پیشنهاد موارد مهم که قبل و بعد از آنژیوگرافی باید انجام دهید
امروزه با پیشرفت های بزرگ در علوم و فناوری های حوزه پزشکی و درمان، آنژیوگرافی به یکی از روش‌های حیاتی و پرکاربرد برای تشخیص مشکلات قلبی و عروقی تبدیل شده است. این روش با استفاده از تصویربرداری دقیق، به پزشکان امکان می‌دهد تا انسدادها یا ناهنجاری‌های موجود در عروق را شناسایی کرده و درمان‌های لازم را انجام دهند. با این حال، برای بهره‌مندی کامل از مزایای آنژیوگرافی و پیشگیری از عوارض احتمالی، رعایت برخی نکات قبل و بعد از انجام این فرآیند ضروری است. در ادامه، به‌طور مفصل به بررسی این نکات می‌پردازیم.
فهرست موضوعات بررسی شده
موارد مهم قبل از آنژیوگرافی
قبل از انجام آنژیوگرافی، رعایت چندین نکته مهم می‌تواند خطرات این روش تشخیصی را کاهش داده و باعث بهبود نتایج شود. این آمادگی‌ها شامل پرهیز از مصرف غذا و نوشیدنی و هماهنگی با پزشک در مورد مصرف داروها است که به ویژه برای بیمارانی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، ضروری است. در ادامه، به مهم‌ترین مواردی که باید قبل از انجام آنژیوگرافی در نظر داشته باشید اشاره شده است:
1. مشاوره کامل با پزشک
یکی از مهم‌ترین اقدامات قبل از آنژیوگرافی، انجام مشاوره با پزشک است. در این جلسه، باید اطلاعات کاملی از سابقه پزشکی خود ارائه دهید. اگر به بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های کلیوی، یا مشکلات خونی مبتلا هستید، پزشک را در جریان بگذارید. همچنین، اگر سابقه آلرژی به داروها، به‌ویژه مواد حاجب یا ید دارید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری برای مدیریت وضعیت شما بگیرد.
2. انجام آزمایش‌های اولیه
پیش از آنژیوگرافی، پزشک ممکن است از شما بخواهد آزمایش‌های مختلفی انجام دهید. آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه‌ها، میزان قند خون، و سطح الکترولیت‌ها ضروری است. همچنین، ECG (نوار قلب) برای بررسی سلامت کلی قلب و شناسایی مشکلات احتمالی در ضربان قلب درخواست می‌شود. این آزمایش‌ها تضمین می‌کنند که بدن شما آماده انجام آنژیوگرافی است و خطرات به حداقل می‌رسند.
3. ناشتا بودن و محدودیت‌های غذایی
پزشک معمولاً توصیه می‌کند که حداقل 6 تا 8 ساعت قبل از آنژیوگرافی چیزی نخورید و نیاشامید. این کار به جلوگیری از تهوع و استفراغ حین عمل کمک می‌کند. برخی بیماران ممکن است مجاز باشند تا یک مقدار آب بنوشند، اما این موضوع باید با پزشک هماهنگ شود.
4. مدیریت داروها
اگر داروهایی مصرف می‌کنید، باید دقیقاً طبق دستور پزشک عمل کنید. برخی داروها مانند رقیق‌کننده‌های خون (وارفارین یا آسپرین) ممکن است نیاز به قطع یا تنظیم دوز داشته باشند. این داروها می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. همچنین، اگر داروی دیابت مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک تغییراتی در دوز آن اعمال کند، به‌ویژه اگر قرار است ناشتا باشید.
5. تدارکات روز عمل
روز عمل بهتر است لباس‌های راحت و گشاد بپوشید. از آوردن جواهرات و اشیای قیمتی به بیمارستان خودداری کنید. همچنین، اطمینان حاصل کنید که یک همراه با شما باشد تا پس از انجام آنژیوگرافی شما را به منزل برساند و در صورت نیاز کمک‌های لازم را ارائه دهد.
موارد مهم بعد از آنژیوگرافی
دوران پس از آنژیوگرافی نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای برای بیمار است تا بهبودی کامل آن حاصل شود و از عوارض احتمالی جلوگیری گردد. در این دوران، استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین برای چند روز اول بسیار مهم است. همچنین همانگونه که گفته شد، نوشیدن مایعات فراوان به دفع ماده حاجب از بدن کمک بسیاری می‌کند. محل ورود کاتتر باید به دقت تحت نظر باشد تا علائم خونریزی یا عفونت مانند قرمزی، تورم یا ترشح چرکی شناسایی شود. مصرف داروهای تجویزشده توسط پزشک، مانند داروهای رقیق کننده خون یا کنترل فشار خون، نیز باید با دقت دنبال شود. ارتباط منظم با پزشک برای ارزیابی نتایج آنژیوگرافی و برنامه‌ریزی درمان‌های بعدی در صورت لزوم نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
1. استراحت کافی و پیگیری وضعیت سلامتی
پس از انجام آنژیوگرافی، بیمار معمولاً باید چند ساعت در بیمارستان تحت نظر باشد. این مدت برای اطمینان از عدم وجود عوارض جدی مانند خونریزی یا افت فشار خون ضروری است. پس از مرخصی، توصیه می‌شود که حداقل 24 ساعت استراحت کنید و از هرگونه فعالیت فیزیکی سنگین پرهیز کنید. استراحت کافی به بدن اجازه می‌دهد تا به‌خوبی بهبود یابد.
