آشنایی با انواع تنبیه در تربیت فرزند
بر خلاف عملکرد بعضی از والدین، تنبیه کردن از مراحل مختلفی تشکیل شده است. عدم رعایت این مراحل و عملکرد احساسی والدین موجب آشفتگی هیجانی و رفتاری فرزندان و همچنین عدم تاثیرگذاری تنبیه والدین می شود. در این نوشتار به توضیح انواع تنبیه در تربیت فرزند اشاره میکنیم تا راهنمای والدین در تربیت فرزند باشد.
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
فهرست موضوعات بررسی شده
انواع تنبیه در تربیت فرزند
تنبیه عبارت است از حذف مطلوب ها برای اجتناب فرد از رفتارها و خصایص نامطلوب.
- تذکر غیر مستقیم
- تغافل
- نصیحت
- اغماض و چشم پوشی
- تذکر مستقیم
- قهر کردن(کوتاه مدت)
- اخطار
- عملی کردن تنبیه (حذف مطلوب ها)
برخلاف نظر بعضی از والدین عمل تنبیه که در راستای بازداری کودک و فرزندان از اعمال غیر اخلاقی انجام می شود از مراحل مختلفی تشکیل شده است.
انواع تنبیه در تربیت فرزند و بازداری تربیتی به شرح ذیل می باشد
عدم رعایت این مراحل و اعمال احساس والدین موجب آشفتگی هیجانی و رفتاری فرزندان و همچنین عدم تاثیر گذاری تنبیه والدین می شود.
تذکر غیر مستقیم
یعنی والدین اول از همه باید به طور غیر مستقیم اشتباه فرزندشان را به آنها متذکر شوند. وقتی فرزند ما برای اولین بار اشتباهی را مرتکب می شود بهتر است به صورت غیر مستقیم اشتباهش را به او متذکر شویم.
برای انجام این مرحله می توانیم از نگاه غیر محبت آمیز و یا اخم کردن استفاده کنیم وبه طور غیر گفتاری اشتباه بودن عملکرد فرزندمان را به او متذکر شویم.
تغافل
در صورت تکرار رفتار غلط توسط فرزند، والدین باید از اشتباه او باز هم چشم پوشی کنند. در کل والدین باید سعی کنند جو پرده دری مابین آنها و فرزندشان به وجود نیاید.
نصیحت
یکی از مهمترین انواع تنبیه در تربیت فرزند نصیحت اما نه به صورت دائمی میباشد. در صورت تکرار رفتار غیر اخلاقی والدین می توانند به صورت مستقیم و زبانی نکته ی اخلاقی را به فرزندانشان منتقل کنند این مرحله باید با لطافت خاص صورت بگیرد.
اغماض و چشم پوشی
در صورت تکرار والدین باید باز هم چشم پوشی کنند و اشتباه فرزندشان را نادیده بگیرند اما این بار به صورت غیر مستقیم چشم پوشی خود را ابراز کنند.
تذکر مستقیم
در این مرحله از انواع تنبیه فرزند ، والدین به صورت مستقیم به فرزندشان تذکر می دهند.
آنها در صورت تکرار یک رفتار غیر اخلاقی توسط فرزندشان این بار او را به صورت مستقیم مورد خطاب قرار داده و از او می خواهند که به تکرار این رفتار نا بهنجار پایان دهند. توجه داشته باشید نباید از تحقیر کردن در تربیت فرزند استفاده کرد.
قهر کردن (به طور کوتاه مدت)
در این مرحله والدین به طور کوتاه مدت از حرف زدن با فرزندشان خودداری می کنند و به او زمان می دهند که به گفتار و رفتار خویش بیشتر فکر کند البته این قهر کردن نباید حداکثر بیشتر از چند ساعت طول بکشد.
اخطار
در صورتیکه باز هم رفتار تکرار شد این بار والدین با اخطار دادن و تهدید کردن مستقیم درباره ی حذف امکانات موجود با فرزندشان برخورد می کنند.
اخطار باید درباره مسائل لذت بخشی باشد که فرزندان به انها علاقه ی زیادی دارند تا بتواند به عنوان یک عامل بازدارنده ی قوی عمل کند.
باید دقت شود در این نوع از انواع تنبیه در تربیت فرزند اخطار باید به صورتی باشد که برای کودکان عادی نشود.
اعمال تنبیه
در این مرحله والدین به عملی کردن اخطارهای خود می پردازند و فرزند را ازانجام کارهایی که دوست دارد یا نیازمند است منع می کنند.
در نظر داشته باشیم معنای تنبیه به هیچوجه ضرب و شتم بدنی فرزندان نیست و تنبیه بدنی جایی در تربیت فرزند ندارد. زیرا این عمل در شرع اسلام حرام است و همین طور در علم روانشناسی نیز دانشمندان زیادی به نقد و برسی اثار مخرب ان پرداخته اند.
در شرایطی که هیچکدام از این اقدامات مؤثر واقع نمی شود والدین باید به مشاور متخصص مراجعه بکنند.
زیرا در شرایط عادی یک خانواده هیچگاه مراحل بازداری و تنبیه به اخر خط نمیرسدو شاید انواع تنبیه در تربیت فرزند جوابگوی درصدی بسیار اندکی از فرزندان نباشد.
شایان ذکر است در تحت هر شرایطی باید از انجام رفتارهای سمی در تربیت فرزند جلوگیری کرد.