راهکار جلوگیری از دعوای کودکان گاهی متفاوت با چیزی است که در ذهن دارید، به همین خاطر باید برای مدیریت دعوای کودکان راهکارهایی ایجاد کنید که نتایج متفاوتی به همراه داشته باشد. به همین خاطر در جلسات مشاوره تربیت فرزند تلفنی و آنلاین مشاورین به بررسی اختصاصی راهکار جلوگیری از دعوای کودکان از دید روانشناسی می پردازند. یادتان باشد، مدیریت دعوای کودکان به شرایط محیطی، روان بچه ها و عوامل زیادی مربوط می شود که در ادامه این مطلب سایت مشاوره روانشناسی تلفنی ویکی روان به بررسی دقیق آنها می پردازیم.
راه جلوگیری از دعوای کودکان چیست؟
با بخش بلاگ روانشناسی و روانپزشکی در ویکی روان همراه باشید.
شاید برای شما هم سوال باشد چرا بچه ها با هم دعوا میکنند و اطرافیان چطور می توانند از آن پیشگیری کنند؟ روانشناسی دعوای کودکان می گوید دلایل زیادی برای شروع نزاع بین بچه ها وجود دارد، اما بسیاری از آنها با دلایل و منطق بزرگسالان متفاوت است. به همین خاطر برای جلوگیری از دعوای کودکان باید وارد دنیای آنها شده و راهکارهایی که متخصص مشاوره کودکان ارائه می دهد را امتحان کنیم.
شاید فکر کنید جلوگیری از دعوای کودکان در مدرسه یا منزل متفاوت است. بله همین طور است، اما بچه هایی که به درستی آموزش دیده باشند می توانند احساسات و شرایط چالش آفرین رابه خوبی مدیریت کنند. به همین خاطر اگر والدین بتوانند راهکارهای جلوگیری از دعوای کودکان در منزل را به خوبی اجرا کنند، خودکار احتمال دعوای آنها بیرون از محیط منزل کم می شود.
پس دخالت والدین در دعوای کودکان نه تنها بی مورد نبوده بلکه یک امر ضروری برای تغییر شرایط است. مشاور روانشناس کودک و نوجوان هم می تواند پیشنهادات عمل برای مدیریت دعوای بین بچه ها ارائه دهد.
چطور جلوی دعوای بچه ها را بگیرم؟
در بخش مشاوره تلفنی روانشناسی در ویکی روان سوالات زیادی از والدین دریافت می کنیم که:
- چگونه از دعوای کودکان جلوگیری کنیم؟
- دخالت والدین در دعوای کودکان درست است؟
- به عنوان پدر و مادر با دعوای بچه ها چه کنیم؟
- چرا بچه ها با هم دعوا میکنند؟
البته بهترین راهکار استفاده از مشاوره کودک و نوجوان است تا شرایط خانواده اختصاصی بررسی شده و راهکار جلوگیری از دعوای کودکان توسط متخصص ارائه شود. در ادامه راهکارهایی برای مدیریت دعوای بین فرزندان را مورد بررسی قرار می دهیم که بدون شک نتیجه بخش خواهد بود.
1- به نیازهای هر کودک توجه کنید
فرزندانتان باید احساس کنند که شما همه آن ها را به یک اندازه دوست دارید و برایشان ارزش قائلید. به این ترتیب احساس نخواهند کرد که باید برای محبت و توجه شما رقابت کنند. شما می توانید این احساسات را اینگونه پرورش دهید:
- گذراندن زمان خاص با هر کودک به طور منظم.
- در آغوش گرفتن و لبخند زدن به همه.
- سعی کنید کودکان را با یکدیگر مقایسه نکنید.
همچنین اگر بچه ها وسیله ای خاص داشته باشند مجبور نیستند آن را به خواهر و برادرشان بدهند. کمی فضای خصوصی حتی یک کشوی که خواهر و برادر نمی توانند وارد آن شوند ایده خوبی برای جلوگیری از دعوای کودکان است.
2- به فرزندانتان فرصت دهید تا مشکلشان را حل کنند
دلیل تمایل مداخله در دعوای فرزندان این است که نمی توانیم تحمل کنم که نسبت به همدیگر بدرفتاری می کنند. بیشتر دفاع می کنیم و احساس می‌کنیم مجبورم از کسی که آسیب دیده «محافظت کنم».
اما انجام این کار فقط فرصت تمرین حل تعارض را از بچه ها سلب می کند. به هر حال، دوران کودکی زمان مناسبی برای یادگیری این مهارت‌های اجتماعی است، به طوری که آنها در بزرگسالی می توانند به خوبی از عهده کارهایشان برآیند.
در ویکی روان بخوانید:
3- قوانین خانواده را شفاف تنظیم کنید
یکی از بهترین روش های جلوگیری از دعوای کودکان در خانه شفاف کردن کاری است که باید انجام دهند و کارهایی که باید از آن اجتناب کنند. قوانین به کودکان اجازه می دهند که بدانند چه چیزی خوب است و چه چیزی نه. با داشتن قوانین خانوادگی به کودکان یادآوری می کنید که انتظار دارید چگونه با یکدیگر رفتار کنند. در ادامه به چند نکته برای عملی کردن قوانین اشاره می کنیم:
- کودکان را در وضع قوانین دخیل کنید. هنگامی که کودکان به وضع قوانین کمک کرده اند، احتمال به خاطر سپردن و احترام به آن ها بیشتر است. میبینید مدیریت دعوای بین بچه ها چقدر آسان است!
- قوانینی بنویسید که شامل اظهارات مثبت در مورد چگونگی رفتار با یکدیگر باشد. به عنوان مثال، هنگامی مودبانه با دیگران صحبت کنیم.
- قوانین خانه تان را روی برگه ای نوشته و روی یخچال یا جایی بگذارید که همه بتوانند ببینند.
4- برای جلوگیری از دعوای کودکان همه را آرام کنید
نه تنها ما پدر و مادرها تمایل داریم که بی هدف وارد عمل شویم، بلکه احساس می کنیم که مجبوریم به ته ماجرا برسیم.
پس از دعوای دو کودک ما می پرسیم چه اتفاقی افتاده است، فرد خطاکار را مجازات می کنیم، آن ها را مجبور به عذرخواهی کرده، یا سعی می کنیم توالی اتفاقاتی که منجر به دشمنی شده است را کنار هم قرار دهیم. با این تفاوت که این کار تنها به متهم کردن منجر می شود و بسیاری از کودکان هیچ کاری انجام نمی دهند و با بلندترین صدای ممکن داد می زنند.
تعجبی ندارد که در این مواقعی بسیار نگران شده و احساس ناامیدی می کنیم. با این حال روانشناسی دعوای کودکان می گوید باید اول خودمان را آرام کنیم.
با این تفاوت که تمرکز روی آرام کردن همه در ابتدا بسیار مؤثرتر است. بچه های شما ممکن است در آن مرحله احساساتی بوده و در حالتی نباشند که به حرف شما گوش دهند و از درس هایی که امیدوارید یاد بگیرند استفاده کنند. پس برای مدیریت دعوای کودکان ابتدا با جو حاکم را آرام کنید و تکنیک هایی که در ادامه آورده شده را اجرایی کنید.
5- تنظیم روتین ها برای جلوگیری از دعوای کودکان عالی است
زمانی که یک روتین خانوادگی دارید، مدیریت دعوای بین فرزندان در مورد امور روزمره بسیار آسان تر است. یعنی همه می دانند که فیلم را چه کسی انتخاب می کند، هر کسی چه کارهایی را انجام می دهد و در چه روزهایی، چه کسی اول اولین نفر برای بازی پلی استیشن، ترامپولین یا دستشویی و… است. نمونه یک روتین روزانه برای جلوگیری از دعوای کودکان در منزل اینگونه است:
- تلویزیون: محمد برنامه را از ساعت 6:30 تا 7 بعد از ظهر انتخاب می کند. سارا از ساعت 7:30 تا 8 بعد از ظهر (بعد از اینکه محمد به رختخواب رفت) انتخاب می کند.
- بازی ها: سارا شنبه ها و محمد یکشنبه ها انتخاب می کند.
- حمام: سارا اول صبح از حمام استفاده می کند، سپس محمد.
- کارها: سارا و محمد به نوبت کارهای خود را انجام می دهند؛ یک هفته زباله می برند، هفته بعد ظروف را خشک می کنند.
استفاده از روتین ها مسیر را برای بچه ها شفاف می کند. والدینی که می پرسند چگونه از دعوای کودکان جلوگیری کنیم حتما هیچ روتینی در منزل ندارند یا به آن پایبند نیستند.
6- به هر کودک اجازه دهید صحبت کند
وقتی بچه های شما آرام تر شدند، به هر کدام از آن ها فرصت دهید تا صحبت کنند و توضیح دهند که چه اتفاقی افتاده است. نکته کلیدی این است که کودکان خود را راهنمایی کنید تا نقطه نظر خود را بدون متهم کردن دیگران بگویند. شما به آن ها کمک می کنید تا احساس خود را منتقل کنند در حالی که دیگران را به گوش دادن و ایجاد همدلی تشویق می کنید. همین روش ساده برای مدیریت دعوای کودکان باعث می شود خشم پنهان آنها تخلیه شود.
به نکته مهم دیگر اشاره می کنیم: آنچه اتفاق افتاده را شرح دهید و تکرار کنید و در صورت نیاز جای خالی آن را پر کنید. این کار صحبت کردن کودک را تایید کرده و به دیگری اجازه می دهد دیدگاه متفاوتی را ببیند. این کار به مرور مدیریت دعوای کودکان را آسان تر کرده و راهی مناسب برای پیشگیری از چالش های آتی است.
7- برای جلوگیری از دعوای کودکان در خانه رفتار خوبشان را نشان دهید
این یکی از اصول تربیت فرزند و بهترین روش برای جلوگیری از دعوای کودکان در هر سنی است.
به معنای توجه و دادن بازخورد مثبت به فرزندانتان در زمانی است که آن ها رفتار خوبی دارند. وقتی به طور واضح و مشخص به کودکان بگویید که چه کاری را خوب انجام می دهند، به احتمال زیاد دوباره آن رفتار را خواهید دید. روانشناس کودک آنلاین تاکید بسیاری بر برجسته کردن کارهای خوب بچه ها دارد و مدیریت دعوای کودکان با این روش را بسیار ساده می دانند. یادتان باشد تاثیر تشویق روی بچه ها بیشتر از چیزی است که فکر می کنید، همچنین می توانید از آن به عنوان راهی برای پیشگیری و جلوگیری از دعوای کودکان استفاده کنید.
در ادامه چند نمونه از تعریف و تشویق های واضح و مشخص ذکر شده است:
- من خیلی دوست دارم که هر دوی شما به نوبت روی ترامپولین می روید.
- شما همدیگر واقعا خوب بازی می کنید.
- شما این مشکل را خیلی خوب حل کردید. چطوره امشب با دیدن فیلم جشن بگیریم؟
8- برای جلوگیری از دعوای کودکان باید احساس هر کودک را بپذیرید
علاوه بر اینکه به هر کودک فرصت صحبت کردن و تکرار داستان های خود را می دهید، احساسش را هم می شناسد. برایشان احساس خوبی دارد که دیدگاه شما را توصیف کنند و می توانند احساسات خود را شناسایی کرده و آن را بیان کنند.
ممکن است به یکی از بچه‌ها بگویید: « من هم اگر در حمام بودم و اسباب بازی ای که با آن بازی می کردم را کسی بر میداشت عصبانی می شدم. هنوز بازی با آن را تمام نکرده ای و به نظر می رسد که آن را از شما گرفته است.»
سپس به کودک دیگر می توانید بگویید: «دوست نداشتی که برادرت احسان توپ از دستت عصبانی بشه. شما فکر کردی که او بازی را تمام کرده و نمی دانی چرا آن را گرفته.» قبلا در ویکی روان درباره دلیل ناراحت بودن کودک توضیح دادیم، بد نیست نگاهی به آن مطلب بیندازید.
9- به کودکان نشان دهید که چگونه با هم کنار بیایند
والدینی که سوال می پرسند بچه هام همش باهم دعوا میکنن چکار کنم باید این مورد را به خوبی اجرا کنند! الگوسازی بهترین راه جلوگیری از دعوای کودکان از دید روانشناسی است.
شما الگوی شماره یک فرزندانتان هستید. اگر شما بدون دعوا به اختلافات بپردازید، فرزندانتان متوجه خواهند شد. به همین خاطر مشاوره کودک می گوید والدین باید راه های جلوگیری از دعوا در روابط را آموزش ببینند تا بتوانند از دعوای دو کودک پیشگیری کنند.
اگر می خواهید فرزندانتان با آرامش و احترام کارها را انجام دهند، باید شما را در حال انجام این کار ببینند. اگر می خواهید آن ها بتوانند به دیگران ابراز تاسف کنند، باید ببینند که شما هم عذرخواهی می کنید. بهتر است کودکان ببیند که به عقاید متفاوت احترام می گذارید. این کار به آن ها کمک می کند تا درک کنند که همه چیز را به یک شکل نبینند و مشکلی پیش نمی آید.
در واقع چیزی که در جلسات مشاوره تلفنی کودک و نوجوان به والدین آموزش داده می شود این است که برای جلوگیری از دعوای کودکان آرامش و خوب بودن را با رفتارتان به آنها آموزش دهید.
10- فرزندانتان را تربیت کنید
در مقاله منظور از تربیت فرزند چیست در سایت ویکی روان گفتیم، این کار بزرگترین سرمایه گذاری است که برای بچه هایتان انجام می دهید. همچنین مطمئن ترین روش بمنظور پیشگیری از دعوای کودکان است.
شما مربی حل مساله فرزندان خود هستید. به آن ها یاد می دهید که چگونه اختلافات را کنترل کرده و آن ها را به سمت مهارت هایی برای مدیریت احساسات خشمگینانه، مذاکره و بازی منصفانه هدایت کنند. بهتر از این است که داور باشید و وسط دعوا برسید و آنها را از هم جدا کنید. این از مهم ترین بایدها و نبایدهای تربیت کردن فرزند است.
در ادامه چند نکته برای آموزش کودکان برای حل مشکل ذکر شده است:
- به فرزندان خود فرصت بازی با دیگران را بدهید. گروه های بازی، قرارهای بازی و بازی ها به کودکان کمک می کنند یاد بگیرند که با هم خوب بازی کرده و جایگزین های مثبتی برای دعوا کردن هستند.
- به محض اینکه دیدید که بچه ها به سختی می توانند مشکل ها را حل کنند، با ایده ها وارد شوید. به عنوان مثال، «به یاد داشته باشید که وسیله هایتان را به هم بدهید»، یا «آیا می توانید راهی پیدا کنید که نوبتی بازی کنید؟»
- برای جلوگیری از دعوای کودکان بعدا درباره مشکلات صحبت کنید. مثالا، چگونه می توانستید آن را کنترل کنید تا هر دوی شما مجبور به استفاده از تبلت شوید؟
- به کودکان کمک کنید تا راه هایی برای ابراز احساسات ناراحتی یا عصبانیت با کلمات آرام یا فعالیت های مثبت پیدا کنند. برای مثال، بازی با آب، نقاشی و بازیگوشی به کودکان کوچک تر در بیان احساسات کمک می کند. لگد زدن به توپ یا نواختن موسیقی ممکن است به کودکان بزرگتر کمک کند.
- به جای اینکه مدام بگید چطور جلوی دعوای بچه ها را بگیرم، الگوی مهارت اجتماعی «مخالفت با احترام» باشید و آن را آموزش دهید. ابتدا موردی که با آن موافق هستید را بازگو کرده و بعد آنچه که با آن موافق نیستید را بیان کنید. برای مثال، «من موافقم که مادربزرگ برای تولدت کتاب هدیه داده، اما اگر خواهرت مؤدبانه آن را خواست، منصفانه نیست که کتاب را به او ندهی.»
11- بچه هام همش باهم دعوا میکنن چکار کنم؟ دعوا را آرام کنید
از قبل در مورد نحوه جلوگیری از دعوای کودکان در موقعیت های دشوار فکر کنید. در برخی موارد ممکن است به شما کمک کند که توضیح دهید که اگر دعوا تمام شود، شما یک امتیاز (هر چیزی که قوانین خانواده شما می گوید) را حذف خواهید کرد. اما همچنین ایده خوبی است که همه چیز را طوری تنظیم کنید که فرصت های کمتری برای دعوای کودکان وجود داشته باشد.
در ادامه چند ایده برای کمک به شما در برنامه ریزی اختلافات مشترک ذکر شده است.
در خانه برای پیشگیری کردن از دعوای بچه ها:
- مطمئن شوید که اسباب بازی های کافی برای همه وجود دارد، بنابراین کودکان می توانند بدون نیاز به نوبت با هم بازی کنند.
- اگر قصد سازماندهی بازی های کودکانه را دارید، سعی کنید برای هر کدام از فرزندانتان یک دوست دعوت کنید، یا اگر یکی از بچه ها چند دوست دارد، ترتیبی دهید تا به جای دیگری برود.
- از کودکان بخواهید در نزدیکی شما بازی کنند تا در صورت تبدیل اختلافات به دعوا به خصوص برای کودکان زیر پنج سال بتوانید به سرعت وارد عمل شوید.
12- از آنها بخواهید یا کمکشان کنید که جدا شوند
وقتی بچه های شما بزرگ تر می شوند یا این تمرین ها را بیشتر انجام می دهند، احتمالاً می توانید از آنها بپرسید که فکر می کنند باید در مرحله بعدی چه کاری انجام دهند. زمانی که ما ایده هایی از خودمان داشته باشیم، یا با فرستادنشان به اتاق ممکن است احساس ناراحتی کنند.
اما هرچه بیشتر بتوانند دعوای خواهر و برادری خود را حل کنند، احتمال اینکه دفعه بعد به کمک شما نیاز داشته باشند کمتر خواهد بود. به هر حال، وظیفه ما این نیست پ هر زمان که دعوا اتفاق افتاد، جلوی دعواها را بگیریم. وظیفه ما این است که مهارت هایی را آموزش دهیم تا به تنهایی از عهده آن برآیند. و تنها راهی که آنها می توانند این کار را انجام دهند این است که در وهله اول درگیر یافتن راه حل های خودشان باشند.
پیشنهاد ویکی روان برای مدیریت دعوای بین بچه ها چیست؟
چالش های زیادی بین بچه ها به وجود می آید، اما وظیفه والدین جلوگیری از دعوای کودکان در زمان های مختلف است. موضوع را خیلی بزرگ نکنید، همه ما تجربه این اتفاقات را در گذشته داشتیم. با این حال اگر بتوانید مدیریت دعوای بین بچه ها را به خوبی انجام دهیدف قدم بزرگی در جهت تربیت صحیح آنها برداشته اید.
اگر موضوع دعوای بچه های شما تبدیل به مشغله ذهنی شما شده حتما موضوع را با یک روانشناس کودک و نوجوان در میان گذاشته و از او راهکارهای اختصاصی بخواهید. مشاور روانشناس به خوبی موضوع را بررسی کرده و روش های مناسبی برای جلوگیری از دعوای کودکان ارائه می دهد:
