درمان متمرکز بر هیجان Emotion focused therapy (EFT) یا درمان هیجان مدار در جلسات مشاوره روانشناسی آنلاین و حضوری بسیار استفاده می شود چون اثر بخشی بسیار زیادی دارد. با این حال افراد زیادی نمی دانند درمان متمرکز بر هیجان چیست و چرا روانشناسی تاکید زیادی بر آن دارد. در این نوشتار از سایت ویکی روان به بررسی اثر بخشی درمان متمرکز بر هیجان و روش کار آن می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
- درمان متمرکز بر هیجان چیست؟
- نظریه درمان هیجان مدار
- چگونه احساسات با فکر و رفتار مرتبط هستند؟
- تکنیک های مورد استفاده در درمان متمرکز بر هیجان کدامند؟
- انتظار چه چیزی از رویکرد درمان متمرکز بر هیجان داشته باشیم؟
- اثر بخشی درمان متمرکز بر هیجان چقدر است؟
- مزایای درمان تمرکز بر هیجان و احساسات چیست؟
- معایب درمان با تمرکز بر هیجان چیست؟
- در یک مشاور متخصص در تمرکز بر هیجانات چه ویژگی هایی دارد؟
- پیشنهاد ویکی روان برای استفاده از درمانی متمرکز بر هیجان و احساسات
درمان متمرکز بر هیجان چیست؟
با بخش مطالب مرتبط با روانشناسی در ویکی روان همراه باشید.
درمان متمرکز بر هیجان (EFT) یک رویکرد درمانی مبتنی بر این فرض است که مدیریت احساسات کلید هویت هستند و شباهت زیادی با درمان متمرکز بر شفقت دارد.
طبق رویکرد درمان متمرکز بر هیجان، احساسات همچنین راهنمایی برای انتخاب و تصمیم گیری فردی هستند. این نوع درمان فرض می کند که فقدان آگاهی عاطفی یا اجتناب از احساسات ناخوشایند می تواند باعث آسیب شود. ممکن است باعث شود نتوانیم از اطلاعات مهمی که در اختیارمان قرار می گیرد استفاده کنیم.
مشاوران و درمانگران واجد شرایط در درمان متمرکز بر هیجان می توانند به افرادی که با انواع نگرانی ها درگیرند، کمک کنند. این درمانگران ممکن است به افراد کمک کنند تا آگاهی بیشتری از احساسات خود پیدا کنند. درمان متمرکز بر هیجان همچنین به افراد اجازه می دهد تا در استفاده از اطلاعات ارائه شده توسط احساسات تطبیقی بهتر شوند. افراد ممکن است بهتر بتوانند با اثرات منفی احساسات ناسازگار کنار بیایند و آن ها را کاهش دهند.
برای شفاف تر شدن موضوع حتما مقاله هیجان چیست را در ویکی روان مطالعه کنید.
نظریه درمان هیجان مدار
همانطور که در مقاله روان درمانی چیست گفتیم، در این روش درمان، درمانگر و فرد مراجعه کننده در یک فرآیند فعال با هم همکاری می کنند. هر دو به عنوان همکاران برابر در نظر گرفته می شوند.
فرد در درمان متمرکز بر هیجان، به عنوان فردی دیده می شود که بیشترین توانایی را در تفسیر تجربه عاطفی خود دارد.
درمان متمرکز بر هیجان براساس این ایده بنا نهاده شده است که احساسات باید برای هدایت زندگی سالم و معنادار مورد استفاده قرار گیرند. نظریه آن براساس یک تحقیق علمی در مورد تجربه عاطفی انسان است.
مطالعه علمی هیجانات انسانی چنین اطلاعاتی را ارائه می دهد:
- چگونه احساسات تولید می شوند؟
- اهمیت احساسات در عملکرد انسان چقدر است؟
از این اطلاعات در رویکردهای دیگر مانند درمان شناختی تحلیلی هم استفاده می شود.
چگونه احساسات با فکر و رفتار مرتبط هستند؟
طرح‌های هیجانی مفهوم اصلی درمان متمرکز بر هیجان است. تا حد زیادی از این تئوری‌های احساسات انسانی ایجاد شد. طرح‌های هیجانی مدل‌هایی هستند که نشان می‌دهند چگونه احساسات می‌توانند:
- از نظر جسمی تجربه داشته باشید.
- باعث تغییرات فیزیولوژیک شود.
- بر تفکر تأثیر بگذارد.
- اقدامات آینده را هدایت کنید.
درمان متمرکز بر هیجان (EFT – درمان هیجان مدار) به افراد کمک می کند تا هم طرح های احساسات هیجانی خود را بپذیرند و هم تغییر دهند. این رفتار درمانی تحلیلی هم مورد استفاده قرار می گیرد.
این مطالب ویکی روان را از دست ندهید:
تکنیک های مورد استفاده در درمان متمرکز بر هیجان کدامند؟
جلسات EFT معمولاً حول محور توسعه 2 مهارت کلیدی است که عبارتند از:
1- رسیدن به احساسات از طریق افزایش آگاهی و پذیرش.
2- یادگیری تغییر احساسات و استفاده بهتر از اطلاعاتی که ارائه می دهند برای جلوگیری از رفتارهای منفی یا مضر یا سایر اثرات برخی از احساسات. این به فرد در حال درمان اجازه می دهد تا درک بهتری از احساسات خود داشته باشد. سپس، تکنیک های درمانی مختلفی که به عنوان مربی احساسات شناخته می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. این موارد به افراد کمک می کند تا راه های جدیدی برای استفاده از احساسات سالم برای هدایت اعمال خود یاد بگیرند.
مربیگری احساسات ممکن است به افراد کمک کند تا تغییر شکل دهند و از احساسات چالش برانگیز فاصله بگیرند.
جلسات اولیه درمان متمرکز بر هیجان بر کمک به افراد برای رسیدن به احساسات تمرکز دارند. مانند رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد معمولا در هر جلسه یک یا چند هدف زیر گنجانده می شود:
- از احساسات بیشتر آگاه شوید.
- استقبال کردن، اجازه دادن و تنظیم احساسات را بیاموزید.
- یاد بگیرید احساسات را واضح و با جزئیات توصیف کنید.
- افزایش آگاهی از لایه های متعدد تجربیات احساسی و یادگیری شناسایی مستقیم ترین واکنش.
مرحله بعدی درمان بر ترک تمرکز دارد. ممکن است شامل اهداف زیر باشد:
- ارزیابی مفید یا غیر مفید بودن احساسات در موقعیت های مختلف.
- یاد بگیرید از احساسات مفید برای هدایت عمل استفاده کنید.
- منبع احساسات غیر مفید را شناسایی کنید.
- یاد بگیرید احساسات غیر مفید را تغییر دهید.
- توسعه روش های جایگزین و سالم برای مقابله با موقعیت هایی که اغلب احساسات ناسازگار را بیرون می کشند.
- نوشتن رویدادهای شخصی که به به چالش کشیدن افکار مخربی که ممکن است با احساسات غیر مفید یا ناسازگار همراه باشند، کمک می کند.
به طور کلی تصور می شود که رویکرد درمانی متمرکز بر هیجان زمانی موفق بوده است که فرد در حال درمان آگاهی بیشتری از تجربه احساسی خود داشته باشد. آن ها همچنین ممکن است توانایی بهتری برای تنظیم احساسات داشته باشند و بهتر بتوانند احساسات غیر مفید را تغییر دهند. این تگرش شباهت های زیادی با درمان بین فردی دارد که در جلسات مشاوره روانشناسی تلفنی هم مورد استفاده قرار می گیرد.
انتظار چه چیزی از رویکرد درمان متمرکز بر هیجان داشته باشیم؟
انتظار یک دوره درمان را داشته باشید که معمولا شامل ۸ تا ۲۰ جلسه است که هفته ای یک بار برگزار می شود. البته در مقاله تعداد جلسات مشاوره روانشناسی گفتیم تعداد دقیق جلسات درمان هیجان مدار به وضعیت مراجعین و تبحر مشاور دارد.
در جلسات درمان متمرکز بر هیجان، پس از گرفتن تاریخچه از زوج، درمانگر الگوهای تعامل آن ها را مشاهده خواهد کرد.
از زوج ها خواسته می شود تا مهم ترین مسائل خود را شناسایی کنند. زوج درمانگر از طریق مشاهده، گوش دادن و پرسشگری، ترس های ناگفته و ناامنی هایی را که زمینه ساز الگوهای تعامل منفی هستند، درک می کند.
چند جلسه اول معمولا به کاهش واکنش پذیری عاطفی و تجربه پریشانی زوج ها اختصاص دارد، به خصوص اگر زندگی آن ها خارج از دفتر درمان باشد. زوج ها یاد می گیرند الگوهای واکنش عاطفی خود را گسترش دهند تا بتوانند نیازهای شریک زندگی خود را تشخیص دهند و پاسخگو باشند. این از اصول زندگی مشترک بوده و خواهد بود.
