رقص درمانی چیست و چه کاربردی دارد؟
بررسی تاریخچه رقص درمانی در روانشناسی
رقص درمانی یا حرکت درمانی (رقص درمانی به انگلیسی = Dance therapy) شاید یکی از عجیب ترین رویکردهای درمانی در روانشناسی باشد، اما واقعیت دارد و در شرایطی خاص باید از آن استفاده کرد. بعضا در جلسات مشاوره روانشناسی متخصصین به مراجعین توصیه می کنند رقص درمانی را تحت شرایطی خاص تجربه کنند، چون رویکرد رقص درمانی در روانشناسی برای رهایی از بعضی اختلالات روان تنی کاربرد دارد.
فهرست موضوعات بررسی شده
رقص درمانی چیست؟
رقص درمانی، که گاهی اوقات به عنوان حرکت درمانی یا DMT نامیده می شود، یک درمان سلامت روان است که از رقص و دیگر اشکال حرکت فیزیکی برای بهبود عملکرد عاطفی و روانی فرد استفاده می کند.
رقص درمانی برای درمان طیف گسترده ای از اختلالات سلامت روان از جمله درمان افسردگی، اختلالات خوردن و اختلال استرس پس از سانحه و همچنین مسائل غیر بالینی مانند نشانه های عزت نفس پایین، نگرانی های تصویر بدنی یا غم و اندوه استفاده می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهند رقص درمانی افسردگی را به شیوه ای مناسب بهبود می بخشد.
از آنجا که رقص نوعی ورزش است، این درمان ممکن است علاوه بر اثرات شناختی / عاطفی، به مزایای جسمی مانند بهبود کیفیت خواب و افزایش انرژی نیز منجر شود.
برخی پژوهش ها نشان داده اند که رقص درمانی در درمان بیماری هایی مانند افسردگی، اختلالات خوردن و اضطراب و همچنین جنبه های خاصی از بیماری پارکینسون و چالش های زندگی مانند عزت نفس موثر است.
با این حال، اکثر پژوهشگران هشدار می دهند که مطالعات باکیفیت کمی وجود دارد و برای تعیین ارزش واقعی حرکت درمانی به مطالعات بیشتری نیاز است.
رقص درمانی برای درمان چه مشکلاتی می تواند کمک کننده باشد؟
درمانگران رقص درمانی را به کار می گیرند تا به افراد کمک کنند تصویر بدنی و عزت نفس خود را بهبود بخشند.
رقص / حرکت درمانی شکل متنوعی از درمان است که براساس این ایده بنا شده که حرکت و احساس به هم مرتبط هستند.
بیان خلاقانه رقص درمانی می تواند مهارت های ارتباطی را تقویت کند و الهام بخش روابط پویا باشد. این درمان معمولا برای درمان مشکلات جسمی، روانی، شناختی و اجتماعی مانند موارد زیر به کار می رود:
مشکلات فیزیکی:
- درد مزمن
- چاقی دوران کودکی
- سرطان
- آرتریت
- فشار خون
- بیماری قلبی – عروقی
مسائل بهداشت روانی:
- انواع اضطراب
- بدترین نوع افسردگی
- خوردن بی نظم
- عزت نفس ضعیف
- افسردگی پس از زایمان
مسائل شناختی:
- زوال عقل
- مسائل ارتباطی
معضلات اجتماعی:
- بیماری اوتیسم
- پرخاشگری/خشونت
- ترومای خشونت خانگی
- تعامل اجتماعی
- تضاد خانوادگی در انواع خانواده ها
رقص درمانی چقدر موثر است؟
تحقیقات بسیاری نشان داده است که رقص درمانی می تواند در درمان مشکلات سلامت روان مانند غذا خوردن نامنظم، افسردگی و اضطراب موثر باشد. برخی از نمونه های اخیر عبارتند از:
1- مطالعه ای از مجله هنر در روان درمانی (۲۰۰۷) نشان داد که رقص درمانی تاثیر مثبتی بر شرکت کنندگانی که علائم افسردگی را تجربه می کنند، دارد.
2- مطالعه ای از مجله آمریکایی رقص درمانی (۲۰۰۴)، که در آن ۵۴ دانش آموز در یک برنامه پیش گیری از خشونت رقص درمانی شرکت کردند، نشان داد که پرخاشگری در میان شرکت کنندگان کاهش یافته و رفتارهای اجتماعی افزایش می یابد.
