رشته روانشناسی شخصیت چیست؟ (رشته شخصیت شناسی)
رشته روانشناسی شخصیت به بررسی همه جانبه رفتار و شخصیت افراد می پردازد و از دیدگاه علمی آنها را مورد بررسی قرار می دهد. افراد زیادی در بخش مشاوره آنلاین خودشناسی ویکی روان سوال می پرسند که، روانشناسی شخصیت چیست و چه کاربردهایی دارد؟ یا اصلا روانشناسی شخصیت در مورد چیست و کی باید از آن استفاده کنیم؟ در ادامه این مطلب سایت ویکی روان، به بررسی دقیق روانشناسی شخصیت یا همان روانشناسی شخصیت شناسی از دید علم روانشناسی می پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
- روانشناسی شخصیت چیست؟
- چرا شناخت شخصیت اهمیت دارد؟
- ویژگی های مهم در روانشناسی شخصیت
- شخصیت از کجا نشات می گیرد؟
- نظریه های نوع در شخصیت شناسی (Type Theories)
- مهم ترین نظریه های صفت (Trait Theories) در روانشناسی شخصیت چیست؟
- انواع روانشناسی شخصیت چیست؟
- برنامه های کاربردی در رشته روانشناسی شخصیت
- اهمیت روانشناسی شخصیت چیست؟
- سخنی از ویکی روان
روانشناسی شخصیت چیست؟
با سایت بخش مقاله ها در سایت ویکی روان همراه باشید.
کلمه شخصیت (personality) از کلمه لاتین persona نشأت می گیرد به ماسک تئاتری اشاره می کند که توسط هنرمندان به منظور نمایش نقش های مختلف یا پنهان کردن هویت آنها گذاشته می شود.
شخصیت، الگوهای مشخص اندیشه ها، احساسات و رفتارهایی است که فرد را منحصر به فرد می کند. این باور وجود دارد که شخصیت از درون فرد ناشی می شود و در طول زندگی نسبتا ثابت باقی می ماند
در حالی که تعاریف متفاوتی از شخصیت وجود دارد، اکثرشان بر الگوی رفتارها و ویژگی هایی تمرکز می کنند که به پیش بینی و توضیح رفتار فرد کمک می کند. در توضیحات مربوط به شخصیت، بر تأثیرات مختلفی تمرکز می شود، از توضیحات ژنتیکی برای ویژگی های شخصیتی گرفته تا نقش محیط و تجربه در شکل گیری شخصیت افراد!
چرا شناخت شخصیت اهمیت دارد؟
یکی از دلایل بروز انواع اختلالات شخصیت به تنوع شخصیت در افراد مربوط می شود، با شناخت هر چ بیشتر روانشناسی شخصیت، بهتر می توانیم بر این اختلالات غلبه کنیم.
رشته روانشناسی شخصیت با شیوه های مختلف سازماندهی، اندازه گیری و درک تفاوت های فردی می تواند به افراد کمک کند تا درک بهتری از خود داشته باشند و نحوه مقایسه آنها با دیگران را بیان می کند، اما جزئیات شخصیت به چیزی فراتر از تصور شخصی از خودش مربوط می شود.
نحوه تفکر و رفتار مفاهیمی مانند موفقیت شخصی، سلامتی و رفاه و نحوه کنار آمدن افراد با دیگران را نشان می دهند و به ویژگی ها و نتایجی مربوط می شوند که افراد بر اساس آنها با یکدیگر مقایسه می شوند.
حتی به نظر می رسد خطر مرگ تا حدی با تفاوت در ویژگی های شخصیتی مرتبط است.
حتما در ویکی روان بخوانید:
ویژگی های مهم در روانشناسی شخصیت
بنابراین دقیقا چه چیزی شخصیت را شکل می هد؟ ویژگی ها، الگوهای فکری و احساس نقش مهمی را ایفا می کنند و همچنین ویژگی های اساسی شخصیت چون:
۱- سازگاری
به طور کلی نظم و قاعده قابل تشخیص برای رفتارها وجود دارد. اساسا، افراد به روش های مشابه عمل می کنند.
۲- روانشناختی و فیزیولوژیکی
همانطور که بارها در ویکی روان اشاره کردیم، شخصیت یک ساختار روانی است اما تحقیقات نشان می دهند که تحت تأثیر فرایندها و نیازهای بیولوژیکی نیز قرار دارد.
۳- رفتارها و اقدامات
شخصیت نه تنها بر نحوه حرکت و واکنش ما در محیط تأثیر می گذارد، بلکه باعث می شود ما به شیوه های خاصی عمل کنیم.
۴- حالات چندگانه در روانشناسی شخصیت
شخصیت در بیش از یک رفتار نمایش داده می شود. همچنین ممکن است در افکار، احساسات، روابط نزدیک و دیگر تعاملات اجتماعی دیده شود
شخصیت از کجا نشات می گیرد؟
اینکه چرا افراد شخصیت خود را توسعه می دهند و اینکه شخصیت فرد تا چه حد می تواند در طول زمان تغییر کند، برخی از بزرگ ترین سوال ها در روانشناسی شخصیت هستند. علم برخی پاسخ ها را ارایه داده، اما هنوز فضای زیادی برای بحث و اکتشاف وجود دارد.
یکی از رازهای همیشگی در مورد اینکه روانشناسی شخصیت چیست مربوط به ژنتیک می شود!
ژنتیک تا حدی به توضیح تفاوت های شخصیتی کمک می کند، اما تاثیرات دیگری نیز قطعا نقش دارند. مجموعه ای تئوری های شخصیت برای توضیح این که شخصیت چیست و چرا افراد شخصیت جداگانه و منحصر به فردی دارند، بیشتر بر عوامل غیر ژنتیکی مانند نقش یک فرد در نقش‌های اجتماعی جدید (مانند همسر یا مادر) تمرکز دارند.
با وجود ثبات روز به روز، شخصیت می تواند در دراز مدت و به طور بالقوه تا حد قابل توجهی در طول زندگی یک فرد تغییر کند.
تحقیقات نشان می دهند که افراد با افزایش سن، نشانه های بلوغ (از جمله، افزایش حساسیت اجتماعی) را در شخصیت خود نشان می دهند.
حتی ممکن است با تلاش مکرر برای رفتار متفاوت، عمدا جنبه های شخصیت خود را تغییر دهند.
نظریه های نوع در شخصیت شناسی (Type Theories)
نظریه های نوع که به آنها type theory هم گفته می شود، دیدگاه های اولیه شخصیت هستند. این تئوری ها پیشنهاد دادند تعداد محدودی از “تیپ های شخصیتی” وجود دارد که مربوط به تاثیرات بیولوژیکی هستند، از جمله:
- Type A: کمال گرا، بی حوصله، رقابتی، وسواس به کار، دستیابی به موفقیت، پرخاشگر، استرس زا از ویژگی های این تیپ شخصیتی است
- Type B: استرس کم، متعادل، انعطاف پذیر، خلاق، سازگار با تغییر، صبور، تمایل به تعویق انداختن
- Type C: بسیار وظیفه شناس، کمال گرا، برای آشکارسازی احساسات (مثبت و منفی) تلاش می کنند
- Type D: داشتن احساس نگرانی، ناراحتی، تحریک پذیری، چشم انداز بدبینانه، خودگویی منفی، اجتناب از موقعیت های اجتماعی، عدم اعتماد به نفس، ترس از طرد شدن، ظاهر تیره و تار، ناامیدی
مهم ترین نظریه های صفت (Trait Theories) در روانشناسی شخصیت چیست؟
نظریه های صفات (trait theory) تمایل به مشاهده شخصیت به عنوان نتیجه ویژگی های داخلی دارند که مبتنی بر ژنتیک است و شامل موارد زیر می باشند:
- به دیگران اهمیت می دهد، احساس همدلی می کند، از کمک به دیگران لذت می برد
- وظیفه شناس: سطوح بالای متفکر بودن، کنترل انگیزه خوب، رفتارهای هدفمند
- مشتاق به رضایت: سازگار، منفعل و سازگار
- برون گرا: تحریک پذیر، اجتماعی بودن، پرحرفی، قاطعیت و مقادیر بالایی از بیان احساسی
- درون گرا: آرام، کم‌حرف است
- روان رنجوری: تجربه استرس و تغییرات چشمگیر در خلق و خو، احساس اضطراب، نگرانی در مورد چیزهای مختلف، به راحتی ناراحت می شود، پس از وقایع استرس زا برای بازگشت به عقب تلاش می کند
- گشودگی: بسیار خلاق، آماده تلاش برای کارهای جدید، تمرکز بر رویارویی با چالش های جدید
انواع روانشناسی شخصیت چیست؟
از دید علمی، انواع روانشناسی شخصیت به بررسی انواع تیپ های شخصیتی افراد می پردازد که هر کدام ویژگی های خاصی دارند.
از دید روانشناسی 5 نوع تیپ شخصیتی اصلی وجود دارد که هر کدام در فردی دیده می شوند. برای نمونه:
- افراد مثبت و پذیرا
- افراد وظیفه شناس
- شخصیت برون گرا
- افراد موافق و همراه
- افراد روان رنجور و ناراحت
در واقع انواع روانشناسی شخصیت بر مبنای این 5 تیپ شخصیتی شکل می گیرد.
اگر علاقه مند به آشنایی با انواع روانشناسی شخصیت و شناخت ویژگی های فردی خود دارید، می توانید از تست شخصیت شناسی آنلاین پروفسور حسین باهر، در سایت ویکی روان استفاده نمائید.
برنامه های کاربردی در رشته روانشناسی شخصیت
تحقیقات در مورد شخصیت می تواند بینش های جذابی را در مورد چگونگی رشد و تغییر شخصیت در طول زندگی به ارمغان آورد. این تحقیق همچنین می تواند کاربردهای عملی مهمی در دنیای واقعی داشته باشد.
برای مثال، ارزیابی های شخصیت اغلب برای کمک به مردم برای یادگیری بیشتر در مورد خودشان و نقاط قوت، ضعف و اولویت‌ها مورد استفاده قرار می گیرند
برخی ارزیابی ها ممکن است به نحوه رتبه بندی افراد در ویژگی های خاص، از جمله این که آیا آنها برون گرا، وظیفه‌شناس هستند، می پردازند.
ارزیابی های دیگر ممکن است چگونگی تغییر جنبه های خاص شخصیت را در طول رشد اندازه گیری کنند. چنین ارزیابی های شخصیتی می تواند برای کمک به افراد در تعیین مشاغل مورد علاقه، عملکرد خوب آنها در برخی از مشاغل یا تأثیر روان درمانی موثر باشد.
نوع شخصیت نیز می تواند ارتباطی با سلامت شما داشته باشد، از جمله اینکه چند بار به مشاور روانشناس آنلاین یا حضوری مراجعه می کنید و چگونه با استرس کنار می آیید. محققان دریافتند که برخی ویژگی های شخصیتی ممکن است با بیماری و رفتارهای سلامتی مرتبط باشد.
اهمیت روانشناسی شخصیت چیست؟
بار دیگر قصد داریم اهمیت و کاربرد روانشناسی شخصیت را بازگو کنیم. این شاخه از روانشناسی می تواند به کم تر شدن مشکلات روانی و اختلالات شخصی در جامعه کمک شایانی کند!
بیشتر مشکلات روانی افراد و مشکلات عجیبی که با آن روبرو هستند، بین تمام افراد مشترک است. یعنی بسیاری از مردم از مشکلات مشابه رنج می برند و دلیل اصلی آن، عدم شناخت از خود و ویژگی های فردی است.
این عدم شناخت آنها را در مسیری قرار می دهد که به سمت استرس، نگرانی و مشکلات روانی عجیب سوق می دهد. اما کاربرد روانشناسی شخصیت این است تا افراد را با ماهیتت درونی خود آشنا کرده و بخشی از آنها را نمایان کند که تا به حال از آن اطلاع نداشته اند.
اینجاست که انواع روانشناسی شخصیت به کمک متخصصین و مراجعین می آید تا بتوانند بر اساس الگوهای مشخص، ویژگی های شخصیتی افراد را تحلیل کرده و راهکارهای اختصاصی برای برون رفت از وضعیت فعلی و رسیدن به شرایط پایدار ارائه دهند.
سخنی از ویکی روان
درک روانشناسی شخصیت فراتر از یک تمرین علمی است.
یافته های حاصل از تحقیقات شخصیتی می تواند کاربردهای مهمی در جهان روانشناسی، بهداشت، تجارت، اقتصاد، فناوری و سایر موارد داشته باشند. با درک بهتر از نحوه عملکرد شخصیت، می توانیم به دنبال راه های جدیدی برای بهبود سلامت فردی و عمومی باشیم.
اگر در مورد رشته روانشناسی شخصیت سوالاتی دارید یا دنبال شناخت جنبه های مختلف شخصیتی خود هستید، می توانید در بخش مشاوره آنلاین سایت ویکی روان، با مشاور مورد نظرتان از سراسر دنیا جلسه مشاوره آنلاین و تصویری روانشناسی برگزار کنید.
برای مشاهده لیست روانشناس های ویکی روان در زمینه خودشناسی روز دکمه زیر کلیک کنید:
