داروی هالوپریدول Haldol و عوارض مصرف آن
داروهای ضد جنون برای کنترل و درمان رفتارهای ناشی از جنون تجویز می شودند، داروهای ضد جنون تأثیرات تسکین بخش و آرام کننده دارند. به معرفی یکی از این داروها به نام هالوپریدول در بخش داروخانه اعصاب و روان می پردازیم
با بخش داروهای روانپزشکی درویکی روان همراه باشید.
فهرست موضوعات بررسی شده
داروی هالوپریدول (Haldol) چیست؟
هالوپریدول عضلانی (mg ۵-۲۰ هر ۲ ساعت) را عدهٔ زیادی داروی انتخابی در جنون های حاد تحریکی میدانند، چون خاصیت تسکین این دارو بسیار جزیی است.
عوارضی خارج هرمی آن زیاد است.
اما در مقایسه با سایر داروهای ضد جنون عوارض قلبی – عروقی، آسیب کبدی، آسیب چشمی، اختلالات خونی و حساسیت به نور آن کمتر است.
فرم دیر جذب آن که تاثیر طولانی دارد نیز قابل وصول است.
مصرف بالینی هالوپریدول
به علت عوارض جانبی گوناگون داروهای ضد جنون، تمام بیماران در شروع درمان لازم است شمارش کامل گلبولی و تستهای کبدی را انجام دهند، در بیماران مسن انجام الکتروکاردیوگرافی لازم است.
در بیماران سرپایی توصیه میشود داروهای ضد جنون با دوز پایین (معادل mg ۱۰۰ کلر پرومازین در روز) شروع شده و دوز آن تدریجاً با در نظر گرفتن شرایط بیمار و عوارض جانبی افزایش داده شود.
غذا جذب دارو را به تعویق انداخته و آنتی اسیدها جذب آن را کاهش میدهد. لذا بیمار باید داروی خود را در فاصلهٔ غذاها و دو ساعت پس از مصرف آنتی اسید دریافت نماید
داروهای ضد جنون معمولاً روزها و هفته ها طول میکشد که تأثیر درمانی خود را بگذراند، حداکثر بهبودی اصولا در هفتهٔ سوم و چهارم به شرط اینکه دوز کافی مصرف شده باشد روی میدهد.
قطع ناگهانی مصرف هالوپریدول
هالوپریدول خطر علایم ترک از جمله تعریق، تهوع، اسهال، لرزش، بیقراری و بی خوابی در پی دارد.
بدین صورت که علایم ترک چندین روز پس از آخرین دوز ظاهر میگردد و هفتهٔ دوم کاهش مییابد.
در حالی که عود چندین هفته پس از قطع ظاهر شده و به طور فزاینده شدت می یابد.
عوارض جانبی داروهای ضد جنون
یک اصل کلی در مورد عوارض جانبی این داروها این است که داروهای ضد جنون قوی، بیشتر عوارض عصبی و داروهای ضعیف تر بیشتر عوارض جانبی غیرعصبی ایجاد می نمایند.
عوارض جانبی غیر عصبی مصرف هالوپریدول
در پاره ای از موارد مرگ ناگهانی و افت فشار خون در بیماران به وقوع می پیوندد.
ممکن است بیماران دچار تب و گلودرد شوند، در این صورت پزشک معالج نظارت درمانی به عمل می آورد.
عوارض شایع شامل:
- خشکی دهان و بینی
- تاری دید
- یبوست
- احتباس ادراری
- گشاد شدن مردمکها
- تهوع و استفراغ
می باشند.
هر چند این عوارضی به طور عمده فقط مزاحم بیمار هستند، اما منبع عمدهای نیز برای عدم رعایت درمان می باشند.
عوارض مربوطه به عملکرد جنسی به دنبال مصرف ضد جنون ها شامل عدم پیش آمدن اوج لذت جنسی و کاهش میلی جنسی در مرد وزن ممکن است پیش آید.
میزان شیوع عوارض هالوپریدول مشخص نیست.
گفته می شود که ۵۰٪ مردانی که از این داروها مصرف می کنند دچار ناتوانی جنسی می شوند.
افزایش وزن یکی از عوارض شایع داروهای ضد جنون است که گاه بسیار جالب توجه است.
عوارض پوستی از قبیل درماتیت آلرژیک، حساسیت به نور و آفتاب سوختگی در درصد کمی از افراد دیده میشود
مصرف ضد جنون ها به روی شبکیه چشم و بینایی تاثیر می گذارد.
مصرف مقادیر زیاد داروهای ضد جنون باعث
- گشاد شدن مردمک چشم
- کاهش رفلکس تاندونی عمیق
- افزایش تعداد ضربان قلب و
- کاهش فشار خون
می شود. در موارد شدید تر ممکن است بیمار به حالت اغما یا تشنج دچار شود.
عوارض جانبی عصبی مصرف هالوپریدول
پارکینسونیسم: این عارضه در %۱۵ بیماران اتفاق می افتد.
علائم قطه مصرف هالوپریدول شامل موارد زیر هستند:
- سفتی عضلانی
- راه رفتن شتابنده
- وضعیت خمیده
- آبریزش از دهان
- لرزش شمارش پول
- نوعی لرزش موضعی اطراف دهان
در %۱۰ بیماران عوارضی چون اسپاسم عضلات گردن، باز شدن آرواره و دهان، پیچش زبان و خارج شدن از دهان و اسپاسم مستمر در کل بدن دیده شود.