نقش ترتیب تولد در شکل‌گیری شخصیت
آلفرد ادلر عنوان کرد ترتیب تولد و بزرگ‌تر یا کوچک‌تر بودن از خواهر و برادرها و قرار گرفتن در معرض نگرش‌های متفاوت والدین شرایط کودکی متفاوتی را به بار می‌آورند که به تعیین شخصیت کمک می‌کنند. او درباره چهار موقعیت و ترتیب تولد نوشت؛ فرزند اول، فرزند دوم، فرزند آخر و تک فرزند.
با ویکی روان همراه باشید.
فهرست موضوعات بررسی شده
ترتیب تولد
فرزند اول
فرزندان اول حداقل برای مدتی موقعیت بی‌همتا و حسادت برانگیزی دارند. معمولا والدین از تولد فرزند اول خوشحالند و وقت و توجه زیادی را صرف این بچه تازه می‌کنند. معمولا فرزندان اول مورد توجه فوری و تقسیم نشده والدین خود قرار می‌گیرند در نتیجه این کودکان تا زمانی که فرزند دوم پدیدار شود وجود شاد و امنی دارند.
ناگهان فرزندان اول، دیگر کانون توجه نیستند. مورد محبت و مراقبت والدین قرار نمی‌گیرند و به عبارتی برکنار می‌شوند محبتی که فرزندان اول هنگام سلطه خود می‌دیدند اکنون باید تقسیم شود. والدین باید سعی کنند زمانی که یک فرزند دارند به اندازه کافی به او محبت کنند تا زمانی که فرزند دوم متولد شود مجبور نشود از توجه به او کم کنند و به دیگری توجه نشان دهند. (فرزند اول ممکن است احساس ناامنی و خصومت کند، سلطه‌گر و محافظه‌کار باشد و به حفظ نظم و قدرت علاقه‌مند شود.
فرزند دوم
فرزندان دوم از همان ابتدا خواهر یا برادر بزرگ‌تر را به عنوان پیشتاز دارند. فرزند دوم همیشه سرمشقی را از رفتار فرزند بزرگ‌تر به عنوان الگوی تهدید یا منبع رقابت در اختیار دارند. امکان دارد نتایج نه‌چندان مفیدی از رابطه بین فرزندان اول و دوم حاصل شود برای مثال اگر فرزند اول در ورزش‌ها و کسب علم و دانش موفق باشد احتمال دارد فرزند دوم احساس کند هرگز نمی‌تواند از فرزند اول جلو بیفتد و شاید دست از تلاش بردارد. در این مورد رقابت‌جویی بخشی از سبک زندگی فرزند دوم نخواهد شد و ممکن است تنبل شود و در جنبه‌های متعدد زندگی پایین‌تر از سطح توانایی‌های خود عمل کند.
ادلر معتقد بود فرزند دوم از فرزند اول سازگاری بهتری دارد.
فرزند آخر
فرزندان آخر معمولا در بزرگسالی دست به هر کاری بزنند موفقیت زیادی در آنها کسب می‌کنند البته بر عکس آن نیز می‌تواند رخ دهد و آن وقتی است که فرزندان آخر بیش از حد نازپرورده باشند و به این باور برسند که نیاز ندارند خودشان چیزی را یاد بگیرند و در بزرگسالی درماندگی و وابستگی خود را حفظ می‌کنند.
فرزندان آخر تنبل یا مسئولیت‌پذیر خواهند بود.
تک فرزند
تک فرزندان که زمان بیشتری را ازکودکانی که خواهر و برادر دارند با والدین خود می‌گذرانند اغلب زود پخته می‌شوند و رفتارها و نگرش‌های بزرگسالان را نشان می‌دهند. البته این کودکان وقتی که متوجه می‌شوند در زمینه‌های زندگی خارج از خانواده مانند مدرسه کانون توجه نیستند دچار مشکلاتی می‌شوند. ادلر اعتقاد نداشت که کودک صرفا بر اساس جایگاهی که در خانواده دارد شخصیت خاصی را کسب می‌کند بلکه منظور ادلر این بود که در نتیجه تربیت تولد، همراه با ارتباطات اجتماعی اولیه، سبک زندگی خاصی شکل می‌گیرد.
نکته: توجه به تک تک فرزندان برای کاهش رقابت مهم است زیرا زمانی که بین فرزندان ناخواسته تفاوت بگذاریم حس حسادت بین آنها بوجود می‌آید و وقتی که رقابت به حسادت تبدیل شود مشکلات روحی آغاز خواهد شد.
پیامبر(ص) فرمود: «خداوند متعال دوست دارد که میان فرزندان خود حتی در بوسیدن آنها به عدالت رفتارکنید.
