استرس نوزاد چیست؟ (نگرانی و اضطراب در نوزادان)
راه پیشگیری و درمان استرس نوزادان در روانشناسی چیست؟
اضطراب و استرس نوزاد به تنها بر تغذیه، بلکه بر روند رشد مغزی آنها هم تاثیر گذار بوده و باعث نگرانی های شدید والدین می شود. یکی از موضوعات همیشگی در جلسات مشاوره درمان استرس بچه ها در سایت ویکی روان، به بررسی علائم استرس در نوزادان و راه های درمان آن مربوط می شود تا والدین بتوانند نوزاد مضطرب را بهتر مدیریت کنند. در ادامه به بررسی علائم استرس نوزاد از دید روانشناسی می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
- استرس نوزاد چیست؟
- مهم ترین نشانه استرس در نوزاد چیست؟
- ارتباط استرس با سن نوزاد
- رابطه هورمون کورتیزول و استرس نوزاد چیست؟
- نتیجه استرس نوزادان چیست؟
- از چه زمان استرس می تواند در نوزاد بروز پیدا کند؟
- چه چیزی موجب استرس در کودکان می شود؟
- بهترین راه درمان استرس نوزاد چیست؟
- جمع بندی ویکی روان از اضطراب و استرس نوزاد
استرس نوزاد چیست؟
با بخش مقالات سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
می دانید منظور از استرس و اضطراب در نوزاد چیست و چه عواملی باعث ایجاد استرس در دوران نوزادی می شود؟ متاسفانه علم والدین در این مورد کم است، پس لطفا تا انتها همراهی کنید.
اول از همه باید اشاره کنیم استرس در نوازادان با استرس کودکان متفاوت است، چون رده سنی آنها فرق دارد، همانطور که استرس در نوجوانان چیز دیگریست.
در بیان اینکه استرس نوزاد چیست باید بگوییم:
بروز نگرانی ها و تنش های ظاهری در نوزادان، به هر دلیلی، باعث ایجاد رفتارهای غیر عادی در نوزاد می شود که به آن استرس در نوزاد می گویند.
تحقیقات آزمایشگاهی و روانشناسی در مورد نوزادان حیوانات و انسان، سرنخ های بسیاری به ما داده اند. مطمئنا، درد برخی بیماری ها و همچنین درد ناشی از واکنشهای حساسیت به شیر خشک یا مواد غذایی که از شیر مادر منتقل می شوند ممکن است دلیل استرس باشند.
سو استفاده جسمی و غفلت نیز استرس بسیار بالایی را ایجاد می کند، اما تأثیر این موارد در این مطلب مورد توجه نیستند. حتی جدایی کوتاه مدت از مادر منجر به بروز اختلال اضطراب جدایی در بچه ها می شود که موجب افزایش ترشح هورمون کورتیزول در نوزادان می شود که از علائم استرس است.
در یک آزمایش روی موش های شیرخوار و پس از یک روز جدایی کامل، گیرنده های مواد شیمیایی مغز آنها تغییر کرد. یافته های آزمایشات حیوانات نشان می دهد که جدا شدن از مادر، کاهش تحریک پوست و نبود شیر مادر پیامدهای بیوشیمیایی و دائمی در مغز دارد که نتیجه آن استرس در نوزادان است.
مهم ترین نشانه استرس در نوزاد چیست؟
نتایج به دست آمده از جلسات مشاوره کودک نشان می دهد کدام رویدادها منجر به استرس مزمن نوزاد می شوند. اگر این عوامل را نشناسید و کاری مثبت در جهت رفعشان انجام ندهید می تواند به اضطراب همیشگی در فرزندتان تبدیل شود. به هر حال راه های تشخیص استرس نوزاد عبارتست از:
- بدون توجه والدین نوزاد مدام گریه کند
- حتی خنده های زیاد هم به نوعی نشانه استرس نوزادان است که باید به آن توجه کنید
- بدون دلیل بهانه می گیرد و گریه می کند، در این حالت و زمانی که کودک آشفته یا مشکل دار است، او را به زور آرام نکنید و یا به کودک بی مورد غذا ندهید
- محدود کردن تماس بدنی در هنگام تغذیه، در طول روز و موقعیت های استرس زا در شب یکی دیگر از علائم استرس در نوزاد است
- توجه، تحریک، مکالمه و بازی کم
- دم برقراری ارتباط چسمی با والدین و اطرافیان
- به هم خوردن نظم خواب و خوراک نوزاد در فاصله زمانی کم
وقتی این موارد مدام اتفاق می افتند، منجر به ترشح هورمون های استرس و کاهش ترشح هورمون های مطلوب می شود.
همه این شیوه ها در طول قرن گذشته به صورت یک برنامه تغذیه عنوان شده اند که “کودک را لوس نکنید” و تغذیه با بطری و جدایی فیزیکی در طول شبانه روز نیز تبلیغ شد، در حالی که مشهود است آرایش ژنتیکی و تجربیات زندگی بر رفتار تاثیر می گذارند، ثابت شده که تجربیات در دوران کودکی قوی ترین و پایدارترین تاثیر را در تنظیم هورمون بزرگسالان، واکنش های استرس و رفتار دارند.
یافته ها در جلسات مشاوره درمان استرس و اضطراب نشان داده اند که تماس فیزیکی زیاد مادرانه حتی می تواند زمینه واکنش های شدید استرس زای نوزاد را کاهش دهند.
پیشنهاد می کنیم برای آشنایی با روش های تشخیص استرس در نوزاد، حتما مقاله علائم استرس نوزادان چیست را در ویکی روان مطالعه کنید و برای والدینی که میشناسید ارسال کنید چون این موارد را کمتر پدر و مادری می داند.
ارتباط استرس با سن نوزاد
نوزادان ۳ ماهه که تحت مراقبت های مداوم و واکنش ها قرار می گیرند، کورتیزول کمتری تولید می کنند. همچنین، نوزادان هجده ماهه که به عنوان افراد ناامن و وابسته طبقه بندی شده اند (واکنش کمتری را نشان داده اند) سطح بالاتری از هورمون استرس در آنها وجود دارد، به همین خاطر احتمال بروز استرس و اضطراب نوزاد در آنها زیاد است!
کودکانی که تا ۲ سالگی همچنان افزایش سطح کورتیزول را دارند، ترسوتر و کم رو هستند. سطح استرس تجربه شده در دوران نوزادی به طور دائمی واکنش استرس را در مغز شکل می دهد که بر حافظه، توجه و احساسات تأثیر می گذارد.
در بسیاری موارد والدین ترس در نوزاد را با استرس نوزادان اشتباه می گیرند. از دید روانشناسی انواع استرس در بزرگسالان با نوزادان فرق دارد و نباید آنها را با خود مقایسه کنید.
رابطه هورمون کورتیزول و استرس نوزاد چیست؟
محور HPA (هیپوتالاموس-هیپوفیز- فوق کلیه)، رابطه بین اندام های خاص مغز و غدد فوق کلیه، تنظیم کننده اصلی واکنش های استرس می باشند، در حالی که چندین هورمون واکنش های استرس را هدایت می کنند، برخی از آنها اغلب در هماهنگی با یکدیگر نقش بیشتری دارند، کورتیزول احتمالا معمولی ترین هورمون استرس بوده و این موضوع بسیاری از گزارش های اخیر است.
حتما در ویکی روان بخوانید:
نتیجه استرس نوزادان چیست؟
یک نوزاد بدون تماس منظم با مراقب (ترجیحا مادر)، نه تنها از افزایش هورمون های استرس و تجربه شرایط اضطراب زا رنج می برد بلکه از هورمونی به نام اکسی توسین و سایر تأثیرات بیوشیمیایی مثبت نیز بهره کمتری می برد.
محیط بیوشیمیایی تحمیل شده به سبب بروز استرس و نگرانی در نوزاد، به مغز او در طی مراحل مهم رشد، روی آناتومی و عملکرد مغز به طور دائمی تأثیر می گذارد. یک محیط بیوشیمیایی ضعیف منجر به ضعف توانایی های عاطفی، رفتاری و فکری برای باقی عمر کودک می شود.
از چه زمان استرس می تواند در نوزاد بروز پیدا کند؟
نوزادان می توانند تحت تأثیر خلق و خوی والدین قرار بگیرند و احساس آنها را از ۳ ماهگی درک می کنند. تقریبا نیمی از والدین (۴۷٪) معتقدند که کودکان تا ۱ سالگی یا بیشتر این احساس و درک را ندارند. ۵۰٪ والدین معتقدند که کیفیت مراقبت والدین بعد از ۶ ماهگی در رشد کودک تأثیر دارد.
در حقیقت نوزادان برای بقا برنامه ریزی شده اند و هماهنگی با والدین یکی از قدرتمندترین ابزارهای آنها است.
نوزادان کوچک دارای احساسات بسیار بزرگی هستند، نوزادان از ۳-۵ ماهگی می توانند احساس غم و ترس را درک کنند. تحقیقات در مورد استرس در نوزادان نشان داده اند که ۴۲٪ والدین معتقدند نوزادان این احساسات را از یک سال به بالا تجربه می کنند، اما واقعیت این است که نوزادان از همان ۳ تا ۵ ماهگی قبل از گفتن اولین کلمات، طیف وسیعی از احساسات از جمله غم، عصبانیت و ترس را تجربه می کنند.
نوزادان با مشاهده واکنش والدین متوجه می شوند که در جهان چه می گذرد. آنها حالت چهره و اقدامات مراقبان خود را می خوانند تا معنای یک موقعیت مانند اینکه آیا ایمن هستند یا باید محتاط باشند یا ترس داشته باشند را درک کنند.
بنابراین برای رفع استرس نوزاد والدین به سیگنال هایی که می فرستند باید توجه داشته باشند.
همانطور که درمقاله اثرات استرس پدر و مادر بر بچه ها در ویکی روان گفتیم، نوزادان می توانند از ۶ ماهگی تحت تأثیر استرس مداوم در محیط خود قرار بگیرند.
والدین انتظار دارند این اتفاق خیلی دیرتر رخ دهد اما این امکان وجود ندارد. کودکان استرس را به اشکال مختلف بروز می دهند، از جمله چهره و واکنش های عصبی، رفتار نامناسب، تغییرات بزرگ در برنامه روزانه آنها یا تحریک بیش از حد.
حتی تحقیقی در مورد استرس در نوزادان نشان داده است که هنگام فریاد زدن در خانه، میزان استرس نوزادان در حال خواب افزایش می یابد (با این حال ۴۷٪ والدین معتقدند که این مسئله تا ۱ سالگی روی کودکان تأثیر نمی گذارد).
بنابراین همه والدین درجات گوناگون انواع مختلف استرس را تجربه می کنند، به یاد داشته باشید که زندگی همراه با استرس و ترس مداوم بر رشد کودکان تأثیر منفی می گذارد و هماهنگی و مراقبت از خود در اوقات استرس زا برای شما و البته کودکتان مهم است چون اضطراب و نگرانی های شما، حتی مثل استرس های کاری، به اطرافیان هم سرایت خواهد کرد.
چه چیزی موجب استرس در کودکان می شود؟
همانطور که دلیل استرس و نگرانی بسیار زیاد است، استرس کودک ممکن است دلایل عاطفی یا فیزیکی داشته باشد. هر چیزی در اطراف آنها، چیزی که می بینند، می شنوند و احساس می کنند، نقش حیاتی در تعیین عکس العمل آنها نسبت به استرس نوزادان دارد.
کودکان به راحتی تحت تاثیر تغییرات احساسی مراقبت کننده و مادر قرار می گیرند. همچنین آنها می توانند استرس ناشی از تغییرات مثبت مثل یادگیری یک مهارت جدید را تجربه کنند. با این حال، استرس اغلب به احساسات منفی و یا بیماری نیز مرتبط است.
مشاوران پیشنهادی ویکی روان:
بررسی مهم ترین دلایل استرس و اضطراب در نوزاد چیست؟
همانطور که در جلسات مشاوره نوزاد و کودک گفته می شود، عوامل زیر ممکن است منجر به استرس در نوزادان شود، پس به عنوان والد وظیفه دارید آنها را بشناسید.
۱- ناراحتی فیزیکی
یکی از دلایل اصلی استرس در نوزادان بیماری یا درد است. آنها می توانند تحت تأثیر بیماری های مختلف جسمی قرار بگیرند، از سو هاضمه ساده گرفته تا اختلالات یا ناتوانی های شدید.
۲- مورد توجه قرار نگرفتن می تواند دیگر علت استرس در نوزاد باشد
نوزادانی که رابطه قوی با مراقب ندارند، می توانند احساس استرس داشته باشند. اگر نوزادی بدون مراقبت رها شود یا مدتی مورد توجه قرار نگیرد، ممکن است به دلیل استرس گریه کند.
نوزادان ممکن است در هنگام گرسنگی یا پس از خیس یا کثیف شدن پوشک و زمانی که هیچ کس به گریه آنها پاسخی نمی دهد، استرس بیشتری داشته باشند.
۳- از والد یا مراقب خود جدا شده باشد
دوری از والدین یا مراقبت (babysitter) می تواند در نوزادان استرس ایجاد کند، آنها ممکن است وحشت کرده و شروع به گریه کنند، حتی اگر مدتی از مراقب اصلی دور باشند.
۴- سهل انگاری مادر میتواند موجب اضطراب نوزاد شود!
کم توجهی نیز می تواند منجر به استرس در نوزادان شود. غفلت جسمی یا عاطفی مادر ممکن است باعث بروز استرس در نوزادان شود. مادر باید در این دوران تمام حواس خود را به نوزاد بدهد تا آسیب های روانی از او دور باشند.
۵- استرس محیطی
کمتر پیش می آید بچه ها استرس بی دلیلی را تجربه کنند و نگرانی های آنها بدون شک دلایل زیادی دارد.
نوزادان ممکن است در یک محیط جدید، به خصوص شلوغ و بدون حضور مراقب خود، نشانه هایی از استرس را داشته باشند را داشته باشند.
صدای بلند و جدید نیز می تواند باعث ایجاد استرس در نوزادها شود، مشاجره یا درگیری بین خواهر و برادر، والدین یا سایر اعضای خانواده می تواند باعث ایجاد استرس در نوزادان شود و ممکن است در چنین حالاتی متوجه گریه آنها شوید.
۶- مراقب یا مادر تحت فشار باشد
کودک ممکن است رفتار و احساسات فرد نگهدارنده خود را درک کند، یعنی آنها ممکن است وقتی که مراقبشان استرس دارند، دچار استرس های پنهان و مخفی شوند.
7- تغذیه مادر می تواند موجب استرس در نوزاد شود
نوزادانی که از شیر مادر استفاده می کنند، تحت تاثیر مستقیم تغذیه مادر قرار دارند. برای پیشگیری از استرس نوزادان، مادر نباید از غذاهای استرس زا استفاده کند. شیر مادر حاوی عصاره ای از تمام مواد غذایی است که در طی شبانه روز مصرف می کند، به همین خاطر برای کاهش استرس خود و نوزادش نباید از غذاهایی خاص استفاده کند.
پیشنهاد می کنیم مقاله تاثیر استرس بر بدن چیست را در ویکی روان مطالعه کنید تا بیشتر با اهمیت تغذیه مادر و تاثیر آن بر استرس نوزاد آشنا شوید.
بهترین راه درمان استرس نوزاد چیست؟
غلبه بر استرس نوزادان روش های متفاوتی دارد اما تعداد از مهم ترین آنها را در ادامه بیان می کنیم.
- بر استرس خودتان غلبه کنید.
- محیط خانه را آرامی نگه دارید.
- تنش های اطراف نوزاد را کم کنید.
- تا حد ممکن از تردد در مکان های شلوغ و با ازدحام دوری کنید.
- حواستان به خورد و خوراک نوزاد باشد و با برنامه پیش بروید.
- برای افزایش دانش و آگاهی خود مطالب مربوط به استرس را بیشتر مطالعه کنید.
- تا حد ممکن اجازه ندهید همه نوزادتان را ببوسند و او را نوازش کنند.
- آگاهی اعضای خانواده از تعریف استرس نوزاد را افزایش دهید.
- با نوزاد خود به آرامی صحبت کرده و به او محبت کنید.
درمان استرس نوزاد روش های عمومی و اختصاصی دارد، یعنی بعضی روش ها باید به طور اختصاصی مورد بررسی قرار بگیرند. با این حال حضور در جلسه مشاوره روانشناسی آنلاین و تلفنی می تواند بهترین راه برای ارتباط با متخصص روانشناس و درمان استرس در نوزاد باشد.
جمع بندی ویکی روان از اضطراب و استرس نوزاد
اگر احساس می کنید استرس و اضطراب نوزاد شما کم نشده و عکس العمل های عجیبی از او سر می زند، حتما موضوع را با مشاور روانشناس کودکان در میان گذاشته و سعی کنید آن را به شیوه ای اصولی درمان کنید.
تنش و استرس های امروز نوزادان در صورتی که درمان نشوند، تبدیل به اختلالات روانی شده و آینده او را تحت تاثیر قرار می دهند، پس آنها را دست کم نگیرید.
