اعتیاد به شبکه های اجتماعی چیست؟ (علائم+درمان)
اعتیاد به شبکه های اجتماعی هیچ ربطی به سن و سطح تحصیلات ندارد! گاهی افراد آنقدر دچار اعتیاد به فضای مجازی می شوند که باید مانند روند ترک اعتیاد برای درمان اعتیاد به شبکه های اجتماعی هم اقدام کنند. در این مطلب سایت ویکی روان به برسی دقیق علائم اعتیاد به شبکه های اجتماعی و راه های درمان آن از دید علم روانشناسی می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
اعتیاد به شبکه های اجتماعی چیست؟
با بخش وبلاگ ویکی روان همراه باشید.
شما تنها کسی نیستید که پس از استفاده از رسانه های اجتماعی متوجه می شود دقایقی (یا حتی ساعت ها) را از دست داده است.
اما اگر زمان زیادی از ۲۴ ساعت خود را درشبکه های اجتماعی سرگرم هستید (از جهت سرگرمی) و نمی توانیداین عادت خود را مدیریت کنید به احتمال زیادی دچار اعتیاد به شبکه های اجتماعی شده اید.
این اعتیاد می تواند خود را به شکل بی قراری و عطش زیاد برای سرکشی در فضای مجازی خود را نشان دهد.
اگر از رسانه های اجتماعی برای برقراری ارتباط با دوستان و عزیزان خود استفاده کرده یا فیلم تماشا می کنید یا به سادگی “زمان را بکشید“، محبوبیت این سرگرمی در دهه گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
این مورد خصوصا در مورد کودکان و نوجوانان و همچنین جوانان میانسال نیز صادق است!
به این ترتیب، آیا یک سرگرمی به ظاهر بی ضرر تبدیل به یک “اعتیاد” می شود؟
همانند دیگر انواع بیماری اعتیاد رفتاری، استفاده از رسانه های اجتماعی می تواند مغز شما را به روش های مضر تحت تاثیر قرار دهد
شما ممکن است به صورت اجباری و بیش از حد از رسانه های اجتماعی استفاده کنید، به آن عادت کرده و آنقدر به پیمایش در پست ها، تصاویر و فیلم ها عادت کنید که در زمینه های دیگر زندگی شما تداخل ایجاد شود.
چرا رسانه‌های اجتماعی اینقدر اعتیاد آور هستند؟
در حالی که به نظر می رسد شبکه های اجتماعی سرگرم کننده ای آرامش بخش می باشند اما در واقع تأثیر بسزایی بر روی مغز انسان شما دارند. هر زمانی که وارد برنامه های مورد علاقه خود می شوید، ترشح هورمونی به نام دوپامین در مغز شما افزایش می یابد. این انتقال دهنده های عصبی با لذت مرتبط هستند و ایجاد احساس رضایت می کنند.
وقتی بعد از استفاده از رسانه های اجتماعی دوپامین بیشتر را تجربه می کنید، مغز شما این فعالیت را به عنوان پاداش که باید تکرار کنید، مشخص می کند. هر زمان که خودتان پست ارسال می کنید و بازخورد مثبت می گیرید، ممکن است چنین واکنشی بیشتر احساس شود.
دقیقا مانند آن چیزی که در مقاله تعریف بیماری اعتیاد در ویکی روان گفتیم، اگر دچار اعتیاد به شبکه های اجتماعی باشید احساسات مثبتی که هنگام استفاده از فضای مجازی تجربه می شود فقط موقتی و گذرا هستند.
روشی که مغز شما درگیر این تقویت مثبت است در سایر اعتیاد‌ها نیز دیده می شود.
ضررهای شبکه های اجتماعی چیست؟ 😨
فی نفسه استفاده از این برنامه ها هیچ اشکالی ندارد بلکه می تواند بسیار آموزنده و کاربری باشد، اما مشکل از جایی ایجاد می شود که استفاده از آنها از دست خارج شده و بر دیگر جنبه های زندگی فردی اجتماعی اشخاص تاثیر منفی می گذارد.
اینجاست که اعتیاد به شبکه های اجتماعی و فضای اینترنت باید درمان شود تا فرد به مسیر صحیح زندگی بازگردد!
همانطور که بارها در ویکی روان گفتیم، هنگام استفاده بیش از حد این رسانه ها که منجر به بروز اعتیاد به فضای مجازی می شود، باید تأثیرات منفی زیادی را می تواند در نظر گرفت. برخی از ضررهای شبکه های اجتماعی عبارتند از:
- بوز عزت نفس پایین، که ممکن است با درک نادرست از اینکه زندگی دیگران “بهتر” از شماست، برانگیخته شود
- انزوا و تنهایی را افزایش می دهد
- بروز اضطراب یا انواع بیماری افسردگی
- بروز اختلال اضطراب اجتماعی در موارد شدید اعتیاد به فضای مجازی
- ترس از دست دادن (FOMO)، که منجر به استفاده بیشتر از رسانه های اجتماعی می شود
- عدم توانایی در تمرکز و افزایش حواس پرتی (چطور تمرکزم و افزایش بدم؟)
- الگوی خواب را مختل می کند، به خصوص اگر از رسانه های اجتماعی درست قبل از خواب استفاده کنید
- کاهش فعالیت بدنی که ممکن است بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارد
- اعتیاد به شبکه های اجتماعی نمرات دانش آموزان یا عملکرد کاری ضعیف را به همراه دارد
- نادیده گرفتن روابط در زندگی “واقعی” خود
- کاهش همدلی با دیگران هم از ضررهای شبکه های اجتماعی در صورت استفاده اعتیاد وار است
- بروز سبک جدید از زندگی که به زندگی اسلایدی معروف است (مقاله ای به همین نام به قلم پروفسور حسین باهر در ویکی روان منتشر شده است)
از کجا می دانید که معتاد به شبکه های اجتماعی مبتلا هستید یا خیر؟
یک متخصص بهداشت روان (مشاور روانشناس) می تواند به شما کمک کند مشخص کنید که آیا واقعا اعتیاد به رسانه های اجتماعی دارید یا واقعا از آن لذت می برید. اما تفاوت های مهمی میان اعتیاد به رسانه های اجتماعی و عادتی است که از آن لذت می برید. این موارد عبارتند از:
- تاثیرات منفی بر کار یا تکالیف مدرسه به خاطر استفاده بیش از حد رسانه اجتماعی (به عنوان مثال، پیمایش بین برنامه‌های خود در محل کار یا به جای مطالعه)
- استفاده بیشتر در طول فعالیتهای دیگر، مانند معاشرت با دوستان و خانواده، یا هنگام غذا خوردن
- افزایش اعتماد به شبکه‌های اجتماعی به عنوان راهی برای کنار آمدن با مشکلات.
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری هر زمان که از رسانه‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنید.
- خشم هر زمان که استفاده از شبکه‌های اجتماعی کاهش یابد.
- فکر کردن در مورد رسانه‌های اجتماعی هر زمان که از آنها استفاده نمی کنید، تا حدی که هر وقت فرصتی پیدا کردید اولین کاری است که به آن روی می آورید.
بهترین راه درمان اعتیاد به شبکه های اجتماعی چیست؟ 🤓
اگر شما معتاد به رسانه‌های اجتماعی باشید یا فقط از برنامه های مورد نیاز خود استفاده می کنید، خبر خوب این است که راه هایی برای درمان اعتیاد به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی وجود دارد.
نکات زیر را در نظر بگیرید تا به شما در رسیدن به یک تعادل سالم تر با رسانه های اجتماعی کمک کنند:
- اپلیکشین های مربوط را از گوشی خود حذف کنید. در حالی که شما هنوز می توانید از کامپیوتر شخصی خود دسترسی داشته باشید، حذف آنها در گوشی ممکن است به کاهش زمان سپری شده در رسانه های اجتماعی کمک کند
- تلفن شخصی خود را در حین کار و همچنین در طول مدرسه، غذا و فعالیت های تفریحی کنار بگذارید. همچنین می توانید تنظیمات هر برنامه رسانه اجتماعی را تنظیم کنید تا اعلان خاصی را خاموش کنید
- روزانه مقدار مشخصی از وقت خود را به شبکه های اجتماعی اختصاص دهید. یک تایمر را روشن کنید تا به شما در حفظ مسئولیت کمک کند (مثلا روزانه نیم ساعت تا نهایت یک ساعت)
- تلفن، تبلت و کامپیوتر خود را از اتاق خواب خارج کنید، یعنی به هیچ وجه قبل و بعد از خواب از موبایل و فضای اینترنت استفاده نکنید
- به یک سرگرمی جدید بپردازید که مربوط به فناوری نباشد. به عنوان مثال می توان به ورزش، هنر، کلاس های آشپزی و موارد دیگر اشاره کرد
- در صورت امکان به دیدار دوستان و خانواده خود بروید
- برنامه خاصی برای محتوای شبکه اجتماعی خود داشته باشید و تنوع موضوعات را کاهش دهید
پیشنهاد ویکی روان درباره اعتیاد به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی
امروزه رسانه های اجتماعی به طور فزاینده ای در همه جا حضور دارند، اما این بدان معنا نیست که شما به طور خودکار به آن اعتیاد پیدا خواهید کرد.
با استراحت های مکرر و تعیین مرزهای مشخص برای خود و فرزندان خود، می توانید قبل از آسیب رساندن از بروز فشار بیش از حد شبکه های اجتماعی جلوگیری کنید
اگر شک دارید به اعتیاد به شبکه های اجتماعی مبتلا هستید یا نه یا اگر نمی توانید استفاده از آنها را مدیریت کنید، روش های درمانی وجود دارد که به طور کلی حالتان را بهتر می‌کند. درنگ نکنید و برای کمک به این نوع اعتیاد با یک متخصص روانشناس تماس بگیرید.
مشاور روانشناس به بهترین شکل ممکن می تواند این اختلال را تحلیل و راهکارهای عملی برای درمان اعتیاد به فضای مجازی ارائه کند.