3- یک مطالعه از مرکز مراقبت از آلزایمر (۲۰۰۹) نشان می دهد که رقص درمانی می تواند به طور مستقیم یادآوری حافظه را در افراد مبتلا به زوال عقل بهبود بخشد.
4- یک بررسی در مجله آمریکایی رقص درمانی نشان داد که رقص درمانی ممکن است یک گزینه درمانی برای کودکان مبتلا به اوتیسم باشد.
5- با توجه به مولفه های اجتماعی و فیزیکی آن، رقص / حرکت درمانی نیز به عنوان یک گزینه درمانی برای چاقی کودکان در نظر گرفته می شود.
این مطالب ویکی روان را از دست ندهید:
چه انتظاری از جلسات رقص درمانی داشته باشیم؟
جلسات رقص درمانی اغلب با گرم کردن بدن یا چک کردن کلامی و اغلب هر دو شروع می شوند.
درمانگر و مراجع ممکن است بر اساس نیازهای مراجع یا بر اساس برنامه ای که توسط درمانگر طراحی شده است، در یک جلسه در مورد «موضوعی» بررسی کرده و تصمیم بگیرند.
در طول خود جلسه، درمانگر از طریق رقص یا دیگر اشکال حرکتی که هدف آن بیان وضعیت عاطفی درونی است، درمانگر را راهنمایی می کند. مراجعه کنندگان اغلب به ارتباط آزاد تشویق می شوند؛ در برخی موارد، ممکن است از آن ها خواسته شود استعاره های بصری خاصی برای نشان دادن یک چالش داخلی ایجاد کنند.
درمانگران ممکن است با مراجعه کننده حرکت کنند یا به سادگی مشاهده کنند؛ برخی از درمانگران به منظور نشان دادن همدلی یا اعتبار بخشیدن به خود ابرازی مراجعه کننده، در آنچه به عنوان بازتاب یا تطبیق حرکات مراجعه کننده شناخته می شود، درگیر می شوند.
ممکن است از مشتریان خواسته شود که توجه ویژه ای به برخی حرکات بدنی یا تنفس خود داشته باشند، تا ذهن آگاهی را تشویق کنند و تمرکز خود را بر لحظه حال حفظ کنند. پس از اتمام جلسه، درمانگر و مراجعه کننده در مورد آنچه رخ داده است بحث و تبادل نظر خواهند کرد.
اصول رقص درمانی چیست؟
جلسات رقص درمانی اغلب شامل
- مشاهده
- ارزیابی
- گرم کردن
- مداخلات
- پردازش کلامی
- و جمع بندی
هستند. جلسات می توانند بسیار ساختارمند یا غیر دستوری باشند و ممکن است به صورت انفرادی یا گروهی برگزار شوند. اگرچه هر درمانگر سبک خاص خود را خواهد داشت، اما به اصول نظری زیر پایبند هستند:
ماموریت در طی جلسات رقص درمانی
- افزایش طول عمر را تسهیل کنید.
- پیشگیری، تشخیص و درمان مسائلی که در عملکرد سالم اختلال ایجاد می کنند.
- ارزیابی و توسعه اهداف درمانی.
- روند درمان برنامه ریزی شده را اجرا کنید.
- توسعه و تنظیم درمان برای پاسخگویی مداوم به نیازهای مشتری.
اصول کلیدی
- بدن و ذهن به هم مرتبط هستند به طوری که تغییر در یکی بر دیگری تاثیر می گذارد.
- جنبش می تواند جنبه هایی از شخصیت را بیان کند.
- بخشی از رابطه درمانی از طریق روش های غیر کلامی منتقل می شود.
- حرکات می توانند نمادین باشند و نشان دهنده فرایندهای ناخودآگاه باشند.
- بداهه سازی می تواند شیوه های جدیدی برای بودن را به ارمغان بیاورد.
رویکرد رقص درمانی چه تفاوتی با رقص معمولی دارد؟
بیشتر مردم می دانند که رقص می تواند برای سلامتی آن ها خوب باشد؛ این رقص استقامت قلبی – عروقی، توان عضلانی، تعادل و هماهنگی را بهبود می بخشد.
رقص همچنین می تواند خلق و خوی فرد را تقویت کند، تصویر بدنی او را بهبود بخشد و فرصتی برای تفریح فراهم کند که ممکن است استرس و اضطراب کلی را کاهش دهد. در حالی که این عناصر قطعا مفید هستند، رقص درمانی را به سطح دیگری می برد.
افرادی که تحت درمان با یک رقص درمانگر واجد شرایط هستند، حق دارند جلساتشان محرمانه باشد و رقص درمانگران فضای امنی را برای افراد فراهم می کنند تا خودشان را ابراز کنند. همانطور که در مقاله درمان افسردگی با ورزش کردن توضیح دادیم، حرکت چیزی فراتر از ورزش بوده و به یک زبان تبدیل می شود. افرادی که تحت درمان هستند، احساسات خودآگاه و ناخودآگاه را از طریق رقص در میان می‌گذارند، که به درمانگر اجازه می‌دهد تا در نوع خود پاسخ دهد. (پیشنهاد می کنیم مقاله مزایای ورزش کردن را در ویکی روان مطالعه کنید.)
مشاوران پیشنهادی ویکی روان:
درمانگران به افراد کمک می کنند تا با استفاده از «واژگان حرکتی» که به جای کلمات حول بیان فیزیکی متمرکز است، روی مسائل کار کنند. درمانگران زبان بدن، رفتارهای غیرکلامی و عبارات عاطفی را ارزیابی می کنند. مداخلات درمانی برای رفع نیازهای جمعیت خاصی طراحی شده است. برخی از نمونه های مداخله ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از انعکاس (تطابق/بازتاب حرکات فرد) برای نشان دادن همدلی با یک فرد و اعتبار بخشیدن به تجربه او.
- گنجاندن ریتم های پرشی در رقص با گروهی از افرادی که افسردگی را تجربه می کنند، زیرا تحقیقات نشان داده است که سطح حرکات عمودی در افراد مبتلا به افسردگی کاهش می یابد.
- استفاده از یک «استعاره حرکتی» برای کمک به فرد به صورت فیزیکی برای نشان دادن یک چالش یا دستاورد درمانی (به عنوان مثال درمانگر به فرد در درمان یک پرچم سفید می دهد تا به او کمک کند تا یک تسلیم عاطفی را جشن بگیرد).
تاریخچه رقص درمانی
ریشه های رقص درمانی را می توان در جنبش رقص مدرن قرن نوزدهم جستجو کرد. این جنبش از این ایده رشد کرد که رقص می تواند فراتر از سرگرمی ساده باشد و به عنوان شکلی از ارتباط و بیان مورد استفاده قرار گیرد.
به عبارت دیگر، محتوای احساسی به رقص تزریق می شد. تا اواسط قرن بیستم، جنبش رقص مدرن زمینه را برای پیشگامان رقص درمانی ماریان چاس، مری وایت هاوس و ترودی شوپ فراهم کرده بود. آن ها اساس رقص درمانی را از طریق افزودن مشاهده، تفسیر و دستکاری عناصر رقص در عمل شکل دادند
در دهه ۱۹۴۰، رقص درمانی تحت تاثیر نظریه روان پویشی قرار گرفت. در دهه ۱۹۶۰، تحقیقات در مورد رفتار غیرکلامی و نقش بدن در مسائل سلامت روان نیز بر این عمل تاثیر گذاشت. در سال ۱۹۶۶، انجمن رقص درمانی آمریکا (ADTA) تاسیس شد و با آن استانداردهای آموزشی و گواهی نامه برای این رشته تدوین شد.
امروزه، رقص درمانی تحت تاثیر یک گروه بندی التقاطی از چارچوب های نظری از جمله نظریه روان پویشی، نظریه گشتالت، و نظریه اومانیستی است.
اما صرف نظر از رویکرد نظری، همه درمانگران رقص باید آموزش های تکمیلی را دنبال کنند تا به درمانگران رقص / حرکت تایید شده تبدیل شوند. آنها می توانند اعتبار R-DMT (درمانگر رقص/حرکت ثبت شده) یا مدرک BC-DMT (تأیید هیئت مدیره رقص/درمانگر حرکت) را کسب کنند.
جمع بندی ویکی روان
بعضی رویکردهای درمانی برای شرایطی خاص مورد استفاده قرار می گیرند. به همین خاطر باید بدانید از هر کدام در چه زمانی استفاده شود. شما همراه عزیز می توانید در سایت ویکی روان از سراسر دنیا مشاوره آنلاین و تلفنی در رویکردهای مختلف از جمله رقص درمانی / حرکت درمانی خریداری کنید.
کافیست از لینک زیر مشاور خود را انتخاب کنید.:
