آیا تغییر شخصیت ممکن است؟
بعد از تحقیقات طولانی که کارشناسان در رابطه با تغییر شخصیت داشته اند، به این نتیجه رسیدند که شخصیت را حتی در سنین بالاتر هم می توان تغییر داد البته نه تمام شخصیت را، بلکه بخش هایی از آن قابل تغییر هستند.
با ویکی روان همراه باشید.
فهرست موضوعات بررسی شده
آیا تغییر شخصیت شدنیست؟
احتمالا شنیده اید که می گویند شخصیت ما از اوایل کودکی شکل می گیرد و بعد از آن دیگر قابل تغییر نیست. اما مثل همیشه کارشناسان بعد از بیش از یک قرن کشف کرده اند که اینطور هم نیست و خوشبختانه می توانیم اگر بخواهیم تغییر شخصیت بدهیم یا حداقل بخشی از شخصیت و رفتارهایمان را، تغییر بدهیم.
شخصیت قابلیت تغییر هم دارد. با تغییر تجارب و گذر زمان، شخصیت هر فرد تا حدودی عوض می‌شود. پس تغییر شخصیت امکان‌پذیر است و اگر از بخشی از آن ناراحت هستید، میتوانید با استفاده از راهکارهای زیر آن را تغییر دهید. این مساله امری دو جانبه است. باید ببینید اکنون چگونه هستید و دوست دارید چگونه باشید.
باید بدانید که تغییرات شخصیتی شما به چه شکل خواهد بود. بیشتر افراد به عمق مساله تغییر، واقف نیستند و فکر می‌کنند تنها با تغییر عادت‌های بد مشکلات آنها رفع می‌شود. در حالی که ایجاد تغییرات شخصیتی، زمینه و آمادگی وسیعی می‌طلبد. اگر دوست دارید شبیه فرد خاصی شوید، در رفتار او کاملا دقیق شوید.
دریابید چه چیزی را در او تحسین می‌کنید. نوع واکنش‌های او و اخلاقش در شرایط گوناگون چگونه است. حالت صحبت کردن، نشست و برخاست او چگونه است و از همه مهم‌تر رفتارهای مختلفش در کل او را چگونه نشان می‌دهد. با یادداشت‌برداری از نکات مورد علاقه‌تان آنها را منسجم کنید.
تعریف شخصیت
اما اصلا شخصیت چیست؟ شخصیت، الگوهای کلی برای فکر کردن، احساس کردن و رفتارهاست که هر کس را به شخصی منحصربه فرد تبدیل می کند. وقتی می گوییم کسی «شخصیت خوبی» دارد، منظورمان این است که بودن در کنار او دوست داشتنی، جالب و دلپذیر است. همه ی ما می خواهیم برای بقیه جذاب باشیم، پس باید علاوه بر ظاهر به فکر شخصیتمان هم باشیم. در واقع قسمت زیادی از موفقیت و خوشحالی ما به ارتباط ما با دیگران وابسته است و شخصیت ما تعیین می کند که آدم ها را به خودمان جذب کنیم یا فراری دهیم.
شروع تغییر شخصیت
زمینه تغییر را مشخص کنید
یک کاغذ و قلم بردارید و شروع کنید. به دوست قابل اعتماد و دانا، درباره تغییرات مد نظرتان صحبت کنید. در این حالت، انگیزه شما برای تغییر بیشتر می‌شود و کسی وجود دارد که شما را حمایت و نظارت کند. پس نمی‌توانید قید تصمیمتان را برای تغییر بزنید. یا اگر از مسیرتان منحرف شوید او به شما کمک خواهد کرد.
چالش‌هایی برای تغییر خود در نظر بگیرید. از کارهای ساده شروع کنید و در هر گام با پیشرفتی که کسب می‌کنید، به خودتان جایزه بدهید و خودتان را تشویق کنید. باقی تغییرات را در مراحل بعدی پیگیری کنید و با موفقیت در هر گام به خودتان جایزه بدهید. جایزه می‌تواند یک چیز خیلی کوچک مثل یک سفر یا خرید لباس و هر چیز دیگری باشد، انتخاب با شماست.
