بیماری

بیماری اسکیزوفرنی چیست؟ 7 نشانه اسکیزوفرنی و شیزوفرنی

بررسی شیزوفرنی و علائم آن

بیماری اسکیزوفرنی یا همان شیزوفرنی (schizophrenia) در دسته اختلالات روانی شدید طبقه بندی شده است و افراد مبتلا به آن می بایست تحت نظر متخصص روانشناس و بعضا روانپزشک قرار گیرند. افراد زیادی در جلسه های مشاوره روانشناسی، علائم اسکیزوفرنی را دارند که با مراجعه زودهنگام می تواند از آن پیشگیری کرد. با این حال در این مطلب سایت ویکی روان قصد بررسی به این سوالات را داریم که شیزوفرنی چیست و چطور درمانی می شود؟

بیماری اسکیزوفرنی چیست؟

با بخش مقاله های روانشناسی در ویکی روان همراه باشید.

اسکیزو (به معنی شکاف) فرن ( به معنی فکر) یا روان گسیختگی یکی از انواع بیماری های رونی شدید است که با آشفتگی های خاص تکلم، ارتباط، تفکر، ادراک، عاطفه و رفتار ظهور میکند. بیماری اسکیزوفرنی در بین همهٔ بیماری‌های عمدهٔ روان‌شناختی از همه وخیم‌تر است.

این بیماری معمولاً خود را به صورت توهم شنیداری، دیداری و توهم‌ های جنون آمیز یا عجیب و غریب نشان میدهد و فرد مبتلا به اسکیزوفرنی ا دنیای واقعی فاصله گرفته و در دنیای خیالی خود زندگی می کند.

در ادامه قصد بررسی بیماری اسکیزوفرنی از دید روانشناسی را داریم.

مشاورین روانشناس مرتبط با این موضوع
نیره آزادی نقش نیره آزادی نقش
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان
پروانه صفایی مقدم پروانه صفایی مقدم
دكتراى روانشناسى
از 175,000 هزار تومان
پردیس میرمعینی پردیس میرمعینی
دکتری روانشناسی
از 65,000 هزار تومان
فرح ناز حیاة غیبی حقیقی فرح ناز حیاة غیبی حقیقی
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان
پگاه عبادی پگاه عبادی
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان
محمد جواد اسکندری محمد جواد اسکندری
مشاور روانشناس
از 60,000 هزار تومان
شیدا خوشه مهری شیدا خوشه مهری
دکتری روانشناسی
از 87,500 هزار تومان
علیرضا مرادی علیرضا مرادی
مشاور حقوقی خانواده
از 75,000 هزار تومان

فرق اسکیزوفرنی و شیزوفرنی چیست؟

شاید فکر کنید اختلالات اسکیزوفرنی و شیزوفرنی با هم فرق دارند، اما اینطور نیست. در واقع تلفط آلمانی اسکیزوفرنی می شود شیزوفرنی، به همین دلیل بسیاری فکر می کنند این دو بیماری با هم تفاوت دارند در حالی که اینطور نیست.

به همین دلیل در ادامه مقاله از کلمات اسکیزوفرنی و شیزوفرنی به جای هم استفاده خواهد شد.

علائم بیماری اسکیزوفرنی کدامند؟

بیماری اسکیزوفرنی در اواخر نوجوانی ظاهر می گردد و دارای شروع بی سرو صدایی است. در ادامه به شایع ترین علائم اسکیزوفرنی می پردازیم.

1- توهم از مهم ترین علادم اسکیزوفرنی Schizophrenia

آشنایی با اسکیزوفرنی

اگر بدانید توهم چیست بهتر این علامت شیزوفرنی را درک می کنید. در اسکیزوفرنیا فرد صدای کسی را به وضوح می‌شنود؛ دقیقا مانند آن که صدای دیگران را با گوش خود و از اطراف می‌شنود که در اختلال هذیان هم این علائم دیده می شود.

در واقع او این صداها را از درون ذهن خود درک نمی‌کند و این نوعی خیالبافی نیست؛ به واقع می‌شنود. به این حالت «توهم شنوایی یا شنیداری» می‌گویند.

فردی صدای یکی از دوستانش را اغلب می‌شنید که به او توهین یا امر و نهی میکرد.

فرد دیگری معمولا متوجه صدای پدر و مادرش می‌شد که دارند در مورد رفتار او با هم صحبت می‌کنند.

توهم همچنین می‌تواند از نوع «بینایی یا دیداری»، «بویایی»، «لمسی» و «چشایی» باشد.

بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است با علایم مثبت (مانند آشفتگی ادراک، هذیان ها یا توهمات) یا علائم منفی (مانند افت عملکرد، فقدان احساس لذت، کاهش بروز احساسات، تمرکز مختل و افت اقدامات اجتماعی) تظاهر کند.

این نشانه ها در افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک هم دیده می شود. پیشنهاد می کنیم مقاله فرق خیال بافی و تخیل را در ویکی روان مطالعه کنید.

2- تغییرات خلقی بیمار از علائم شیزوفرنی است

اختلال شخصیت اسکیزوتایپی

از نظر خلق و عاطفه، شایع ترین حالت عاطفی در شیزوفرنی،

  • کاهش واکنش هیجانی
  • احساسی عدم لذت
  • هیجانات بسیار و خشم
  • اضطراب

می باشد.

عاطفهٔ بیمار مبتلا به شیزوفرنی بسیار سطحی یا کند است که می تواند به خود بیماری یا داروهای معالج بیماری مربوط باشد.

گاه بیمار از پاشیدگی روانی و عالم اطراف خود به شدت در هراس است و گاه گیج و حیرت زده است و احساس دوگانگی به او دست می دهد که با بیماری خلق ادواری (سیکلوتایمی) شباهت هایی دارد.

حتما بخوانید

از نظر اختلالات درکی، توهمات شنوایی شایع ترین نوع توهم در اسکیزوفرنیک هاست.

بیمار از یک یا چند صدا که معمولا تهدیدآمیز، زشت و موهن است، شکایت میکند.

گاهی نیز توهمات بینایی دیده میشوند. توهمات جسمی درونی در این بیماران گزارش می شود.

اختلالات تفکر در این بیماران می تواند مربوط به محتوای تفکر آنها باشد.

مانند هذیان های گزند و آسیب (احساس میکنند کسی آنها را تعقیب میکند و میخواهد آنها را بکشد)، بزرگ منشی (احساس میکنند که فرد بسیار مهمی هستند و باید جایگاهی مهم مانند پامبری یا رئیس جمهوری داشته باشند)، گاه بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی افکار انتساب دارد و تصور می کند رسانه های مختلف در مورد او صحبت می کنند و یا افکار او را منعکس میکنند.

اسکیزوفرنی در کودکان هم نشانه های مشابه دارد و والدین به سرعت آن را تشخیص می دهند. البته شرکت در جلسات مشاوره کودک و نوجوان می تواند علائم ابتدایی را به خوبی درمان کند.

3- هذیان گویی در افراد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی

افراد مبتلا به اسکیزوفرنی

فرد مبتلا به شیزوفرنی (اسکیزوفرنی) دچار باوری کاملا مستحکم ولی غیرمنطقی می‌شود.

این باور او با فرهنگی که در آن رشد یافته منطبق نیست و با هیچ دلیل و منطقی تغییر نمیکند.

به عنوان مثال اعتقاد به این که اطرافیان دسیسه‌ای برای از بین بردن او کرده‌اند، خائن دانستن همسر در عین وفاداری او، باور به این که رسالت بزرگی برای هدایت جهانیان بر دوش او گذاشته شده است.

مطمئن بودن از این که دوربینی برای کنترل رفتار او در اتاقش کار گذاشته‌اند، معتقد بودن به آن که دیگران هر چه به فکر او خطور می‌کند را می‌فهمند.

اگر بدانید بیمار روانی کیست و افراد مبتلا به اسکیزوفرنی چه ویژگی هایی دارند، می توانید به آنها کمک کنید چون این افراد به سختی ابتلا به شیزوفرنی را قبول می کنند!

4- رفتارهای خشن از نشانه های بیماران شیزوفرنی است

در مراحل حاد بیماران اسکیزوفرنیک ممکن است کنترل اندکی بر رفتار خود داشته باشند و تحریک پذیر و خشن به نظر آیند.

ولی دیگر کشی در آنها شایع تر از جمعیت عادی نیست و اگر هم اتفاق بیافتد، مبتنی بر توهمات و هذیان های این بیماران است.

۵۰٪ این بیماران اقدام به خودکشی می کنند ولی، تنها  ۱۵٪- ۱۰٪ آنها در این کار توفیق حاصل می کنند، خودکشی در اثر احساس پوچی، افسردگی و توهمات آمرانه تسریع می شود.

بیماران اسکیزوفرنیک معمولاً نسبت به زمان و مکان و اشخاص آگاهی دارند.

از نظر حافظه مشکلی ندارند و نسبت به بیماری خویش آگاه نیستند.

بیماران اسکیزوفرنیک (مبتلا به اسکیزوفرنی) عموماٌ در کودکی، آرام، منفعل و دارای دوستان اندک و در جوانی رؤیایی و درون گرا بوده و هرگز شرارتی نمی کنند.

رابطه شان با جنس مخالف بسیار محدود بوده و از فعالیتهایی که رقابت در آنها مطرح است. خودداری و برای فرار از فعالیت های اجتماعی بیشتر خود را با تلویزیون و موسیقی مشغول می نمایند.

حتما بخوانید

شروع بیماری تدریجی است و در ابتدا بیمار بیشتر از مشکلات جسمانی شاکی است.

ولی بالاخره اطرافیان متوجه میشوند که شخصیت فرد تغییر یافته و دیگر قادر نیست در موقعیت های مختلف اجتماعی و شخصی، رفتار مناسبی داشته باشد.

در ضمن گاه احساسی اضطراب و حیرت نموده و به عقاید انتزاعی، فلسفی و مذهبی روی می آورد.

5- تکلم نابسامان از علائم شیزوفرنی

اسکیزوفرنیا

فرد اسکیزوفرنیک برخی از عباراتی که به کار میبرد خارج از موضوع است یا در موارد شدید ممکن است سخنانش کاملا بیربط به نظر برسد. این عادت به دلیل پرش ذهن و دنیای خیالی است که افراد مبتلا به شیزوفرنی برای خود می سازند.

6- رفتارهای نابسامان از نشانه های شیزوفرنی

 فرد رفتارهایی بیهدف از خود نشان می‌دهد.

مثلا وسایل زندگی را دور می‌ریزد، خود را به مدتی طولانی در وضعیتی ناراحت قرار می‌دهد.  مثلاً در گوشه‌ای از اتاق در یک حالت خاص می‌ایستد و به نقطه‌ای خیره می‌شود.

غذایی که باید بخورد را روی زمین پخش می‌کند. به همین دلیل تشخیص اسکیزوفرنی برای افراد مطلع ساده است.

7- علایم منفی در اسکیزوفرنی

 حالت‌هایی مانند:

  • گوشه‌ نشینی
  • کمحرفی
  • بدون ایده و نظر بودن
  • خیره شدن و اراده نداشتن

 اصطلاحا علائم منفی شیزوفرنی نامیده می‌شود.

فرد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است برخی از علائم بالا را داشته باشد. البته طی درمان، این علائم کاهش می‌یابد یا از بین می‌رود.

خوشبختانه با وجود داروهایی که اصطلاحا «آنتی‌سایکوتیک» نامیده میشود در بسیاری از موارد در صورت همکاری فرد برای درمان مستمر، بهبودی قابل ملاحظه‌ای به دست میآید.

روان‌ درمانی‌ها، خانواده‌ درمانی و درمانهای توان‌ بخشی (مانند کار درمانی) نیز در کنار درمان دارویی با استفاده از داروهای اعصاب و روان کمک کننده‌اند.

الکتروشوک درمانی (ECT) هم در دوره‌های حاد بیماری ممکن است به کار رود.

هرچند به ویژه در مواردی که فرد تن به درمان نمی‌دهد، ممکن است با بیماری شدیدی مواجه شویم.

فرد مبتلا به اسکیزوفرنی پس از درمان گاهی به قدری بهبود می‌یابد که دیگر تشخیص بیماری برای کسانی که او را پیش از این ندیده‌اند دشوار می‌شود.

مشاهده خلاقیتهایی که برخی از این افراد در حین بیماری خود یا پس از دوره حاد آن از خود نشان داده‌اند نیز جالب توجه است.