مرحله دوم درمان به احیای پیوند عاطفی عمیق بین پارتنرها اختصاص دارد. هدف ایجاد حس امنیت است که به پارتنرها اجازه می دهد آسیب پذیری های خود را به اشتراک بگذارند، برای یکدیگر آسایش فراهم کنند و به عنوان پایگاهی امن برای اکتشاف جهان و رشد فردی و مشارکتی عمل کنند.
یک درمانگر متخصص در زمینه درمان متمرکز بر هیجان تنها یک ناظر نیست، بلکه یک شرکت کننده فعال در درمان است.
بخش بسیار مهمی از درمان این است که رفتارهایی مانند مدیریت خشم یا کناره گیری را نه به عنوان آسیب شناسی، بلکه به عنوان پیشنهادهای گمراه کننده برای ارتباط، دوباره تنظیم کنید. این امر به پارتنرها اجازه می دهد تا احساسات عمیق خود را نسبت به یکدیگر و آنچه از طرف پارتنر خود نیاز دارند، بیان کنند.
چند جلسه آخر دستاوردهای جلسات قبلی را تثبیت می کند. به عنوان مثال، از زوج ها خواسته می شود که در مورد یک مشکل قدیمی یا در حال پیشرفت بحث کنند تا بتوانند راه حل های جدیدی ارائه دهند. بیماران به جای قطع ارتباط در مواجهه با مشکل، به تمرین آرامش و ارتباط می پردازند، زیرا آن ها نیازهای عاطفی واقعی را که قبلا الگوهای منفی آن ها را هدایت می کرد، درک می کنند.
پیشنهاد می کنیم مقاله روایت درمانی چیست را حتما در ویکی روان مطالعه نمائید.
اثر بخشی درمان متمرکز بر هیجان چقدر است؟
درمان مبتنی بر هیجان برای سناریوهای مختلف مفید است، که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم.
افسردگی با درمان هیجان مدار رفع می شود
رفتار هیجانی می تواند زمینه ساز افسردگی باشد. اگر به بیماری افسردگی مبتلا هستید، ممکن است از موقعیت های زندگی روزمره تان دوری کنید. این امر اغلب منجر به کاهش خلق می شود و ممکن است در یک مارپیچ رو به پایین ادامه یابد.
درمان متمرکز بر هیجان به شما کمک می کند تا با این شرایط با احساس توانمندی مواجه شوید. در حالی که این روش افسردگی را درمان نمی کند، درمان مبتنی بر احساسات به شما ابزارهایی برای غلبه بر علائمی که منجر به احساسات بدتر می شوند، می دهد. پیشنهاد می کنیم مقاله راه های درمان افسردگی را در ویکی روان مطالعه نمائید.
مشاوران پیشنهادی ویکی روان برای مشاوره:
اضطراب
اگر اضطراب شدیدی دارید، ممکن است از عدم توانایی خود در تنظیم احساسات خود گیج شوید. ترس و نگرانی بر زندگی شما غلبه می کند و عملکردتان سخت‌تر می شود. درمان مبتنی بر احساسات و هیجان به شما این قدرت را می دهد که بین احساسات مفید و غیر مفید برای خود تنظیمی بهتر تمایز قائل شوید. البته مطالعه مقاله روش های درمان اضطراب کمک زیادی خواهد کرد.
درمان با تمرکز بر هیجان نیز به درمان این موارد کمک می کند:
- سوء استفاده یا بی توجهی در دوران کودکی
- اختلالات اشتها
- اختلالات شخصیت
- مسائل بین فردی با دیگران
- درمان مترکز بر هیجان همچنین در کار با زوج های مضطرب مؤثر است
حتما نگاهی به مقاله ایماگو درمانی چیست در ویکی روان بیندازید.
مزایای درمان تمرکز بر هیجان و احساسات چیست؟
نتایج به دست آمده از جلسات روان درمانی ثابت کرده که موثر است.
مطالعات نشان می دهد که درمان متمرکز بر هیجان برای درمان فردی و زوجی مفید است. در مطالعات متعددی که رویکردهای درمانی را مقایسه کردند، درمان مبتنی بر احساسات نتایجی را ارائه داد که اگر موثرتر از سایر روش های سنتی درمان نبودند، به همان اندازه موثر بودند.
