آشنایی با اهمیت رفتار درمانی و انواع آن
رفتار درمانی عاملی است که افرادی که در جامعه امروز زندگی میکنند، نیاز مبرمی به آن دارند.
«شما روز بسیار بدی را گذرانده و خسته و رنجیده هستید. بنابراین تصمیم میگیرید برای تمدد اعصاب و خرید مواد غذائی به بیرون بروید. همانطور که شما در طول خیابان در حال راه رفتن هستید، یکی از آشنایانتان از کنارتان گذشته و ظاهرا، به شما اعتنایی نکرده و شما را نادیده میگیرد.»
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
آشنایی با موضوع رفتار درمانی
حال تغییرات ایجاد شده در شما میتواند به شکل سالم و مفید یا غیرسالم و غیرمفید ظاهر شود.در مورد مثال بالا، زمانی که شما با افکاری از قبیل بیاعتنایی، نادیده گرفته شدن از جانب دوست خود (افکار مضر یا Unhelpful) به خانه برگردید، احساس افسردگی و غمگینی میکنید. برعکس، اگر شما قادر باشید که از مجموعه افکار غیرمضر یا Helpfu- استفاد کنید شما با آن فرد تماس گرفته و با صحبت کردن سعی درپیدا کردن دلیل رفتارغیرمتعارف او خواهید کرد. از این طریق شما احساس بهتری در خود خواهید داشت.
این نوع رفتارهای مضر و غیرمفید میتوانند وارد یک دورتسلسل معیوب، آزاردهنده و بیمارگونه شوند. اگر فردی بهطور مداوم از این سیکل معیوب در حل مسائل زندگی استفاده کند، این امر موجب تشکیل افکاری منفی وغیرواقعی در مورد خود و پیرامون وی میشود. نتیجه آنکه فرد دچار اضطراب، دلمردگی و افسردگی طولانیمدت خواهد شد.
رفتار درمانی شناختی یا افکار رفتار درمانی به فرد کمک کرده تا این سیکل معیوب را شکسته و از روش سالم و مفید که در شماره قبل توضیح داده شده، در حل مسائل زندگی خود استفاده نماید.
همانطور که گفته شد، تغییر درهر یک از این پنج نقطه (موقعیت نامناسب، افکار مضر، احساسات ناسالم، تغییرات جسمانی آزاردهنده ورفتار مضر و ناسالم) که به یکدیگر زنجیروار متصل هستند، میتواند تاثیر بسیار چشمگیری در ایجاد رفتارهای سالم و غیرمضر در افراد وتاثیر بسیاری در بهبود اختلالات روانی آنها داشته باشد.
مراحل رفتار درمانی شناختی
جلسات رفتار درمانی شناختی میتواند به صورت جداگانه یا گروهی و همچنین میتواند ازطریق خوددرمانی توسط کتابهای مربوطه یا با کمک برنامههای کامپیوتری انجام شود.
چگونگی برگزاری جلسات رفتار درمانی شناختی: شما معمولا با رواندرمانگر بین ۵ تا ۲۰ جلسه ملاقات خواهید داشت. این جلسات میتواند هفتگی یا هر دو هفته یک بار باشد. هر جلسه بین ۳۰تا ۶۰ دقیقه به طول خواهد انجامید.
در ۲ تا ۴ جلسه اول، تلاش رواندرمانگر براساس این خواهد بود تا بررسی کند و دریابد که آیا «روان درمانی شناختی» یک روش درمانی مناسب برای شما است یا خیر. دوم آنکه، آیا شما تحمل این درمان را داشته و با آن احساس راحتی میکنید یا نه.
اگرچه «رفتار درمانی شناختی» روی مشکلات زمان حاضر تکیه میکند، راوندرمانگر از گذشته شما هم سوالاتی خواهد پرسید تا بهتر بتواند به شما کمک کند.
شما میتوانید درمورد طول درمانتان به شکل کوتاهمدت، متوسط یا طولانیمدت با او مشورت کنید.
شما میتوانید معمولا با رواندرمانگرتان راجع به موضوع مورد بحث برای هر جلسه به یک توافق دوطرفه برسید.
طرز کار رفتار درمانی شناختی
رواندرمانگر به شما کمک میکند تا اجزای مشکل و معضلی را که موجب عدم تعادل روانیتان شده (مشکل، طرز فکر شما در مورد آن مشکل، احساساتی که در رابطه با آن مشکل تجربه کردهاید، تغییرات و ناراحتیهای جسمانی که تجربه کردهاید و سرانجام برخورد و رفتار شما درمقابل این مشکل چگونه بوده است) از هم جدا کرده و آنها را دریک دفترچه یادداشت کنید.
این نوع جداسازی به شما کمک میکند تا بتوانید با دیدی واقعبینانهتر به مسئله خود بنگرید تا دریابید که آیا شما از روشهای رفتاری سالم و Helpfu- درحل مسائلتان استفاد کرده یا ناخودآگاهاه از روشهای مضر و غیر سالم Unhelpfu- برای حل مشکلات بهره میجوئید. از این پس رواندرمانگرسعی خواهد کرد تا به شما در جهت تغییرات فکری وگزینش رفتارهای سالم ومفید کمک نماید.
البته این کاملا واضح است که صحبت کردن درمورد هر کاری سادهتر ازانجام آن کاراست. بنابراین بعد از آنکه شما توانستید دریابید چه نوع تغییرات فکری و رفتاری به شما کمک خواهد کرد رواندرمانگرتان یک سری تکالیفی را در هر جلسه برایتان تعیین خواهد کرد. این نوع تمرینات به شما کمک میکند تا سریعتر تغییرات لازم در ذهنتان جایگزین شوند.
شما میتوانید با تمرینات زیر شروع کنید:
جایگزین کردن افکار ناراحت کننده با افکاری مفید که به شما در جلسات رفتار درمانی شناختی توصیه شده است.
شناخت دقیقتری از رفتارهای مضر خود یافته و به جای این رفتارهای تخریبی، از رفتارهای مفید و کمک کننده استفاده کنید.
در هر جلسه، شما راجع به حالات و افکار و رفتار هفته گذشتهتان با رواندرمانگرتان صحبت کرده و او به شما کمک میکند تا رفتاری سالمتر در قبال مسائل روزمره در پیش بگیرید.
رواندرمانگر هرگز شما را مجبور به انجام کاری نخواهد کرد و ازشما نمیخواهد تا کارهایی را که دوست ندارید، انجام دهید. قدرت رفتار درمانی شناختی در این است که شما میتوانید همچنان به تمرین و توسعه مهارتهای خود، حتی پس ازپایان جلسات رواندرمانی، ادامه دهید. این امر میتواند یک نوع مانع و روش محافظتی برای بروز مشکلات روانی درآینده باشد.
