هوش هیجانی کودکان چیست؟ (تقویت هوش هیجانی کودک)
منظور از هوش هیجانی در کودکان چیست؟
هوش هیجانی کودک (CEI- Child Emotional Intelligence) یکی از مهم ترین انواع هوش در کودکان است که تاثیر مستقیم بر آینده آنها خواهد داشت. در ادامه این مطلب سایت مشاوره روانشناسی ویکی روان به بررسی راه های تقویت هوش هیجانی کودک از دید رشته روانشناسی کودک خواهیم پرداخت چون یکی از مهم ترین موضوعات جلسه مشاوره کودک در ویکی روان است.
پیش از شروع پیشنهاد می کنیم مطلب تعریف هوش هیجانی چیست را حتما در ویکی روان مطالعه نمائید چون ارتباط معنا داری با تعریف هوش هیجانی کودک دارد.
فهرست موضوعات بررسی شده
- آشنایی بیشتر با هوش هیجانی کودکان
- بخش های مختلف هوش هیجانی کودکان
- چرا هوش هیجانی کودکان مهم است؟
- فقدان هوش هیجانی کودکان چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
- چرا بعضی از کودکان اغلب با هوش هیجانی مبارزه می کنند؟
- بهترین راه تقویت هوش هیجانی کودکان چیست؟
- چطور هوش هیجانی کودکان را تقویت کنیم؟ (راهکارهای عملی)
- پیشنهاد ویکی روان درباره تقویت هوش هیجانی کودکان
آشنایی بیشتر با هوش هیجانی کودکان
با بخش مقاله های روانشناسی در سایت ویکی روان همراه شوید.
هوش هیجانی یا همان EI توانایی هوشی در مورد احساسات است – احساسات خود و دیگران.
هوش هیجانی کودک (عاطفی) چیست و چگونه آنرا در شخصیت کودکان تقویت کنیم؟ هوش هیجانی (عاطفی)، توانایی برای کاهش اضطراب و کنترل تنش ها و انگیزه، امیدواری و خوش بینی در مواجهه با موانع در راه رسیدن به هدف است و این با تعریف آی کیو فرق دارد.
هوش هیجانی کودکان در حقیقت راهی است برای زیرک بودن. هوش هیجانی (عاطفی)، همدلی است، درک این که اطرافیان شما چه احساسی دارند.
هوش هیجانی کودکان یک نوع مهارت اجتماعی است، همراهی با مردم، مدیریت عواطف و احساسات در روابط و توانایی ترغیب و رهبری دیگران.
شما به عنوان پدر و مادر باید از هیجانات فرزندتان آگاه باشید و هرگز او را به خاطر احساسات و هیجاناتی که دارد سرزنش و مسخره نکنید؛ در واقع با بیان دقیق احساسات خودتان به فرزندتان بیاموزید که او هم بتواند احساساتش را ابراز کند.
بخش های مختلف هوش هیجانی کودکان
این شامل توانایی توجه، درک احساسات به روشی موثر است. مفهوم EI چندین دهه است که برای همه آشناست و توسط کتابی در سال ۱۹۹۵، هوش هیجانی محبوب شد: Why It Can Matter More Than IQ نویسنده آن روانشناس Daniel Goleman، توصیف کرد که EI دارای پنج قسمت اساسی است.
۱- خودآگاهی – Self-Awareness
در این مرحله فرد می داند در یک زمان خاص چه احساسی دارد. او درک میکند که چگونه حالات او بر دیگران تاثیر میگذارد. در واقع راه خودشناسی این است که نظارت کامل بر احساسات و روند افکار خود داشته باشیم.
۲- خود تنظیمی (Self-Regulation)
او می تواند نحوه واکنشش به احساسات را کنترل کند. او عواقب احتمالی را پیش از اقدام در نظر می گیرد.
۳- انگیزه
او علی رغم احساساتی که ممکن است داشته باشد می تواند به اهدافش برسد و داشتن انگیزه کمک زیادی به او خواهد کرد. بد نیست مطلب تعریف انگیزه در روانشناسی چیست را در ویکی روان مطالعه کنید.
۴- همدلی بخش مهمی از هوش هیجانی کودکان است
او می تواند درک کند که دیگران چه احساسی دارند و نسبت به آنها واکنش نشان دهد.
۵- مهارت های اجتماعی
او می تواند روابطش را مدیریت کند. او میداند چه نوع رفتارها واکنش مثبتی نسبت به دیگران دارند.
پیشنهاد می کنیم حتما مقاله آموزش مهارت های زندگی به کودکان را در ویکی روان مطالعه کنید. همچنین امکان حضور در جلسات مشاوره آنلاین کودک از سراسر دنیا در ویکی روان وجود دارد. حتی اگر مقیم ایران نیستید، امکان خرید مشاوره خارج از کشور با کارت های بین المللی وجود دارد.
چرا هوش هیجانی کودکان مهم است؟
به چالش هایی که کودک هر روز با آنها روبرو است فکر کنید.
- ممکن است کارهایی که برای هم سن و سالانش آسان است برای او سخت باشد.
- او ممکن است سخت درس بخواند اما به هر حال نمرات ضعیفی کسب کند
- ممکن است از تفاوت های یادگیری خود خجالت بکشد و از درخواست کمک بترسد
از دید یک مشاور کودک
یکی از نقش های کلیدی هوش هیجانی کودکان، شکل دادن این مورد است که ما چگونه به چالش ها پاسخ می دهیم.
برای کودکی که نحوه یادگیری و تفکر او متفاوت است، مانند GPS می باشد که به او کمک می کند تا از موانع عبور کرده و به سمت موفقیت حرکت کند. به او این امکان را می دهد تا شرایط را بسنجد، آنها را در برنامه خود قرار دهد و روش هایی برای دستیابی به آنها پیدا کند.
فقدان هوش هیجانی کودکان چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
سوالات زیادی در بخش مشاوره تلفنی کودک ویکی روان دریافت می کنیم که فقدان هوش هیجانی کودک چه آسیب هایی به او وارد می کند؟
۵ عاملی که هوش هیجانی کودکان را تشکیل می دهند برای کمک به او برای رسیدن به بهترین نتیجه گرد هم می آیند. زمانی که در حال انجام تکالیف ریاضی خود است و کلنجار میرود، ممکن است اینگونه نمایان شوند:
- او متوجه می شود که ناامید شده است.
- سریع نتیجه می گیرد که فریاد بکشد یا کتابش را روی زمین پرت کند.
- او روش بهتری برای پاسخگویی پیدا می کند احساس خود را توضیح می دهد.
- او علیرغم ناامید شدن می خواهد دوباره امتحان کند، زیرا درک می کند که در طولانی مدت چه چیزی بدست خواهد آورد.
- او از شما کمک می خواهد.
- شما کمی به او فشار می آورید، اما او می فهمد که واقعا به او اهمیت می دهید و می خواهید به او کمک کنید تا به موفقیت برسد.
- او می گوید که باید با سرعت کمتری حرکت کند و دوست دارد دوباره خودش این کار را انجام دهد.
- روز بعد، تا بعد از کلاس منتظر می ماند و به معلم خود می گوید که در درک این مسئله مشکل دارد.
بدون هوش هیجانی، نتیجه متفاوت خواهد بود. نحوه اجرای این سناریو به شرح زیر است:
- او هر بار که روی مسئله ای مشکل داشت، با ناامیدی مداد خود را به پایین پرتاب می کند.
- وقتی می خواهید به او کمک کنید، سر شما فریاد می کشد، فکر می کند فقط آنجا هستید تا سر او غر بزنید.
- او از اتاق بیرون می رود و هرگز برنمی گردد تا دوباره امتحان کند. او هیچ نکته ای در آن نمی بیند.
- روز بعد در کلاس ریاضی به کودکی که کنارش نشسته است می گوید این کار احمقانه ای است.
- وقتی معلم از دانش آموزان می خواهد کارشان را تحویل دهند، می گوید که او این کار را نکرده است. او بعد از کلاس نمی گوید که در این مسئله مشکل دارد و از او کمک نمی خواهد.
در ویکی روان بخوانید:
چرا بعضی از کودکان اغلب با هوش هیجانی مبارزه می کنند؟
بسیاری از کودکان با اختلاف یادگیری و تفکر هیچ مشکلی با هوش هیجانی ندارند.
در واقع برخی از آنها دارای EI بالایی هستند. اما مشکل در EI گاهی می تواند نشانه اولیه این باشد که کودک در یادگیری یا تفکر تفاوت دارد.
کودک مبتلا به بیش فعالی ممکن است نشانه های اجتماعی را از دست بدهد زیرا به اندازه کافی توجه نمی کند تا آنها را انتخاب کند. (در این حالت باید از مشاوره کودکان بیش فعال استفاده شود)
کودکی که اختلال پردازش شنوایی دارد ممکن است آنچه را دیگران به او می گویند به اشتباه تفسیر کند و یک کودک با ناتوانی های یادگیری غیر کلامی ممکن است به هیچ وجه مورد توجه اجتماع قرار نگیرد.
از طرف دیگر، این امر برای افراد مبتلا به نارسا خوانی، غیرمعمول نیست تا EI بسیار بالایی را نشان دهند. برخی روانشناسان کودک فکر می کنند که این ممکن است به دلیل توانایی طبیعی مغز آنها برای تفکر در “تصویر بزرگ” باشد.
بهترین راه تقویت هوش هیجانی کودکان چیست؟
سوالات زیادی در بخش مشاوره آنلاین روانشناسی ویکی روان می شود که چطور هوش هیجانی کودکان را تقویت کنیم؟
خبر خوب در مورد تقویت هوش هیجانی کودک این است که میزان تنظیم نشده است و با کمک و تمرین کودک شما می تواند آن را به مرور توسعه دهد، حتی اگر او به دلیل تفاوت یادگیری و تفکر در این زمینه ضعیف باشد.
فقط ممکن است رسیدن به این مرحله طولانی تر شود که می توانید در طی این مسیر از مشاوره کودک و نوجوان کمک بگیرید.
افزایش هوش هیجانی کودکان در منزل
بسیاری از مدارس برنامه های یادگیری اجتماعی و عاطفی (SEL) را ارائه می دهند که به بچه ها یاد می دهند از احساساتشان آگاه باشند و بر اساس آنها عمل کنند. مواردی وجود دارد که می توانید در خانه انجام دهید:
۱- درباره چالش ها صحبت کنید
از او بپرسید وقتی با چیزی درگیر هست چه احساسی دارد؟ برای احساسات او یک اسم بگذارید: غمگین، عصبانی، پریشان و غیره.
سپس از او سوال کنید که چرا احساسی را که نامگذاری کرده را احساس میک ند؟
۲- روی استراتژی ها کار کنید
طوفان فکری او ممکن است کاری متفاوت انجام داده باشد تا نتیجه دیگری داشته باشد. کنترل احساسات به منظور فکر کردن در مورد راه حل ها، بخش بزرگی از هوش هیجانی کودک است.
۳- کمک به دیگران
در جلسات مشاوره تلفنی روانشناسی تاکید می شود از فرزندتان بخواهید به عنوان راهی برای ایجاد همدلی در مراقبت از افراد نیازمند به شما بپیوندد. وقتی برای همسایه بیمار غذا می برید می تواند همراه شما باشد.
هوش هیجانی با بسیاری از نقاط قوت کلیدی دیگر گره خورده است. بیاموزید که چگونه می توانید کودک خود را با کار بر روی عزت نفس و مهارت های اجتماعی او توانمند کنید و نکات مشخصی را برای کمک به کودک در توسعه EI کشف کنید.
پیشنهاد می کنیم مطلب راه های بالا بردن عزت نفس کودکان را حتما در ویکی روان مطالعه نمائید.
مشاوران پیشنهادی ویکی روان:
چطور هوش هیجانی کودکان را تقویت کنیم؟ (راهکارهای عملی)
در اولین قدم برای تقویت هوش هیجانی کودکان باید آنها را با احساساتشان آشنا کنید. احساساتی از قبیل
- غم
- شادی (آموزش شاد بودن در زندگی اهمیت زیادی دارد.)
- شرم
- خجالت
- انواع خشم
- انواع ترس
- و غیره
باید به کودک بیاموزیم تا بتواند در هر لحظه احساسی را که دارد، بشناسد و با مشورت والدین یافردی آگاه راهی برای کنترل این احساسات پیدا کند. هوش هیجانی شناخت و کنترل هیجانات شخصی است است.بسیارند دانش آموزانی که در مدرسه ممتاز هستند اما ارتباطات چندان قوی و موفق عمل نمی کنند.
هرگز از احساسات کودکتان انتقاد نکنید و برعکس از اینکه او میتواند حس درونی اش را بروز دهد و در مورد آن صحبت کند ،تحسینش کنید. همچنین صبور باشید و در رویا بافی فرزندتان شریک شوید تا از این طریق بتوانید بیشتر با احساسات او آشنا شوید.
پیشنهاد ویکی روان درباره تقویت هوش هیجانی کودکان
در بالا به این سوال پاسخ دادیم که “چطور هوش هیجانی کودکان را تقویت کنیم” اگر بتوانید تمام موارد فوق را به خوبی اجرایی کنید نتایج شگفت انگیزی دریافت خواهید کرد.
پیشنهاد ما در تیم ویکی روان این است که حتما از یک متخصص و روانشناس کودک بمنظور ارتقا هوش هیچانی فرزندتان کمک بگیرید.
تجربه ثابت کرده در بسیاری موارد به دلیل خصوصیات شخصیت بچه ها، آموزه های عمومی درباره آنها کاربرد ندارد و می بایست تحت نظر متخصص روانشناس ادامه مسیر بدهند.
