وجدان کاری چیست و چه مفهومی دارد؟
همه وجدان کاری به گوششان خورده است اما کمتر کسی می داند وجدان کاری چیست و اهمیت وجدان کاری چقدر است؟ وجدان کاری و مسئولیت پذیری (وجدان کاری به انگلیسی = Work conscience) که این روزا بحثش در میان ادارات بسیار جذاب به نظر می رسد، در واقع رضایت قلبی و التزام عملی نسبت به وظایف تعیین شده برای انسان است. در این مقاله وجدان کاری در سایت ویکی روان به بررسی کامل این موضوع از تمام زوایا می پردازیم.
موضوعاتی که در این مقاله وجدان کاری در ویکی روان می خوانید:
فهرست موضوعات بررسی شده
تعابیر مختلف از وجدان کاری
در ادامه با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
یکی از راه های رسیدن به موفقیت در کار ایجاد حس واقعی مسئولیت پذیری می باشد.
در پاسخ به اینکه تعریف وجدان کاری چیست باید بگیم:
یعنی شخص بدون اینکه توسط کسی کنترل شود، وظایف خود را به بهترین نحو ممکن به انجام رساند و برای آنها دل بسوزاند.
- در قرآن کریم واژه وجد و مشتقات آن، در معانی یافتن و دیدن، اطلاع و آگاهی و رسیدن مورد استفاده قرار گرفته است و به عنوان نفس لوامه نیز تعبیر شده که با انجام کار زشت انسان را نکوهش می‌کند
- در زبان عربی، الوَجد، الوُِجد و الوِجد به عنوان مصدر و به معنای دوستی، شادی، قدرت و وجدان قوه ای باطنی تعریف شده است که خوب و بد اعمال را تشخیص می‌دهد
- در زبان فارسی وجدان در لغت به کسر واو است، ولی در تداول ایران و عراق بضم واو تلفظ می‌شود و به معنای یافتن، شعور، شعور باطن و به عنوان قوه ای در باطن شخص است که وی را از نیک و بد اعمال آگاهی دهد
- وجدان در زبان انگلیسی با واژه Conscience معرفی شده و به معنای باطن، دل و شعور آمده است و از آن به عنوان احساس درونی و روحانی که موجب تشخیص خوب از بد می‌شود یاد شده است.
تعریف وجدان کاری چیست ؟
وجدان کاری و انضباط اجتماعی عبارت است از احساس تعهد درونی به منظور رعایت الزاماتی که در ارتباط با کار مورد توافق قرار گرفته است.
به بیان دیگر منظور از وجدان کاری، رضایت قلبی، تعهد و التزام عملی نسبت به وظیفه هایی است که قرار است انسان آنها را انجام دهد
به گونه ای که اگر بازرس و ناظری نیز بر فعالیت او نظاره گر نباشد، باز هم در انجام وظیفه قصوری روا نخواهد داشت.
چگونه می‌توان:
- کم کاری
- عدم احساس مسئولیت
- حضور نیافتن در محل کار
- عدم پاسخگویی و راهنمایی صحیح مراجعان
- مراقبت نکردن صحیح از اموال
- بی‌توجهی به کیفیت کار
- گرایش به آسان طلبی
را به رضایت شغلی و انجام کار با کیفیت بالا و مطلوب و حضور موثر در محل کار تبدیل کرد؟
پیشنهاد می کنیم مطلب تعریف هوش سازمانی چیست را در ویکی روان مطالعه نمائید.
وجدان کاری یعنی چه ؟؟؟
- وجدان عبارت است از استعدادی که به تشخیص نیک و بد پرداخته و برای امور ارزش قائل است، نیک و بد را از هم فرق گذاشته و برای ما نوعی الزام عملی ایجاد می کند
- وجدان کاری عبارت است از مجموعه عواملی که در فرد سازمانی نظام ارزشی بوجود می آورد
- در صورت دارا بودن بالاترین حد وجدان کار می توان جامعه‌ای را تصور کرد که در آن افراد در مشاغل گوناگون سعی دارند تا کارهای محوله را به بهترین وجه و بطور دقیق و کامل و با رعایت اصول بهینه سازی انجام دهند. پس وجدان کاری موجب می‌گردد تا افراد سیستمی و نظام مند گردند. (خودکنترلی )
مفاهیم مشابه یا مرتبط با وجدان کاری و مسئولیت پذیری در کار
وجدان کاری و مسئولیت پذیری در کار با مفاهیمی از قبیل انضباط ، روحیه، کارایی، انگیزش و تعهد در حالی که رابطه نزدیک دارد، متفاوت است.
ارتباط وجدان کاری با انضباط
انضباط به معنی تربیت مبتنی بر نظم خاص است.
در مسائل اجتماعی، شیوه زندگی مبتنی بر قانون را انضباط گویند که برای رعایت آن قوانین به یک نیروی خارجی نیاز است
در این شرایط مجریان قانون تنها وظیفه تنبیه خاطیان را به عهده دارند و کسانی که قانون را محترم می‌شمارند تنها به وظیفه خود عمل کرده اند.
در حالی که وجدان کاری، نیرویی است درونی که هم پاداش می‌دهد (در صورت رضایت درونی) و هم کیفر (در صورت عذاب وجدان).
تاثیر میزان روحیه در اندازه وجدان کاری چقدر است؟
روحیه را نیرویی می‌دانند که به یاری آن فرد خود را در تطابق کامل با سازمان می‌بیند و وظایف خود را با علاقه و انضباط انجام دهد.
به این ترتیب روحیه از تطابق فرد و سازمان منتج می‌شود.
در حالی که وجدان کاری حاصل احساس و تعهد درونی فرد در قبال وظایفی است که پذیرفته است.
نقش وجدان کاری در سازمان بسیار بسیار زیاد است چرا که در پیش برد اهداف سازمان مدیران را کمک می کند.
تفاوت کارایی و وجدان کاری چیست
کارایی به استفاده بهینه از منابع اطلاق می‌شود و در واقع هنگامی کارایی بالاست که منابع انسانی در امور و وظایف محوله بهترین عملکرد را داشته باشند.
بنابراین، بین کارایی و وجدان کاری می‌توان رابطه‌ای علی برقرار کرد. بدین ترتیب که مسئولیت پذیری یکی از عوامل موثر بر کارایی است.
ولی بالا بودن کارایی الزاما نتیجه بالا بودن وجدان کاری نیست. به همین دلیل اهمیت مسئولیت پذیری در کار با کارایی بسیار فرق دارد.
انگیزش با وجدان کاری و مسئولیت پذیری فرق دارد؟
انگیزش عاملی است که موجب می‌شود تا انسان ها کاری را انجام دهند که بعضی آن را نیرویی درونی و برخی نیز آن را نیرویی بیرونی می دانند.
بنابراین تحلیل انگیزه در بررسی مسئله مسئولیت پذیری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد.
پیشنهاد ویکی روان برای شما : راه های شروع کسب و کار با ۵۰ میلیون تومان سرمایه اولیه
ارزش تعهد در مقابل وجدان کاری و انضباط اجتماعی
در تعریف وجدان کاری همیشه تعهد را به عوامل و انگیزه های درونی و بیرونی شغل تقسیم می کنند.
روانشناسان تعهد موثر را نوعی وابستگی و انضمام به سازمان می‌داند که به صورت پذیرش ارزش های سازمان و تمایل به باقی ماندن در سازمان تظاهر می‌ن ماید.
عوامل مؤثر در وجدان کاری کدامند؟ چطور وجدانی کاری را افزایش دهیم؟
برای آن که فرد کار خواسته شده و مورد نظر را انجام دهد، چند حالت می توان تصور کرد که به آنها عوامل موثر بر وجدان کاری می گویند:
۱- جبر و زور از عوامل موثر بر وجدان کاری هستند
که عامل کار با کوچکترین تخلف به مجازات رسیده و همواره به خاطر ترس از کابوس مجازات سعی می‌کند با حداکثر توان خود کار کند.
۲- با تنظیم قوانین و مقررات و ایجاد انگیزه‌های مادی مناسب
از قبیل افزایش دستمزد، اضافه کردن مزایای جانبی، کم کردن زمان کار و بهبود شرایط آن است که عامل کار تحت تأثیر این قبیل انگیزه ها حداکثر تلاش خود را مبذول دارد.
این ها از مهم ترین عوامل موثر بر وجدان کاری و مسئولیت پذیری افراد در هر سازمانی هستند.
۳- ایجاد انگیزه های معنوی
بالا بردن وجدان کاری و استفاده از انگیزه‌های مادی ضمن تقویت و تأکید بر اهداف معنوی.
انگیزه های معنوی بعضا از انگیزه های مادی تاثیر بیشتری دارند.
اگر فرد در سازمان و شرکت شما احساس راحتی کند و به چشم اعضای خانواده به افراد دیگر نگاه کند، پس بالاطبع وجدان کاری و مسئولیت پذیری در کار او هم بالاتر خواهد رفت.
چه چیزهایی میتوانند وجدان کاری را تحت تاثیر قرار دهد؟
مسئولیت پذیری کارکنان تحت تاثیر عوامل مختلفی است:
- به کارگیری کارکنان بر اساس علاقه و توانایی و معیارهای قابل اندازه گیری
- تلاش برای ارضا نیازهای کارکنان
- احتساب سختی، حساسیت و پیچیدگی کار در تنظیم حقوق و مزایا
- ارزیابی عملکرد کارکنان برای ایجاد امکان پیشرفت
- ارائه فرصت و امکان لازم برای ترفیع کارکنان بر اساس معیارهای قبل از اندازه گیری
- تشویق و تنبیه کارکنان از مهم ترین عوامل موثر بر وجدان کاری می باشد
- شرکت دادن کارکنان در تصمیم گیری های سازمانی
- تفویض اختیار و عدم تمرکز تا حد امکان
- تقسیم کار مطلوب بین کارکنان هم از عوامل موثر بر وجدان کاری است
- انتساب مدیران شایسته بر اساس تخصص، تجربه، وجدان کاری و علاقه به جای روابط و خصوصیات غیر مرتبط با کار
- اجرای برنامه های آموزشی بر اساس نیازهای شغلی و به منظور تعالی کارکنان برای ایجاد خرسندی از شغل
فواید وجدان کاری چیست ؟
همانطور که در این مقاله وجدان کاری مشاهده کردید فواید زیادی برای ایجاد حس مسئولیت پذیری در کار وجود دارد که سازمان ها مستقیما از آنها سود می برند.
خب از مهم ترین فواید وجدان کاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اهمیت وجدان کاری در افزایش کارایی کارمندان مشخص می شود
- ایجاد انگیزه بیشتر برای انجام کارها
- ایجاد حس دوستی بین افراد سازمان
- ایجاد تعلق خاطر و افزایش حس وفاداری نشان دهنده نقش وجدان کاری در سازمان است
- افزایش حس رضایت شغلی در کارکنان و کل مجموعه
مطالب جالب و عالی است
بااجازه کپی برداری کردم
سلام، استفاده از مطلب با ذکر نام ویکی روان و لینک به مطلب مجاز است.
با تشکر
سلام باور کنید اگر بعضی از افراد وجدان کاری به معنایی که شما گفتین و داشته باشند بیشتر مشکلات این مملکت حل میشه.
حتی فقط تعدادی از اونها اصلا نمی خوایم همه اینطور باشند
دوای درد این مملکت و خیلی جاهای دیگه اینه که بلا نسبت شما دوستان ویکی روان، خیلی ها اصلا بویی از مفهوم و تعریف وجدان کاری نبردند
یه رئیس جمهور آمریکا حرف خیلی جالبی می زنه فکر کنم جان اف کندی باشه:
بگو کشورم برای من چه کاری انجام داده است، بگو من برای کشورم چه کاری انجام دادم؟؟؟
خیلی حرف سنگینیه دوستان خوب بهش دقت کنید