راه های پیشگیری از اعتیاد
از آنجایی که متاسفانه آمارهای ارائه شده در اخبار حاکی از آن است که سن اعتیاد در کشور رو به کاهش است بنابراین در ادامه مبحث اعتیاد، به راههای پیشگیری از اعتیاد در سنین مختلف میپردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
روش های پیشگیری از اعتیاد
با ویکی روان همراه باشید.
پیشگیری از اعتیاد در دوران نوجوانی
دوران نوجوانی با مسائل و مشکلات متعددی همراه است که شناسایی دقیق آنها گاهی موثر در پیشگیری از اعتیاد و بزهکاری محسوب میشود.
بحران بلوغ
نوجوانی تقریبا همزمان با بلوغ جنسی است. بنابراین تغییرات جسمی و روانی ناشی از بلوغ جنسی را میتوان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر تفکر و رفتارهای نوجوانان در نظر گرفت.
تغییرات مذکور به حدی ناگهانی و غیر منتظرهاند که ممکن است موجب نگرانی و آشفتگی نوجوان شده و زمینه را برای بروز رفتارهای انحرافی، بزهکارانه و حتی اعتیاد فراهم نمایند.
به منظور ایجاد آرامش در نوجوانان و پیشگیری از اعتیاد و بروز رفتارهای فوقالذکر لازم است که والدین قبل از رسیدن نوجوان به بلوغ جنسی، در ارتباط با پدیده بلوغ و تغییرات جسمی و روانی ناشی از آن با فرزندان خود گفتگو نموده و زمینه را برای پذیرش این مرحله و گذر از آن فراهم نمایند.
همچنین نظارت والدین بر اعمال و رفتار نوجوان و بویژه شناخت دوستان و همکلاسیهای وی لازم و ضروری است.
بحران هویت
بحران هویت مهمترین عامل نگرانی و آشفتگی نوجوان در دوران نوجوانی و اوایل جوانی است. نوجوان با تمام وجود میخواهد بداند که کیست و که خواهد شد؟
چه طریقی را باید در زندگی در پیش گیرد و توانمندیها و استعدادهای او در چه زمینههایی است. نوجوان در پی یافتن پاسخ این سئوالات با گروههای مختلفی همانندسازی میکند و به جستجو در عالم بیرون و درون خویش میپردازد.
در واقع هویت یابی و شناخت، خود فرایندی مادامالعمر است اما نقطه اوج این فرایند و بیشترین فشارها و بحرانهای ناشی از آن در دوران نوجوانی تجربه میشود.
پرهیز از ارائه هویت تحمیلی و اجباری از سوی والدین یا اطرافیان و استفاده از خدمات مشاورهای توسط افراد کاردان و خبره میتواند در کاهش تاثیرات ناخوشایند ناشی از بحران هویت موثر باشد و نوجوان را به سوی شناخت توانمندیها و ویژگیهای خود و پایبندی به هویتی مستقل و قابل انعطاف سوق دهد.
گرایش به استقلال از والدین و پیوستن به گروه همسالان
یکی از ویژگیهای دوران نوجوانی، گرایش به استقلال از والدین در ابعاد گوناگون است. نوجوان در عرصه فکر و عمل به دنبال عقاید و شیوههای جدید و اجتناب از اطاعت محض و تقلید کودکانه از والدین است.
این گرایش به استقلال و عدم تقلید از والدین در زمینههای گوناگون با شدت و ضعف همراه است.
نتایج پژوهشهای مختلف نشان دهنده این نکته است که نوجوانان در زمینه انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل تا حدود زیادی تحت تاثیر والدین قرار دارند اما در زمینه نوع پوشش، زبان محاورهای، سرگرمیها و انتخاب سبک موسیقی بیشتر از همسالان خود تبعیت میکنند.
از آنجایی که استقلالخواهی در دوران نوجوانی امری طبیعی و حتی لازم و ضروری است. بسیاری از اختلافات بین نوجوان و والدین را باید پدیدهای عادی تلقی نمود و در بسیاری موارد نیازی به مراجعه به متخصصین بهداشت روانی (روانشناس و روانپزشک) وجود ندارد.
اما اگر اختلافات مذکور منجر به رفتارهای پرخاشگرانه مکرر بویژه پرخاشگری بدنی و یا رفتارهای خودتخریبی (مانند مصرف مواد، فرار از منزل، ترک تحصیل و یا ارتکاب جرم) شود، مراجعه به متخصصین مذکور قویا توصیه میشود.
اگر والدین و مربیان و معلمان، نقطه نظرات خود را همراه با استدلالهای منطقی با نوجوان در میان بگذارند و درباره انتظارات و خواستههای خود توضیحات قانع کنندهای ارائه کنند و در عین حال روابطی صمیمانه و حمایتکننده داشته باشند، نوجوانان نیز استقلال مورد نیاز خود را با سهولت بیشتر و مشکلات کمتری بدست خواهند آورد.
هر گونه سختگیری و یا سهلگیری بیش از حد، بیتوجهی به نوجوانان و یا رفتارهای پرخاشگرانه میتواند نتایج مصیبت باری همچون گرایش به اعتیاد، رفتارهای غیراخلاقی و بزهکاری به همراه داشته باشد.
پیشگیری از اعتیاد در دوران جوانی
جوانی دورهای از زندگی است که از شروع دهه سوم زندگی تا پایان دهه چهارم (۲۰ تا ۴۰ سالگی) را در بر میگیرد.
در این دوران رویدادهای مهمی همچون استقلال از والدین، اشتغال، ازدواج و پدر یا مادر شدن و تحکیم هویت شخصی به وقوع میپیوندد.
هر یک از رویدادهای مذکور، فشار روانی قابل ملاحظهای ایجاد میکنند و ممکن است زمینه را برای گرایش به مصرف مواد فراهم کنند.
بیکاری، اشتغال و اعتیاد
پدیده بیکاری و نداشتن شغل و درآمد یکی از مهمترین علل و عوامل ایجاد فشار روانی در دوران جوانی و بزرگسالی است.
بیکاری موجب بروز احساس عدم کفایت و کارآیی در فرد میشود و مشکلات مالی و خانوادگی ناشی از آن، زمینه را برای ایجاد افسردگی، اضطراب و گرایش به مصرف مشروبات الکلی و مواد روانگردان را فراهم میکند.
افزایش کیفی و کمی مهارتهای حرفهای و بهبود ارتباطات اجتماعی همراه با مثبتاندیشی و استفاده از تفکر خلاق، شانس دستیابی به شغل و حرفه مناسب را افزایش داده و از بروز پدیده بیکاری تا حدود زیادی پیشگیری میکند.
همچنین اتخاذ سیاستهای مبتنی بر ایجاد اشتغال مولد و کارآفرینی توسط نهادهای دولتی و ملی در کاهش نرخ بیکاری تاثیر چشمگیری دارد.
کیفیت و کمیت اشتغال و ویژگیهای محیط شغلی ممکن است در گرایش به مصرف مواد موثر باشد
به عنوان مثال پرداختن به مشاغلی که با فعالیت بدنی فراوان و خستگی شدید همراه هستند مانند
- نقاشی ساختمان
- نجاری
- تراشکاری و
- جوشکاری و
- کار در شیفت شب
ممکن است زمینه را برای گرایش به مصرف مواد فراهم نماید.
افراد شاغل در این حرفهها در صورتی که اطلاعات درست و کاملی در زمینه عوارض مصرف مواد نداشته باشند ممکن است با هدف رفع خستگی و کاهش فشارهای شغلی اقدام به مصرف مواد نمایند.
بدیهی است که مصرف مواد در دراز مدت موجب افت عملکرد شغلی و کاهش علاقه و انگیزه برای انجام کار شده و حتی ممکن است موجب از دست دادن شغل و بیکاری شود.
همچنین کار کردن در محیطهای آلوده (مانند مکانهایی که افراد معتاد در آن مشغول به کارند) و یا مشاغلی که امکان دسترسی به مواد را به راحتی فراهم کند (کار در داروخانهها و بیمارستآنها) اگر با آگاهی کافی و احتیاطهای لازم همراه نباشد زمینه را برای گرایش به مصرف مواد فراهم میکند.
توجه به موارد زیر موجب کاهش خطر گرایش به مصرف مواد در محیط کار خواهد شد:
- رعایت تعادل بین کار، استراحت، تفریح و پرهیز از پرکاری.
- عدم معاشرت با افراد معتاد یا مشکوک به اعتیاد در محیط کار.
- افزایش سطح آگاهی در زمینه عوارض مصرف مواد در درازمدت و تاثیر آن بر عملکرد شغلی.
در این دوران افراد زیادی از نوجوان گرفته تا بزرگسال درگیر بیماری اعتیاد به مواد مخدر و… هستند، و علاقه دارند، ترک اعتیاد را در خانه، انجام دهند. اگر برای شما سوال است که چگونه به ترک اعتیاد فردی کمک کنید، ما برای شما در سایت ویکی روان خدمات مشاوره ترک اعتیاد آنلاین را قرار داده ایم تا با کمک ما، شما و اطرافیانتان از شر این بیماری رها شوید.
