چگونگی تربیت کودک خجالتی
شاید شما هم در اطرافتان کودک خجالتی و کمرو را سراغ داشته باشید. این کودکان اعتماد به نفس پایینی دارند. ترسو و محافظه کارند و حتی در امتحانکردن غذایی جدید سرسفره یا ورود به فضایی جدید با مشکل روبرو میشوند. در ادامه به موضوع تربیت کودک خجالتی میپردازیم.
با ویکی روان همراه باشید.
۱۰ تا ۱۵ درصد کودکان این ویژگی شخصیتی را دارند و به آنها دیرجوش میگویند. هریک از ما انسانها با ویژگیهای ذاتی به دنیا میآییم. در سالهای اول زندگی، این ویژگیها خود را نشان میدهند و به مرور به شخصیتمان تبدیل و دائمی می شوند.
نحوه برخورد و تربیت کودک خجالتی چطور باید باشد؟
کودکان خجالتی انعطاف پذیری پایینی دارند و مشکل اصلی آنها در برقراری ارتباط است. این کودکان حتی در ابتدا هنگام ورود به جمعهای خانوادگی هم مشکل دارند و باید به آنها زمان داد و به گریه و رفتارهای آنها توجه نکرد تا کمکم با محیط خو بگیرند. این مشکل به مهمانی محدود نمیشود و هنگام ورود به مدرسه و مهد هم وجود دارد.
ورود این کودکان به محیطهایی مثل مهد کودک و مدرسه هم سخت است و گاهی حتی ۳ ماه طول میکشد تا با محیط جدید کنار بیایند. در تربیت کودک خجالتی توصیه اصلی به مادر و مربیان در مورد این کودک برقراری ارتباط درست است. این کودکان اکثرا در محیطهای آموزشی با مشکل ابراز مواجهاند. مثلا اگر جواب سوالی را بدانند، دستشان را بالا نمیبرند بنابراین ممکن است معلمان فکر کنند بهره هوشی پایینی دارند یا خجالتی هستند، روی آنها حساب باز نکنند و در کارهای گروهی مشارکتشان ندهند.
در حالی که این کودکان از لحاظ بهره هوشی تفاوتی با دیگر بچهها ندارند و فقط در ابراز احساسات و استفاده از ارتباط کلامی در محیط های غریب و سرکلاس مشکل دارند. اگر کودک در محیط مهد و مدرسه مربی خوشرو و خوشخلقی داشته باشد که روی رابطه با کودک کار کند، سریع و بهتر ارتباط برقرار میکند. به یاد داشته باشید در هر شرایطی که کودک شما قرار دارد استفاده از تحقیر کردن در تربیت فرزند درست نیست.
خود کمرویی را نمیتوان تعدیل کرد؟ به هر حال کودکی که امروز خجالتی است و توانایی برقراری ارتباط ندارد، فردا نیز گوشهگیر و از جامعه فراری خواهدبود. به چه شکلی می توان این ویژگی را در کودک تغییر داد؟
در موضوع مهم تربیت کودک خجالتی به واسطه آموزش مهارتهای اجتماعی که شامل آموزش جسارت، افزایش اعتماد به نفس و مهارتهای ارتباطی است، میتوانیم به کودک خجالتی کمک کنیم ارتباط موثر و بهتری با همسالان خود برقرار کند. باید اعتماد به نفس این کودکان را تقویت کنیم.
غیر از ارتقای مهارتهای اجتماعی-ارتباطی، باید توانمندیهای این کودکان را هم ارتقا داد چون کودکان دیرجوش از ورود به هر رقابتی اجتناب میکنند، رقابتپذیر نیستند و اگر وارد کلاسهایی شوند که در آن ارزیابی ای وجود داشته باشد، معمولا آن را ادامه نمیدهند و از حضور در محیط هایی که مورد قضاوت قرار گیرند، اجتناب میکنند. ثبت نام در کلاسهای مختلف با توجه به علایق کودک و تشویق متناسب با پیشرفت او لازم است و به افزایش اعتماد به نفسش کمک میکند.
آیا ممکن است والدین بهدلیل صدمههایی که از این ویژگی ذاتی و شخصیتی خوردهاند، سعی کنند فرزندان خود را گستاخ بار بیاورند و به شکلی کودک کمرو از آن سوی بام بیفتد؟
تلاش والدین در تربیت کودک خجالتی شاید تا حدودی موثر باشد اما ردپای ژن هرگز پاک نمیشود. کودک مثل خمیر نیست که بتوانیم شخصیت او را تغییر دهیم.
کمرویی و دیرجوشی ویژگی پایداری است که امکان تعدیل آن وجود دارد اما امکان تغییر وجود ندارد.
به یاد داشته باشید با هر روش در تربیت کودک خجالتی آنها هرگز گستاخ نخواهند شد. البته آنها در خانه برعکس محیط بیرون پرخاشگر هستند چون در محیط هایی که باید خود را ابراز و از حق خود دفاع کنند ناتوان هستند و انرژیشان را به خانه منتقل میکنند و انرژی منفی در خانه و در مقابل مادر و خواهر و برادرها تخلیه میشود.
کدام کمرویی درمان میخواهد؟
به خودی خود، کودکان دیرجوش مشکلدار نیستند اما چون جسارت کمی دارند، از حق خود دفاع نمیکنند؛ مثلا در مدرسه توانایی نه گفتن به همکلاسی هم سن خود را ندارند و گاهی دیگران خوراکی و پولشان را برمیدارند و اعتراضی نمیکنند. حتی این کودکان برای آنکه دوستی داشته باشند، حاضرند پول یا مواد خوراکیشان را باج دهند.
کمرویی ویژگی ذاتی و سرشتی است که این کودکان با آن به دنیا آمدهاند اما وقتی علائم ثانویه مثل اضطراب و ترسهای بیمار گونه کنار این ویژگی سرشتی بروز کرد، باید درمانهای لازم را انجام داد که شامل درمانهای رفتاری و دارویی در تربیت کودک خجالتی است. بهطور طبیعی، کودکان خجالتی و کمرو مستعد ابتلا به برخی اختلالهای اضطرابی مثل اضطراب جدایی از مادر هستند.
میتوانید یکی از موارد مشابه را مطالعه کنید.