مهم ترین نتیجه یک مطالعه نشان داد که درمان مبتنی بر هیجان (EFT) دارای اثربخشی ۷۷ درصدی برای عدم عود است. مزایای دیگر عبارتند از:
- شناسایی رابطه بین نتیجه و همدلی
- ایجاد اتحاد برای زوجین برای تجربه ازدواج موفق
- تجربه بهتر در زندگی روزمره
- درک احساسات
معایب درمان با تمرکز بر هیجان چیست؟
در این رویکرد درمانی نمی توان همه مسائل را درمان کرد، اگر مشکلات روانشناختی خاصی دارید، مانند هراس یا کنترل تکانه، EFT فقط می‌تواند شما را تا این حد برساند. تجارب شما با کنترل هراس و تکانه فراتر از احساسات شماست و به موارد زیر گسترش می یابد:
- افکار
- احساسات
- روحیه
شما باید برای تغییر آماده باشید. برای اینکه درمان متمرکز بر هیجان موثر واقع شود، باید به این فرآیند متعهد باشید. اگر کاملاً صادق نباشید، به نتایج دلخواه نخواهید رسید. اگر شفقت به خود داشته باشید و با درمانگر خود صادق باشید، ممکن است درمان متمرکز بر هیجان برای شما مناسب باشد.
علائم ممکن است باقی بمانند
درمان مبتنی بر احساسات برای بهبود عملکرد کلی شما طراحی شده است. اگر علائم سلامت روان پس از تکمیل درمان مبتنی بر احساسات باقی ماند، با مشاور روانشناس خود صحبت کنید. البته موضوع مشاوره رون درمان هم تاثیر زیادی بر نتیجه نهایی خواهد داشت.
در یک مشاور متخصص در تمرکز بر هیجانات چه ویژگی هایی دارد؟
یک درمانگر متخصص در رویکرد درمان متمرکز بر هیجان معمولا یک روانپزشک یا مشاور روانشناس است که آموزش و تجربه بیشتری درباره درمان متمرکز بر هیجان دارد.
همانند سایر درمانگران، درمانگران EFT آموزش دیده اند تا با همدلی به مشکلات بیمار گوش دهند، دیدگاه بی‌طرف در یک رابطه داشته باشند، و نقاط اغلب پنهان تعارض و منابع آن ها را تشخیص دهند.
آن ها در حل مشکلات مهارت دارند به طوری که حتی در منفی ترین رفتارها، هدف مثبت را می بینند. کمک به زوجین برای یافتن راه های بهتر درک یکدیگر و ارتباط با شریک زندگی شان بسیار مهم است.
میزان تجربه مشاور اهمیت دارد؟
توصیه می شود به دنبال درمانگری باشید که نه تنها آموزش های گسترده، بلکه تجربه استفاده از درمان متمرکز بر هیجان را برای درمان بیمارانی که نگرانی هایی مانند شما دارند، داشته باشد. مانند تمام اشکال درمان، مهم است که یک درمانگر درمان متمرکز بر هیجان پیدا کنید که با او احساس راحتی کنید. به دنبال کسی بگردید که با او بتوانید وضوح ارتباط و حس خوب بودن را ایجاد کنید.
قبل از شروع و در روند جلسات روان درمانی از مشاور چنین سوالاتی را بپرسید:
- تا به حال چند بار با مشکلاتی مانند مشکلات من برخورد کرده اید؟
- از کجا می دانید که وضعیت من نامزد خوبی برای درمان متمرکز بر هیجان است؟
- درمان متمرکز بر هیجان چگونه عمل می کند؟
- برنامه درمانی معمولی چیست و یک دوره درمانی معمولی چقدر است؟
- پیشرفت را چگونه ارزیابی می کنید؟
پیشنهاد ویکی روان برای استفاده از درمانی متمرکز بر هیجان و احساسات
الان می دانیم روش درمان متمرکز بر هیجان چیست و چطور باید از آن استفاده کنیم. پیشنهاد می کنیم پیش از شروع جلسات با مشاور روانشناس در مورد شیوه درمانی مورد نظر کاملا صحبت کرده و اطلاعات کافی کسب کنید.
روش هایی مانند رفتار درمانی دیالکتیکی و درمان اگزیستانسیال بسیار کاربردی هستند، اما باید بدانید از کدام رویکرد درمانی برای شما استفاده خواهد شد. هر چند تصمیم نهایی با متخصص است و باید نهایت همکاری با مشاورتان را داشته باشید.
شما همراه گرامی می توانید از سراسر ایران و جهان به صورت آنلاین، تلفنی و متنی در ویکی روان مشاوره روانشناسی غیرحضوری برگزار کرده و با مشاور مورد نظرتان جلسه درمان متمرکز بر هیجان صحبت کنید. کافیست از لینک زیر استفاده کنید:
