بلوغ جنسی مرحله ای از رشد انسان است که باعث عبور از کودکی و رسیدن به بزرگسالی می‌شود. فردی که دوران بلوغ را پشت سر گذاشته باشد بالغ نامیده می‌شود و از نظر جنسی، توانایی تولید مثل دارد.
بلوغ بیشتر اشاره به تغییرات جسمانی در بدن مرد و زن دارد.
این دگرگونی با نام بلوغ جسمانی شناخته می‌شود.
علاوه بر آن بلوغ روانی نیز اشاره به رشد روانی و شخصیتی فرد دارد.
پیشنهاد می کنیم پیش از شروع، مطلب بلوغ چیست را حتما مطالعه کنید.
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه شوید.
بلوغ جنسی چیست؟
روانشناسی بلوغ جنسی به مجموعه تغییرات فیزیکی و فیزیولوژیکی در بدن انسان و سایر جانوران اتفاق می افتد گفته می‌شود که بر اثر ترشح هورمونهای گوناگون، بدن کودک تبدیل به بدن بزرگسال می‌شود.
بیشتر این تغییرات جنبه جنسی دارند و به غدد و اندام های جنسی مرتبط می‌شوند.
به همین علت بلوغ باعث ایجاد آمادگی، احساس نیاز و توانایی برقراری رابطه جنسی و تولید مثل می‌شود.
زمان، فرآیندها و نشانه‌های بلوغ در پسران و دختران متفاوت است
جهش بلوغ اصطلاحا به رشد جسمانی بسیار سریعی گفته می‌شود که معمولاً در اوایل بلوغ رخ می‌دهد که در نهایت موجب افزایش قد، وزن و رشد عضلات بدن می‌شود.
بررسی زمان بلوغ جنسی در دختر و پسر
بلوغ جنسی در پسران دیرتر از دختران روی می‌دهد و معمولاً سنین ده تا شانزده سالگی زمان بروز بلوغ جسمانی در پسران است.
سرعت بلوغ جنسی نیز در پسران کمتر از دختران است و به همین دلیل دوران بلوغ و تکمیل نشانه‌های آن در پسران بیش از دختران طول می‌کشد.
در پسرها غده هیپوفیز واقع در مغز، شروع به ترشح هورمون‌هایی می‌کند که بیضه را برای تولید هورمون جنسی مردانه یعنی تستوسترون تحریک می‌کنند.
این هورمون‌ها باعث ایجاد تغییراتی مثل بزرگ شدن اعضای تناسلی و رشد موی بدن و سپس تولید اسپرم و افزایش میل جنسی می‌شوند.
نشانه‌های بلوغ جنسی در پسران
که معمولاً از آنها با عنوان صفات ثانویه ی جنسی نیز نام برده می‌شود، عبارتند از:
- رشد بیضه
- ترشح هورمونهای جنسی
- افزایش تولید اسپرم
- رشد آلت تناسلی
- رویش موی صورت (ریش و سبیل) ، رویش موی زهار در پائین شکم و اطراف اندامهای جنسی
- رویش مو در زیر بغل و سایر بخشهای بدن
- تغییر در صدا و کلفت شدن یا مردانه شدن آن
- رشد بدنی و تغییرات جسمانی
اما نخستین نشانه ی شروع بلوغ در دختران، دوران قاعدگی است که معمولا از ۹ تا ۱۸ سالگی آغاز می‌شود.
بطور متوسط دختران برای نخستین بار در سن سیزده سالگی دچار عادت ماهیانه یا قاعدگی می‌شوند.
در دختران بعد از بالغ شدن، غده هیپوفیز شروع به ترشح هورمون‌هایی می‌کند که تخمدان‌ها را برای تولید هورمونهای جنسی زنانه یعنی استروژن و پروژسترون، تحریک می‌کنند.
این هورمون‌ها باعث ایجاد تغییرات فیزیکی از جمله بزرگی پستان ها و لگن‌ها و رشد موهای زائد و زیر بغل می‌شوند و به دنبال آن، تخمک گذاری و قاعدگی را تحریک می‌کنند
از نظر جسمانی (با رشد استخوانها و عضلات بدن بویژه استخوان لگن و نیز به دلیل رشد پستانها)، جهش بلوغ در دختران به سرعت و در کوتاه مدت قابل مشاهده است.
افزایش قد معمولاً تا هجده سالگی ادامه می‌یابد.
افزایش ترشح هورمونهای استروژن و پروژسترون از عوامل بروز این تغییرات است.
نشانه‌های بلوغ جنسی دختران
عبارتند از:
- قاعدگی
- رشد پستانها
- رویش مو در اطراف اندامهای تناسلی
- رویش موی زیر بغل
- زنانه شدن صدا
- افزایش و توزیع چربی در بدن
- همچنین نشانه‌های مشترک بلوغ در هر دوجنس عبارتند از:
- افزایش قد
- افزایش وزن
- رویش موی زیر بغل
- رویش موی زهار
- تمایل به جنس مکمل
افزایش ترشح غدد پوستی و بوی بدن
درباره ی این عنصر مهم باید این نکته را نیز متذکر شویم که عمل روابط زناشویی، مکمل و نقطه ی تکامل هوس می باشد.
اما لازمه ی وجود هوس در یک رابطه، انجام عمل زناشویی نیست.
یعنی ممکن است دو نفر نسبت به یکدیگر کشش جنسی داشته باشند اما به دلایل مختلف نتوانند رابطه جنسی برقرار کنند.
اگر چه عشق آنها به تکامل نمی رسد اما عنصر هوس به طور ناقص در رابطه ی آنها وجود دارد.
این مسئله را به راحتی در روابط عاشقانه مابین افراد مسنی که توانایی جنسی خود را کاملا از دست داده اند مشاهده می شود.
آنها نسبت به یکدیگر گرایش جنسی و هوس دارند اما نمی توانند این عنصر عشق را به تکامل برسانند.
