شرایط محیط کار ایده آل (روانشناسی محیط کار)
مظور از روانشناسی محیط کار چیست؟ کار انسان محصول متغیرهای بسیار متعدد و متنوعی است. متغیرهایی که ماهیت فیزیکی دارند به اندازه متغیرهای انسانی می توانند بر عملکرد فرد اثر بگذارند. این متغیرها تحت عنوان روانشناسی شرایط محیط کار یا همان روانشناسی محیط کار شناخته می شوند. در این مطلب سایت ویکی روان به بررسی دقیق تر شرایط محیط کار می پردازم.
روانشناسی محیط کار چیست؟
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
شرایط محیط کار نه تنها بازده، بلکه رضایت، نارضایتی و میزان استرس و بهداشت روانی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.
به همین دلیل مدیران باهوش توجه ویژه ای به شرایط محیط کار دارند و هر لحظه تلاش می کنند آن را ارتقا دهند.
بررسی شرایط محیط کار ایده آل
به نظر شما چه چیزهایی بر روانشناسی محیط کار تاثیر دارند؟
با توجه به مطالعات اخیر روانشناسی شرایط محیط کار از جمله
- میزان روشنایی
- سر و صدا
- موسیقی
- ساعات کار
- استراحت
- تعطیل هفتگی
- و شرایط آب و هوایی
همه بر عملکرد و سیستم روانی اثر دارند.
در ادامه به مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر شرایط محیط کار می پردازم.
۱- روانشناسی شرایط محیط کار و میزان روشنایی
به نظر تعداد زیادی از کارگران و کارمندانی که به فعالیت های بسیار متعدد و متنوع اشتغال دارند، روشنایی یکی از شرایط بنیادی مؤثر بر کار است.
نور کافی و مناسب در محیط کاری موجب افزایش میل و رغبت به کار و همچنین دقت عمل در کار می شود و راندمان و نتیجه کار را افزایش می دهد
در محیط هایی که نور مناسب و کافی وجود نداشته باشد به خصوص در مورد کارهای ظریف و دقیق، باعث اختلال و کاهش بینایی خواهد شد.
این عوارض شامل فشار در چشم، سردرد، سرگیجه، خستگی و بی میلی نسبت به کار خواهد بود.
۲- تاثیر سر و صدا بر شرایط محیط کار
سرو صدای محیط کار مهاجم بسیار خطرناکی است زیرا هر روز تعدادی از سلولهای شنوایی را از بین می برد.
آلودگی صوتی در محیط کار واکنش های جسمی بسیاری را ایجاد می کند.
مانند سردرهای مزمن، ناراحتی های معده، خستگی مفرط و غیر عادی، آسیب پذیری شدید در مقابل بیماریهای قلبی – عروقی.
محیط پر سرو صدا باعث افزایش خطر آسیب به جنین می شود که بعدها در مدرسه افت تحصیلی نشان میدهد.
افرادی که در محیط های پر سرو صدا کار میکنند تمایل به خانه نشینی و انزوا طلبی بعد از کار دارند
این انزوا طلبی باعث میشود فرد اعتماد به نفس و عزت نفس خود را در خطر می بیند و باعث می شود فرد به مرور زمان احساس ارزش خود را از دست دهد.
۳- تاثیر موسیقی بر روانشناسی محیط کار
نتایج در مورد شرایط محیط کار ایده آل مطالعات نشان می دهد که دو سوم کارکنان و کارمندان ترجیح میدهند که به هنگام کار موسیقی پخش شود.
یک سوم بقیه اظهار کرده اند که زیاد برایشان فرقی نمی کند و هیچ کارگری با پخش موسیقی هنگام کار مخالفت نکرده است.
موسیقی می تواند کارگران را از بی حوصلگی، سستی و خمودی بیرون بیاورد
نتیجه برخی تحقیقات نشان داده است که موسیقی میتواند میزان تولید را، در کارهایی که دستمزد بر حسب میزان تولید پرداخت می شود، شش درصد افزایش دهد و این افزایش در مورد کارهای ساعتی به دوازده درصد می رسد.
پس بر اساس یافته های بالا موسیقی یکی از ارکان اصلی روانشناسی محیط کار می باشد.
پیشنهاد می کنیم مطلب منظور از وجدان کاری چیست را در ویکی روان مطالعه کنید.
۴- ساعات کار هم بر شرایط محیط کار تاثیر دارد
در طول قرن بیستم همیشه سعی بر این بوده است که تعداد ساعات کار هفتگی و روزانه کاهش پیدا کند.
این تلاشها از این تفکر سرچشمه میگیرد که “کار برای زندگی است نه زندگی برای کار“.
نتیجه تحقیقات و بررسی ها نشان داده است که بین کاهش ساعت کار و تولید رابطه مثبت وجود دارد.
در نهایت کم شدن ساعات کاری به شکل جالبی به کم شدن نشانه های استرس روزمره منجر می شود.
۵- استراحت وسط روز
مطالعات روانشناسی شرایط محیط کار نشان داده است که وجود استراحت در بین کار، با اینکه روند تولید را برای مدتی متوقف می کند و تولید را موقتاٌ پایین می آورد، اما در مجموع با افزایش تولید همراه است.
برخی مطالعات درباره روانشناسی محیط کار نشان داده است که دو دوره استراحت ۱۵ دقیقه ای بازدهی را ۲/۱۴ درصد افزایش می دهد.
به علاوه استراحت باعث کم شدن استرس و اضطراب در کارکنان میشود.
۶- تعطیلی هفتگی و تاثیر غیر مستقیم بر شرایط محیط کار
تعطیل هفتگی هم بر تولید و هم بر وضعیت روانی کارکنان تاثیر مثبت می گذارد زیرا کار طولانی و مداوم موجب فرسودگی و بازده کاری پایین کارکنان می شود.
امروزه اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، به دلیل خستگی ناشی از یکنواختی کار و ناراحتی ها و استرس های کار، از دو روز تعطیلی استفاده می کنند
تعطیل هفتگی علاوه بر اینکه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است باعث بالا بردن تولید می شود. کارکنان می توانند تجدید قوای بدنی و روانی بکنند.
بر اساس یافته های علم روانشناسی انسان ها نیاز دارند که برای رسیدن به خود، خانواده، رفت و آمدهای فامیلی، مسافرت، مطالعه آزاد، گردش و تفریح و ورزش فرصت داشته باشند.
افرادی که از این فعالیت ها محروم هستند، استرس های بسیار شدیدی احساس می کنند و به افراد ماشینی تبدیل می شوند.
۷- شرایط آب و هوایی هم بر شرایط محیط کار تاثیر دارد
متغیرهای عوامل جوی یکی از عناصر تشکیل دهنده محیط کار است.
علاوه بر درجه حرارت و رطوبت محیط کار، می توان از عوامل دیگری مانند:
- فشار هوا
- ترکیب هوا
- و حتی شرایط سمی و آلودگی
آن نام برد.
مطالعات روانشناسی محیط کار نشان می دهد که وقتی هوا متعادل است و نور خورشید از پنجره به داخل محیط کار می تابد، کارکنان بهتر کار می کنند و به نوعی انگیزه آنها بالا می رود.
بر عکس، در هوای مرطوب، مخصوصاٌ اگر با گرما همراه باشد، تمایل به کار به شدت کاهش می یابد.
در مجموع خلق و خوی انسان با آفتاب رابطه مستقیمی دارد و میزان سرما و گرما بر میزان تولید وکیفیت آن اثر می گذارد.