حتما بخوانید: اختلال چند شخصیتی چیست؟
به خودتان برچسب نزنید
ویژگی‌های منفی را به نام خود نزنید. مثلا من خجالتی هستم، من کمرو هستم و غیره. اگر فکر کنید خجالتی هستید و این ویژگی را برای خود به رسمیت بپذیرید، مغز شما به سرعت این حرف را می‌پذیرد و شما را در مسیری مطابق آن صفت قرار می‌دهد و بیهوده محدودیت‌هایی برای شما ایجاد می‌شود. به دنبال فرصت‌های رشد و تغییر باشید. تغییر شخصیت در گرو کنار گذاشتن کلیشه‌های ذهنی و محدودیت‌های بیهوده‌ای است که با برچسب زدن به خود ایجاد می‌کنید.
ذهن خود را باز بگذارید
اگر فکر می‌کنید که همه چیز ثابت است و حکمی کلی برای هر موضوعی وجود دارد، امکان تغییر برای شما از بین می‌رود. دنیا را متفاوت ببینید در این صورت میتوانید روابط‌تان را بررسی کنید، تضادها را حل کنید. برای حل مشکلات توانا خواهید شد و سریع با آوردن بهانه‌ای در قالب جملات کلی عقب‌نشینی نمی‌کنید.
افکار منفی را دور بریزید
حتی در جریان تغییر شخصیت کنترل ذهن شما تنها و تنها به دست خودتان است. اگر با خود تکرار کنید که نمی‌توانید، قطعا ناتوان خواهید بود و مغز فرمان شما را با جان و دل می‌خرد. پس افکار منفی را جدی نگیرید. ذهن به شکل عجیبی در برابر فرمان‌هایی که می‌گیرد مطیع است. ورودی‌های مثبتی به آن بدهید و مطمئن باشید تنیجه‌ای خیره‌کننده دریافت خواهید کرد. بهتر است روی مهارت‌های مثبت اندیشی بیشتر کار کنید.
اهداف کوتاه‌مدت داشته باشید. تغییر شخصیت کار آسانی نیست و فرایندی نسبتا زمان‌گیر است. اما سعی کنید اهداف کوتاه‌مدت مشخص کنید و تغییرات قدم به قدم داشته باشید
بخش اول در شروع تغییر شخصیت : شناسایی صفات
- اگر میخواهید تغییر شخصیت تغییر شخصیت بدهید بنشینید و یک لیست از صفت های مثبتتان تهیه کنید. سعی کنید آنها را به ترتیبی شماره گذاری کنید که مطمئنید بیشتر از همه این صفات را دارید. مثلا شنونده ی خوبی بودن، دوستانه و راحت بودن، درون گرا بودن، متفکر و هوشمند بودن.
- یک لیست از صفات منفی تان تهیه کنید. اینها همان چیزهایی هستند که بقیه به آنها عکس العمل نشان می دهند، یا چیزهایی که فکر می کنید سر راه شما قرار دارند، مثلا خجالتی بودن، عصبی بودن، یا پرحرف بودن. فقط یادتان باشد که صفات مثبت و منفی در موقعیت های مختلف متفاوت هستند. مثلا دوستانه یا پرحرف بودن از نظر من ممکن است مثبت باشد ولی به شدت روی اعصاب شما باشد.
تغییرات شخصیتی باید بر اساس نظرات و خواسته های خود شما باشند. مطمئنا درست کردن این لیست از لیست صفات مثبت سخت تر است. پس عجله نکنید و سر فرصت ویژگی های رفتاریتان را وقتی که تنها هستید یا وقتی که با دیگران هستید در نظر بیاورید و چیزهایی را که فکر می کنید بد هستند، لیست کنید.
۳-دور چیزهایی که اصلا یا حداقل فعلا نمی خواهید در تغییر شخصیت باشند خط بکشید. همه چیز را که نمی خواهید یا نمی توانید با هم تغییر دهید، پس فعلا آنهایی را که اولویت کمتری دارند بی خیال شوید.
۴- کنار چیزهایی که می خواهید تغییر دهید یا بهتر کنید ستاره بگذارید. مثلا ممکن است شخص باهوشی باشید، اما بخواهید باهوش تر شوید، پس کنار باهوش ستاره یا قلب بگذارید.
۵-موارد ستاره دار را اولویت بندی کنید. بهتر است که تغییرات را آرام آرام انجام دهید، مثلا هر بار یکی از موارد را انتخاب کنید و به خودتان قول بدهید با تکرار و تمرین روی همان یک مورد کار کنید.
بخش دوم در تغییر شخصیت : تغییر رفتارها
- صفتی را که می خواهید تغییر دهید، انتخاب کنید. مثلا فرض کنید که خجالتی هستید و اول از همه می خواهید کمتر خجالتی باشید.
- برای تغییر شخصیت بهتر لیستی از رفتارهایی تهیه کنید که نشان دهنده ی خجالتی بودن شما هستند. مثلا خیلی زود از مهمانی ها پا می شوید، سر صحبت را با کسی باز نمی کنید، نظر نمی دهید، از آدم های جدید دوری می کنید یا برای هیچ کاری داوطلب نمی شوید.
- رفتارهایی متضاد با لیست قبلی انتخاب کنید و پیش بگیرید. مثلا برای یک نقش جدید سرِ کارتان داوطلب شوید یا به مهمانی های بیشتری بروید.
- از کسی که تحسین می کنید و این ویژگی شخصیتی را دارد، الگوبرداری کنید. بهتر است که این کار را برای یک ویژگی انجام دهید، نه برای همه ی ویژگی ها. یعنی یک نفر را برای همه ی ویژگی های شخصیتی انتخاب نکنید، چون قرار است منحصربه فرد باشید نه اینکه خودتان را به شکل یک نفر دیگر دربیاورید. هر چند همیشه می توانید از آدم هایی که شخصیت خوبی دارند، چیزهای خوب یاد بگیرید.
- مدام به خودتان یادآوری کنید که رفتارهای جدید را ادامه دهید. برای خودتان یک شعار جدید اختراع کنید، مثلا «اجتماعی خواهم شد». روی موبایلتان هم یادآورهایی بگذارید که بیشتر با مردم ارتباط برقرار کنید.
حضور در محیط‌های جدید را تجربه کنید
تجارب جدید به زندگی‌تان اضافه کنید. برای کسب تجارب جدید باید رفتارهای جدید با افراد جدید و فعالیت‌های جدید را به زندگی خود وارد کنید. مثلا به یک باشگاه ورزشی بپیوندید یا شغل جدید با چالش‌های تازه را قبول کنید. از محیط‌های تکراری و قدیمی دور شوید. به سمت ترس‌هایتان شیرجه بزنید و خود را به چالش بکشید. قرار دادن خود در معرض ترس‌ها، مغز را فریب می‌دهد و او را در برابر واهمه‌های قبلی بی‌حس و بی‌تفاوت میکند.
بخش سوم در تغییر شخصیت : خودتان را بهتر کنید
۱- مثبت فکر کنید و مثبت رفتار کنید. رفتار منفی اطمینان و تعهد شما به بهتر شدن را کم می کند.
۲- چیزهای جدید یاد بگیرید. به یک سازمان، کلاس، کلوپ، تیم یا گروه جدید بپیوندید. اگر همان کارهای قبلی را بکنید، احتمال اینکه به رفتار های قبلی هم برگردید زیاد است. اما چون آدم های جدید از شما انتظار هیچ رفتار خاصی ندارند، احتمال اینکه در عادت کردن به یک رفتار جدید موفق باشید بیشتر می شود.
۳-در جریان تغییر شخصیت به خودتان سخت نگیرید. شخصیت آدم یک شبه عوض نمی شود. به خودتان کُلی وقت و فضا بدهید تا یک رفتار را به بخشی از شخصیتتان تبدیل کنید.
۴-تظاهر کنید. احتمالا شنیده اید که به هر چیزی خیلی تظاهر کنید به واقعیت بدل می شود. در واقع یک ضرب المثل انگلیسی هست که می گوید “!Fake it till make it” یعنی آنقدر تظاهر کنید تا بالاخره آن رفتار واقعی شود. بعضی وقت ها که ادای کسی را در می آورید که با شما تفاوت زیادی دارد، دوستان، موقعیت ها و موفقیت های جدیدی هم به وجود خواهند آمد. اما یادتان باشد ویژگی ای که به داشتنش تظاهر می کنید با اهدافتان همراستا باشد، جوری نشود که آخرش عادت بدِ ادا درآوردن را هم به عادات بدتان اضافه کرده باشید.
اگر دوست دارید اعتماد به نفس بالایی داشته باشید، در رفتار آدم‌های این‌چنینی دقیق شوید و سعی کنید از آنها تقلید کنید. آنقدر تقلید کنید تا این تقلید به تغییر شخصیت تبدیل شود. درباره ضعف‌هایتان با همه صحبت نکنید. نگذارید دیگران بفهمند نواقص شما چیست. در این صورت امکان تغییر سخت‌تر می‌شود و نظرات و قضاوت‌های دیگران نیز به مشکلات شما اضافه می‌شود.
این کار به خیلی از افراد کمک می کند. برای تغییر شخصیت خود اگر شخصی با ویژگی مثبتی که می خواهید نمی شناسید، فیلمی تماشا کنید که چنین شخصیتی داشته باشد. بعد از مدتی که ادای خجالتی نبودن یا آرام بودن را دربیاورید، کاملا برایتان طبیعی می شود.
۵- بعد از یک ماه دوباره بنشینید و ببینید چقدر موفق بوده اید. وقتی که حس کردید در یکی از ویژگی ها استاد شده اید، ویژگی دیگری انتخاب کنید و از نو شروع کنید. مثلا اگر چند دوست جدید پیدا کرده اید و حالا دیگر سرِ کار نظراتتان را ابراز می کنید، تبریک می گوییم، شما موفق بوده اید. وقت را از دست ندهید، این بار یک ویژگی منفیِ بزرگ تر را انتخاب کنید و دست به کار شوید.
اختلال شخصیت
اگر کم حرفی یا سایر ویژگی‌های شما از روی خجالت نیست و شما را آزار نمی‌دهد یا در واقع با میل خودتان صورت می‌گیرد، نیازی به تغییر ندارید.تغییر شخصیت به طور کامل و تبدیل شدن به یک آدم جدید برای هیچ‌کس ممکن نیست. ویژگی‌های منفی و مثبت خودتان را شناسایی کنید و آرام آرام سعی کنید ویژگی‌های منفی‌تان را از صافی تغییر شخصیت عبور دهید و نواقص‌تان را رفع کنید.
همیشه قوی باشید، بدانید که تغییر سخت است اما نتیجه آن شیرین است.ایجاد تغییرات رفتاری شما ممکن است در ابتدا به چشم اطرافیان بیاید و درباره شما کنجکاوی کنند؛ اصلا خجالت نکشید و به کار خود ادامه بدهید. آنقدر پیش بروید که این تغییرات برای همه عادی شود. نقایص خود را با اراده رفع کنید و همان کسی بشوید که آرزویش را دارید. زندگی لذت‌بخش‌تر خواهد شد، شک نکنید
بی‌گدار به آب نزنید. هیچ‌گاه خود را به خاطر دیگران تغییر ندهید و تنها به خاطر شخص خودتان، ویژگی‌های منفی را کنار بگذارید. تغییر شخصیت وقتی لازم است که ویژگی‌های شما مانعی برای پیشرفت و آسایش‌تان باشد. اینکه شما اهل مطالعه هستید و به صحبت کردن در جمع علاقه ندارید به هیچ وجه نقص نیست. حتی اگر در چشم سایرین اصطلاحا باحال به نظر نمی‌رسید.
فقط فکر کردن به تغییرات کافی نیست. به شخصیت‌های مورد علاقه‌تان نگاه کنید و خودتان را تغییر دهید. روزنامه‌ها و مجلات جدید مطالعه کنید. اختلال شخصیت اقدام برای شروع تغییر شخصیت بسیار مهم است. حالا که عادات اولیه را تغییر داده‌اید مثلا حلقه دوستان شما یا رفتارهای روزانه و برخوردهای اجتماعی‌تان متحول شده است، با جسارت بیشتری تغییر شخصیت را پیگیری کنید و تلاش کنید با این «من جدید» خو بگیرید. به گذشته و ویژگی‌های نامطلوبی که ترک کرده‌اید، فکر نکنید.
