پنج حقیقت اساسی درباره راز شاد زیستن
شادی حالتی است که همه ما دوست داریم به آن دست پیدا کنیم اما به نظر میرسد راز شاد زیستن و خوده شاد زیستن برای ما گذرا و ناپایدار است. آیا تاکنون برایتان اتفاق افتاده است که در یک لحظه کاملا شاد هستید و سپس به این فکر میافتید که این شادیتان دوام نخواهد آورد، و سپس چند لحظه بعد احساس شادی کمتری کردهاید؟
فهرست موضوعات بررسی شده
راز شاد زیستن چیست؟
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
به یاد داشته باشید آدم های شاد آنهایی نیستند که مدام می خندند. ولی از رفتار، گفتار و حتی از عمق نگاه شان، چیزی از جنس رضایت را می توانی بخوانی.
همین است که مثل آهن ربا جذبت می کنند و تو دوست داری ساعت ها کنارشان بنشینی و با آنها بگویی و بشنوی. بعد از هر بار دیدارشان، می بینی پر از انرژی، امید و ایده های خوب هستی.
آدمهای شاد میدانند چگونه شاد زندگی کنیم آنها نگاهت را به دنیا به دو رو برت و حتی به خودت ، مثبت تر می کنند. آدمهای شاد، اگر حتی ساکت یکجا نشسته باشند و فقط از دور نگاهشان کنی، باز هم به قلبت گرمی و نشاط می بخشند.
اگر میخواهید بدانید چگونه شاد زندگی کنیم باید توجه داشته باشید که از ساده ترین نشانه های شاد بودن، لبخندی است که شخص بر لب دارد. پژوهشگران معتقدند حالاتی که به چهره مان می دهیم، خواه ناخواه بر خلق و خوی مان تاثیر می گذارند
لبخند زدن هر چند ساختگی، به مغز پیامی مثبت می فرستد و حتی اگر نتواند دل نگرانی ها و ناراحتی های ما را برطرف کند دست کم موجب مثبت تر شدن احساس مان می شود.
لب خندان و روی گشاده، حتی بر احساس اطرافیان هم تاثیر مثبت می گذارد.
راز شاد زیستن برای همه
این حالت چقدر ناامیدکننده است! اما شادی حقیقتا چیست؟ آیا شادی واقعا یک حالت ذهنی یا یک خُلق است، و یا یک روش زندگی کردن است؟
آیا راهی وجود دارد که بتوان شادی را افزایش داد؟ چگونه شاد زندگی کنیم؟ با این که چیز معجزه آسایی وجود ندارد که بتواند تا ابد ما را شادتر کند.
علمی با عنوان علم شاد زیستن (science of happiness) وجود دارد. وقتی ما ماهیت شادی را بهتر درک کنیم، میتوانیم با مهارت مدت طولانیتری شاد بمانیم.
تقریبا نیمی از سطح شادی ما قابل کنترل است
بر اساس کتاب راز شاد زیستن (The How of Happiness) نوشته “سونجا لیوبومیرسکی” (پژوهشگر روانشناسی مثبتگرا)، حدودا ۴۰ درصد از شادی ما برای شاد زیستن تحت کنترل ما است. ۶۰ درصد دیگر به واسطه دامنههای ثبات بیولوژیکی و رویدادهای اخیر زندگیمان تعیین میشود.
ما همگی با خلق و خوهای متفاوتی به دنیا میآییم، و اگر همه چیزهای دیگر یکسان باشد، اغلب تمایل داریم سطح شادی خاصی را در کل عمرمان حفظ کنیم (این سطح ممکن است بالا یا پایین باشد).
برخی نوزادان از همان ابتدا خندان هستند در حالی که برخی دیگر از همان ابتدا ناراحتاند.
رویدادهای اخیر زندگی همچون ازدواج، فارغالتحصیلی از دانشگاه، و ارتقا گرفتن در سر کار، روی سطح شادی ما تاثیر میگذارد
اما تاثیر آنها به مرور زمان کاهش مییابد و شاد زیستن معنای دیگری پیدا میکند.
در فرایندی که “انطباق لذت” (hedonic adaptation) نامیده میشود، چیزی که تا دیروز تازه و هیجانانگیز بود امروز تبدیل به یک چیز عادی میشود.
با این حال، میتوانیم با داشتن نگرشهای جدید و رفتارهایی خاص به صورت ارادی در هر روز تاثیر انطباق لذت را به منظور کسب تجربه شاد زیستن تا حدودی کاهش دهیم.
حتما بخوانید: کارهایی که افراد شاد انجام میدهند
راز شاد زیستن یعنی زندگی شاد متفاوت از زندگی معنادار است
در مسیر پیدا کردن رازهای داشتن زندگی عالی و شاد پژوهشگرانی همچون “روی بومِیستر” درک افراد از شادی در مقابل معنادار بودن زندگی را با هم مقایسه کردهاند.
هم پوشانی بسیار زیادی بین این دو حالت وجود دارد. افرادی که زندگیشان را معنادار میدانند راز شاد زیستن را تجربه میکنند و برعکس.
اما تفاوتهایی نیز وجود دارد. به نظر میرسد شادی یک حالت گذرا است؛ معنادار بودن دوام بیشتری دارد.
در حالی که ما شادی را در لحظه اکنون (وقتی نیازهایمان برآورده شده است) تجربه میکنیم، معنادار بودن و شاد زیستن با هم مستلزم پیوند دادن گذشته، حال و آینده است به طریقی که باعث شود همه چیز معنا پیدا کند و صفات مثبتمان تقویت شود.
برای مثال، یک بشردوست جهانی ممکن است اساساً طرفدار حقوق کودکان باشد. داشتن پول بیشتر به صورت خودکار شما را تا حدودی شادتر میکند، اما این که باعث شود زندگیتان معنادار هم شود یا نه بستگی به این دارد چگونه آن پول را خرج کنید.
روابط کیفی ما را شادتر میکند
“رابرت والدینگر (روانپزشک دانشگاه هاروارد)” یک مطالعه ۷۵ساله بین نسلی انجام داد و در آن دانشجویان هاروارد و افرادی از فقیرترین محلههای “بوستون” را مورد پیگیری قرار داد تا عوامل تاثیرگذار در سلامت و شادی را تعیین کند.
او متوجه شد که کیفیت روابط تا حدود زیادی به سطح شادی ربط داشت.
افرادِ تنها شاد زیستن را کمتری را تجربه میکردند و از سطح سلامت پایینتری برخوردار بودند، در حالی که افرادی که پیوندهای اجتماعی با کیفیت داشتند جز شادترین افراد بودند.
مسئله فقط داشتن رابطه نبود، بلکه داشتن رابطه با یک فرد دارای ثبات که دائما به ما محبت داشته باشد و مراقب ما باشد و کسی که در زندگی ما باعث تفاوت شود است که مهم است.
داشتن آشناهای زیاد یا درگیر بودن در رابطه با یک همسر غیرقابل اعتماد و بدرفتار باعث نمیشود افراد شادتر شوند.
افراد شاد موفقتر هستند
مطالعات پژوهشی اخیر در راستای کشف راز شاد زیستن نشان میدهند که افراد شادتر در محل کار مولدتر، خلاقتر، و پر انرژیتر از همتاهای ناشادشان دارند، کارهایی که افراد شاد انجام میدهند متفاوت با دیگران است.
اخیرا در یک مطالعه توسط اقتصاددانان در دانشگاه “وُرویک” دریافتند که مداخلههایی در محل کار برای افزایش سطح شادی باعث شد افراد ۱۲ درصد مولدتر باشند.
در یک پژوهش دیگر دانشمندان دریافتند که کارمندانی که به واسطه یک سری مشکلات اخیر در زندگیشان ناشاد بودند ۱۰ درصد کارآیی کمتری داشتند و شاد زیستن را کمتر تجربه کردند.
“شون آکور” (پژوهشگر) در یک سخنرانی در برنامه “تد تالک” عنوان کرد که
این موفقیت نیست که باعث شادی ما میشود بلکه شادی است که ما را موفق میکند.
مثبتاندیشی یکی از بزرگترین عوامل پیشبینیکننده موفقیت برای یک کارآفرین است.
مثبت اندیشی به شما کمک میکند زمانهایی که وضع بازار خوب نیست شرایط را تحمل کنید و چنانچه اوضاع آنگونه که پیشبینی کرده بودید پیش نرفت چشماندازتان را حفظ کنید و شاد زیستن را فراموش نکنید.
بر اساس نظر آکور:
تنها ۲۵ درصد از موفقیت کاری به IQ ربط دارد؛ ۷۵ درصد بستگی به این دارد که مغز شما باور داشته باشد که رفتار شما موثر است، با دیگران ارتباط موثر برقرار کند، و استرس را مدیریت کند
حتما بخوانید: شادی را در کنار همسرتان تجربه کنید
روشهای اثبات شدهای برای افزایش شادی وجود دارد
پژوهشگران دریافتهاند که انجام یک سری کارها و تلاش هدفمندانه برای دستیابی به حالات مثبت ذهنی، یا بهبود کیفیت روابطمان میتواند باعث شود شادتر شویم و حداقل یک راز شاد زیستن را کشف کنیم.
این عادتهای جدید مستلزم تلاش مستمر در طول زمان است.
انواع راز شاد زیستن
- برای شاد بودن از تجربه هر روزتان لذت ببرید. چند لحظهای تامل کنید و از بوییدن یک گل، تماشای یک مرغ مگسخوار، یا مزه بستنی لذت ببرید.
- درگیر فعالیتهای داوطلبانه معنادار شوید. پژوهشها نشان میدهد که کمک کردن به دیگران میتواند باعث شود هم فرد کمکدهنده و هم کسی که کمک را دریافت میکند هر دو احساس شادی بیشتری کنند. علاوه بر این، دیدن افرادی که به اندازه شما از نعمتهای زندگی برخوردار نیستند، میتواند باعث شود بیشتر قدردان آنچه که دارید شوید.
- برای شاد زیستن دید مثبتتری داشته باشید. آیا روشی وجود دارد که بتوانید به زندگی با امید و پذیرش بیشتری بنگرید؟ آیا میتوانید روی نقاط مثبت و دستآوردهایتان متمرکز شوید، به جای این که خودتان را به خاطر ناکامیهایتان سرزنش کنید؟
- قدردان باشید این اساسی ترین راز شاد زیستن است. پژوهشها نشان میدهد که نوشتن روزنگار قدردانی به صورت روزانه یا هفتگی یا نوشتن نامههای قدردانی میتواند خُلق شما و سطح سلامت شما را بهبود ببخشد.
- مدیتیشن انجام دهید. مدیتیشن عملا میتواند ناحیههایی از مغز شما که با مدیریت استرس و تنظیم خُلق ارتباط دارد را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که مدت طولانی مدیتیشن انجام میدهند، بیشتر قادر هستند حالات مثبتی همچون لذت، همدردی و راز شاد زیستن را تجربه کرده و حفظ کنند. مطالعات پژوهشی توسط “ریچارد دیویدسون و همکارانش” همچنین کشف کردند که کسانی که مدتی است مدیتیشن انجام دادهاند نواحی مغزی مرتبط با شادی در مغزشان گسترش یافته است.
ویژگی مشترک افراد شاد
نتیجه تحقیقات فراوانی که در مورد راز شاد بودن افراد شاد انجام شده ، به ویژگیهای مشترکی میان این افراد انجامیده است که جواب سوال بزرگ چگونه شاد زندگی کنیم میباشد:
- نیک گو هستند ؛ یعنی با کلامشان به دیگران و به جو اطرافشان، انرژی مثبت می دهند.
- نیک بین هستند ؛ به این معنی که در هر رویدادی، در عین واقع بین بودن، نگاهشان بیشتر به سمت جنبه های مثبت ماجراست.
- دیده نعمت بین دارند ؛ معنایش این است که آنان قدر نعمت هایی را میدانند که شاید کمتر کسی متوجه آنها شود.
- هیچگاه خود را تنها حس نمی کنند ؛ به عبارت دیگر با خالق خود انسی دلنشین دارند.
- خوش قلب و مهربان هستند.
- منبع شادی شان ؛ اعم از نگرش، کلام و رویکردشان، درونی است نه بیرونی.
- اجتماعی هستند ؛ به این معنا که آنان ارتباط اجتماعی خود را با بستگان ، همسایگان ، دوستان و … حفظ می کنند.
- ساده جو هستند ؛ یعنی برای شاد بودن ، به دنبال اسباب و علل دور از دسترس نمی گردند.
- ساده زیست هستند ؛ به این معنا که رفتار، گفتار ، پوشش و سبک زندگی شان ، ساده و بی تکلف است.
- سخاوتمند هستند.
- با گذشت هستند.
- بی آنکه سبب خواری یاتوهین به دیگران یا خودشان باشند ، در کلامشان طنز شیرین وجود دارد.
- اهل چشم و هم چشمی و رقابت با دیگران نیستند.
- از دیگران متوقع نیستند ؛ یعنی عالم و آدم را وسایلی برای برآوردن توقعات خود نمی دانند.
یادمان باشد شاد شدن یک شبه اتفاق نمیافتد. باید آن قدر شیرینی در وجودمان حل کنیم تا انگبین شویم. با شاد زندگی کردن رسیدن به موفقیت و اهدافی که در ذهن داریم به راحتی ممکن میشود.
آیا روشهای اثبات شده دیگری میشناسید؟ در زیر میتوانید آن را با ما و سایر خوانندگان ویکیروان در میان بگذارید.
چطور شادتر باشم؟
همه ما به دنبال راز شاد زیستن و یک زندگی همراه با آرامش هستیم اما نمیدانم چرا فکر میکنیم که برای شاد زیستن باید معجزهای اتفاق بیفتد. برای شادی و نشاط در زندگی به دنبال معجزه نباشید. مطلب زیر را تا انتها بخوانید، خودتان متوجه میشوید:
۱- ببخشید! معذرت میخواهم! این دو جمله کوتاه، بین انگلیسیها خیلی شهرت دارد. انگلیسیها چه کار مثبت برای شما انجام بدهند و چه احیانا رفتار منفی از آنها سر بزند، همواره میگویند:
« excuse me!» همواره حالت مهربانی داشتن و تکریم طرف مقابل با بیان ادبیات گفتاری محترمانه و مودبانه، میتواند روشی برای افزایش انرژی مثبت باشد.
۲- برای کارهای مثبت خود، به دنبال پاداش گرفتن نباشید. هر چقدر کارها را برای دل خود و راضی نگه داشتن وجدان خود انجام بدهید، در واقع تلاشی مهمی برای شاد بودنتان کردهاید.
پس، کادو دادن و هدیه دادن و خیرات کردن و خیر بودن و منش و مسلک لوطیگری و مشتیگری را فراموش نکنید. لوطیها و مشتیها و پهلوانان، افراد انرژی مثبت هستند… برای شاد زیستن پهلوان زندگی خود باشید!
۳- خیلی از روانشناسان معتقدند که برای کاهش استرس و شاد بودن و شاد زیستن و به قولی انرژی مثبت بودن، باید همواره از دیگران به خاطر لطفهای مستقیم و غیر مستقیمشان به خودمان قدردان باشیم.
۴- با گل دادن و گل گرفتن آشتی کنید! گل خریدن دل شما را شاد و دل طرف مقابل را خوشحال میکند. با گل و بوییدن گل، همواره عجین باشید.
۵- ورزش کردن به مدت نیم ساعت در روز، توصیه همیشگی پزشکان بوده و هست. ورزش، سبب باز شدن عضلات و خلل و فرجهای روحی و جسمی شما شده و همانطور که ذهن سالم در بدن سالم است، بدن سالم نیز مدیون ورزش است.
۶- آخر هر روز، به آن چه در طول روز بر شما گذشت، فکر کنید. سعی کنید فرهنگ اندیشه کردن در سبک زندگی دیجیتالی و ماشینی شده امروزی شما جلوه بیشتری داشته باشد.
بعضی وقتها زمانی که به رویدادهای در طول روز فکر میکنید، میبینید برای فلان موضع و یا فلان موقع یا فلان برخورد با فلان موضوع، میتوانستید بهتر عمل کنید و شاید نیاز به تندخویی و تندمزاجی و پرخاشگری و… نبود!
حالا با این درک، سعی کنید فردا، ناهنجاریهایی که سبب شده تا شما دیروز انرژی منفی باشید را نداشته باشید. هر روز، بهتر از دیروز بودن، عملی است.
۷- برای شاد بودن و شاد زیستن و انرژی مثبت بودن، نمیتوان ادبیات زشت و ناپسند گفتاری و نوشتاری داشت. سعی کنید، فرهنگ صحبت کردن شما شبیه فرهنگ صحبت کردن فردی فرهیخته باشد.
حتی در بدترین شرایط که گستاخی یا سخن ناپسند و رکیکی به شما گفته میشود، برای احترام به وجدان خود و تلاش برای حفظ روحیه آرام و صبور انرژی مثبت خود، تامل کرده و با ادبیات شایسته و فاخر، پاسخ طرف مقابل را بدهید.
خیلی اوقات، پاسخ محترمانه و فاخر، طرف مقابل را از رفتار ناهنجارش، پشیمان میکند.
۸- نوشتههای مثبت بخوانید و بنویسید و جملات قشنگ را همواره در ذهن خود مرور کنید.
۹- اینستاگرام و فیس بوک و اینترنت مملو از مطالب نامطلوب است از خواندن محتواهایی که به درد شما نمیخورد و کمکی به رشد علمی و جسمی و روحی شما و تقویت ذهن زیبای شما نمیکند پرهیز کنید.
شما هیچ وظیفهای برای خواندن همه مطالب بیربط به زندگی خودتان ندارید. به ذهن خود آرامش دهید.
۱۰- همراهی با دوستان و وقت گذاشتن با خانواده، راه حلی برای شاد زیستن است. فرار از افسردگی که بیماری هزاره سوم شده است، با تعامل بیشتر با خانواده و دوستان و اقوام، به دست خواهد آمد. به این موضوع توجه کنید.
دکتر شادی جهرانی