2. مصرف مایعات برای دفع ماده حاجب
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید بعد از آنژیوگرافی رعایت کنید، مصرف زیاد مایعات است. ماده حاجب که در طی آنژیوگرافی استفاده می‌شود، باید از طریق کلیه‌ها دفع شود. نوشیدن آب، آبمیوه‌های طبیعی، انواع میوه ها یا چای بدون کافئین می‌تواند به تسریع این فرآیند کمک کند و احتمال آسیب به کلیه‌ها را کاهش دهد.
3. بررسی منظم علائم حیاتی و محل ورود کاتتر
محل ورود کاتتر معمولاً در ناحیه مچ دست یا کشاله ران قرار دارد. بعد از آنژیوگرافی، این ناحیه باید به‌دقت بررسی شود. هرگونه علائمی مانند درد شدید، تورم، کبودی گسترده یا خونریزی باید به پزشک گزارش داده شود. همچنین، اگر تب، ضعف شدید یا تنگی نفس را تجربه کردید، این موضوعات را جدی بگیرید و فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید.
4. اجتناب از فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین
تا چند روز پس از آنژیوگرافی، بهتر است از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به بدن وارد می‌کنند، مانند ورزش‌های سنگین، دویدن یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. این اقدامات به جلوگیری از فشار بر ناحیه ورود کاتتر و بروز مشکلات احتمالی کمک می‌کند.
5. رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل
بعد از آنژیوگرافی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود سریع‌تر بدن کمک کند. مصرف غذاهای کم‌چرب، کم‌نمک، و سرشار از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب توصیه می‌شود. این رژیم غذایی نه تنها به بهبود بدن کمک می‌کند، بلکه به حفظ سلامت قلب نیز مؤثر است.
6. مصرف داروهای تجویز شده طبق دستور پزشک
بعد از آنژیوگرافی، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش خطر لخته شدن خون، کنترل فشار خون یا کاهش کلسترول تجویز کند. مصرف دقیق و منظم این داروها بخش مهمی از روند بهبودی شماست. از قطع خودسرانه داروها پرهیز کنید و در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک مشورت کنید.
7. جلسات پیگیری و ویزیت‌های منظم
پس از آنژیوگرافی، پزشک ممکن است زمان‌های خاصی را برای پیگیری تعیین کند. این جلسات به پزشک امکان می‌دهد تا روند بهبود شما را بررسی کند و در صورت نیاز تغییرات لازم را در برنامه درمانی اعمال کند.
مواردی که باید از آن‌ها اجتناب کنید
1. عدم مصرف دخانیات و الکل
مصرف دخانیات و الکل می‌تواند فشار خون را افزایش دهد و عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار دهد. بهتر است حداقل تا چند هفته پس از آنژیوگرافی از این مواد پرهیز کنید. حتی در صورت امکان، ترک دائمی این عادات مضر می‌تواند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کند.
2. بی‌توجهی به علائم هشداردهنده
گاهی علائمی مانند درد قفسه سینه، سرگیجه، بی‌حالی یا تغییرات در ضربان قلب ممکن است پس از آنژیوگرافی بروز کند. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی باشند و نباید نادیده گرفته شوند. در صورت مشاهده این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نکته آخر در استفاده از روش آنژیوگرافی برای درمان
آنژیوگرافی یک روش مؤثر و امن برای تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی است. با این حال، رعایت دقیق نکات قبل و بعد از این فرآیند می‌تواند به افزایش ایمنی و اثربخشی آن کمک کند. با مشاوره دقیق با پزشک، پیروی از دستورات دارویی، و توجه به علائم هشداردهنده، می‌توانید تجربه‌ای مطمئن و موفق از آنژیوگرافی داشته باشید و به حفظ سلامت قلب خود کمک کنید. همچنین انتخاب مرکز درمانی معتبر مانند بیمارستان رجائی تهران، یثربی کاشان، آپادانا تهران و محب کوثر نقش قابل توجهی در کیفیت خدمات درمانی دریافتی دارد.
