کنید، روان شناسی بالینی ممکن است انتخاب خوبی باشد.
زمینه رشته روانشناسی بالینی به لطف نیازهای متغیر جمعیت و تغییرات در رویکرد کشور به سیاست های بهداشتی، رشد و تکامل خواهد یافت.
اگر شما هنوز مطمئن نیستید که آیا روان شناسی بالینی برای شما مناسب است، این خودسنجی حرفه ای روانشناسی ممکن است کمک کند.
میتوانید در انجمن گفتگوی روانشناسی به ایجاد بحث و گفتگو با دیگران کاربران بپردازید.
مسیر تکامل روانشناسی بالینی در حین جنگ های جهانی
آشنایی با روانشناسی بالینی در دوران جنگ جهانی اول بیشتر شد، زیرا تاثیرات آن بیشتر در حین جنگ و بر روی سربازان نمود پیدا می کرد.
در سال ۱۹۱۷، انجمن آمریکایی روان شناسی بالینی تاسیس شد
اگر چه تنها دو سال بعد با تاسیس انجمن روانشناسی آمریکا (APA) جایگزین شد.
در طول جنگ جهانی دوم، روانشناسان بالینی در کمک به درمان آنچه که پس از آن شناخته شده به عنوان شوک پوسته، که در حال حاضر به عنوان اختلال استرس بعد از سانحه شناخته می شود پرداختند.
این تقاضا برای متخصصان برای درمان بسیاری از جانبازان بازنشسته که نیازمند مراقبت بودند و در طول این دوره به رشد روانشناسی بالینی، کمک کرده بودند.
در دهه ۱۹۴۰، ایالات متحده هیچ برنامه ای نداشت که مدرک رسمی در زمینه روان شناسی بالینی ارائه دهد.
اداره جانبازان ایالات متحده تعدادی برنامه های آموزشی در سطح دکترا را راه اندازی کرد.
تا سال ۱۹۵۰ بیش از نیمی از مدارک تحصیلی در رشته روانشناسی در زمینه روانشناسی بالینی اعطا شد
در حالیکه تمرکز اولیه در روان شناسی بالینی به طور عمده بر روی علم و تحقیق بود، برنامه های تحصیلات تکمیلی شروع به افزودن تأکید بیشتری بر روان درمانی کردند.
دفتر آمار چشم انداز شغلی “راهنمای حرفه ای پیش بینی می کند که مشاغل در زمینه های بالینی، مشاوره و روانشناسی مدرسه از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۲۶، ۱۴ درصد رشد می کند که سریع تر از متوسط است.
محبوب ترین رشته روانشناسی در ایران همین روانشناسی بالینی هست کاربردهای زیادی داره و تاثیرات زیادی هم میزاره رو اقشار مختلف
در مسیر صحیحی قرار دارین موفق باشید ویکی روان
امیدوارم رشته های روانشناسی هر روز تو دانشگاه ها بیشتر بهش و دانشجوهای بیشتری بگیرن. مردم ما خیلی به روانشناسی و مشاوره نیاز دارن. همین روانشناسی بالینی که شما در ویکی روان توضیح دادی خیلی میتونه جلوی خرافات بی معنی مردم و بگیره و زندگی بهتری بهشون هدیه کنه. روانشناسی واقعا رشته زیبایی هست فقط بدیش اینه که با قسمت منفی زندگی مردم در ارتباط هستی نه بخش روشن و شادی اونا به همین دلیل فکر کنم خود روانشناسا هم به مشاوره نیاز دارن
به موضوع خوبی اشاره کردین. در اهمی مشاوره روانشناسی همین بس که یک متخصص روانشناس هم مثل هر آدم دیگه ای در جامعه نیاز داره به مشاور روانشناس (درباره زمانی مشخص) مراجعه و وضعیت روحی روانی خود را بررسی کند این اهمیت روانشناسی بالینی و البته مشاوره روانشناسی و برای عموم مردم نشون میده. ممنون از نکته خوبی که بیان کردین
همیشه دوست داشتم یک روانشناس بالینی بشم اما هیچ وقت این اتفاق رخ نداد. دوست داشتم این رشته و از اول هر چند که چیزی ازش نمی دونستم. اما به هر حال الان روانشناس عمومی هستم و از کارم هم لذت میبرم
همینکه روانشناس هستین یعنی به آروی خودتون رسیدین
منم دوست داشتم یک روانشناس بالینی بشم اما کلا برق خودنم اما هنوز که این همه سال از کنکور می گذره علاقه زیادی به مباحث روان شناسی دارم و در سایت هایی مثل همین ویکی روان پیگیر امور و مطالب هستم.
روانشناسی بالینی هم تا حدودی مطالعه تخصصی داشتم اما بهصورت آکادمیک ورود نکردم
موفق باشید نازی عزیز
موفق باشید
علاقه شما به روانشانسی قابل تحسینه
ممنون که در سایت روانشناسی ویکی روان حضور دارید
برای مشاوره روانشناسی باید به روانشناس بالینی مراجعه کنیم؟
شما به این موضوع توجه نکنید، بلکه بنابر مشکلتون به مشاور مربوطه مراجعه کنید.
مثلا برای درمان استرس و اضطراب و … به متخصص درمان های فردی
برای تربیت فرزند به متخصص کودکان و … مراجعه کنید.
می توانید در بخش مشاوره روانشناسی سایت ویکی روان لیستی از انواع تخصص های مشاوره را مشاهده کنید.
سلام از کجا میشه فهمید یک روانشناس چه رشته ای خونده؟
منظورم اینه که مثلا مشاور طلاق و ازدواج هم روانشناس بالینی هست یا رشته دیگه ای خونده؟
رشته روانشناسی بالینی بسیار گسترده از و زیر شاخه های زیادی و در بر میگیره به همین خاطر خیلی از متخصص هایی که مشاهده میکنید هم روانشناس بالینی هستند
رشته های روانشناسی خیلی شبیه هم هستند یعنی در مواردی خاص با هم متفاوت هستند روانشناسی بالینی هم از اون دست رشته ها هست که به نوعی مادر همه رشته های دیگه به حساب میآد
رشته محبوبی هست اما پر کاربردترین شاخه روانشناسی نیست بالینی
من دانشجوی ارشد روانشناسی بالینی هستم اتفاقا رشته های روانشناسی با هم فرق های بنیادی دارند مخصوصا وقتی دانشجوی ارشد هستید این مورد و بیشتر درک می کنید.
مردم به اشتباه فکر می کنند همه روانشناس ها افرادی هستند که روبروی شما میشینن و حرف می زنند
این افراد مشاور هستند و صرفا روانشناسان مشاوره نمی دهند
روانشناسی بالینی هم معروف ترین شاخه روانشناسی هست که عموم می شناسند اما همین افراد اصلا نمی دانند رشته روانشناسی بالینی چه کار انجام می دهد و چه هدفی دارد
مثلا رشته روانشناسی تربیتی با بالینی خیلی فرق داره و جامعه هدف متفاوتی هم با هم دارند
یا برای نمونه روانشناسی شناختی در یک شاخه دیگر فعالیت می کند که مشترکات کمی با رشته های دیگر دارند
اما هدف اصلی همه آنها کمک به وضعیت مردمه و بهبود شرایط روحی روانی این نقطه مشترک همه آنها است
در کل بازار کار روانشناسی بالینی مثل بقیه رشته های روان شناسی خوبه و بد نیست اما اینجا دیگه به تخصص، میزان تسلط بر تخصص و سطح کاریت مربوط میشه
روانشناسان زیادی هستند که از تخصصشون پول خیلی زیادی در میارند در کل من از رشته روان شناسی بالینی خیلی خوشم میاد
سلام یک سوال داشتم کسی که کارشناسی ارشد رشته روانشناسی بالینی داشته باشه میتونه استاد دانشگاه بشه در شهرستان؟
تشکر
با شرایطی خاص بله
با سلام
من لیسانس کامپیوتر دارم ، آیا می تونم ارشد روانشناسی بالینی بخونم؟ منظورم اینه که این مجوز هست؟ و اینکه توی کار برام مشکلی پیش نمیاد.
چون خیلی به این رشته علاقه دارم
سلام وقت به خیر،
بله امکانش هست. اما تلاش بیشتری میخواد چون یک سری از درس های تخصصی کارشناسی و نخوندین.
سلام خسته نباشید رشته مشاور بالینی در کدام شاخه است فنی حرفه‌ای یا نظری؟ و با معدل چند قبول میکنن؟