علائم شیزوفرنی در زنان چیست؟

نشانه های اسکیزوفرنی در زنان با آقایان زیاد تفاوت ندارد و تابع جنسیت نیست. بااین حال زنان نبتلا به شیزوفرنی بیشتر در معرض بیماری های اضطراب و افسردگی زنان قرار دارند. برعکس آقایان زنان مبتلا به اسکیزوفرنی کمتر علائمی مانند:

  • یکنواختی در صدا و بیان
  • انزوای اجتماعی
  • کم حرفی

دارند. با این حال خانم های مبتلا به شیزوفرنی بیشتر از آقایان تحرک بدنی دارند و تشخیص این بیماری در آنها کمی دشوارتر است. با این حال علائم اسکزوفرنی در زنان بیشتر شامل توهمات شدید، آزار و اذیت خود و دیگران و اختلال پارانوئید هستند.

نکات مهم اسکیزوفرنی

آشنایی با اسکیزوفرنی

می بایست نکات مهم درباره بیماری شیزوفرنی را بدانید چون در بخش مشاوره روانشناسی تلفنی و آنلاین ویکی روان سوالات زیادی در این مورد پرسیده می شود.

  • شیزوفرنی با علائم مقدماتی شامل اضطراب، حیرت، منگی و افسردگی شروع می شود و با هذیان ها و توهمات تشدید پیدا میکند. یعنی در افراد مبتلا به شیزوفرنی علائم افسردگی دیده می شود.
  • حداکثر شیوع بیماری در مردان بین سنین ۲۵ – ۱۵ سالگی و در زنان بین ۳۰ – ۲۵ سالگی است. ۹۰٪ مبتلایان بین سنین ۵۵ – ۱۵ سالگی قرار دارند.
  • شروع بیماری قبل از ۱۰ سالگی و بعد از ۵۰ سالگی نادر است.
  • نسبت مرد به زن از نظر ابتلاء یکسان است و احتمال ابتلاء به اسکیزوفرنی وقتی یکی از اعضا خانواده مبتلا باشد، بالاتر است.
  • اکثر بیماران شیزوفرنی سیگاری اند و در  ۵۰٪ – ۳۰٪ موارد معیارهای سوء مصرف الکل یا سایر مواد اعتیاد زا (حشیش و کوکائین) یافت میشود.
  • افراد مبتلاء عموماٌ یا از نظر اجتماعی و اقتصادی پسرفت میکنند و توانایی صعود به طبقات اجتماعی بالاتر را پیدا نکنند.
  • این افراد کم کم عوض می شوند و از جامعه کناره گیری میکنند.
  • بیماران اسکیزوفرنیک تقریباً ۵۰٪ تختهای بیمارستانهای روانی را اشغال میکنند.
  • تقریباً ۱۶٪ بیماران روانی که به نوعی تحت درمان قرار میگیرند، اسکیزوفرنیک می باشند.
  • احتمال بستری شدن مجدد در ضمن دو سال پس از ترخیصی متعاقب اولین دورهٔ بستری شدن ۴۰٪-۶۰٪ است.

چهره بیماران اسکیزوفرنی

خیلی از افراد فکر میکنند صورت و چهره بیماران اسکیزوفرنی با دیگران متفاوت است، که ادعای اشتباهی نیست.

بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی مشکلات رایج را در رمز گذاری اولیه بصری ویژگی‌های صورت نشان می‌دهند که توسط متخصص قابل تشخیص است.

مطالعات روانشناسی نشان داد که تعداد تغییرات حالت چهره و میمیک صورت در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به طور قابل توجهی کمتر از افراد سالم بود و این تغییرات در مکالمه آنها کاهش یافته است. یعنی صورت و حالت چهره آنها کمتر نسبت به اطراف، گفتگوها و اتفاقات اطراف واکنش نشان می دهد.

با این حال بیماری اسکیزوفرنی در معرض افزایش وزن، دیابت و سندروم متابولیک قرار دارند.

نقاشی اسکیزوفرنی چطور است؟

تست های زیادی توسط متخصصین روانشناس روی افراد مبتلا به شیزوفرنی انجام شده است که یکی از آنها نقاشی کشیدن است.

همانطور که گفته شد فرد مبتلا به اسکزوفرنی دارای توهمات شدید است و در دنیایی زندگی می کند که جنبه واقعی ندارد. به همین خاطر نقاشی های اسکیزوفرنی شامل تصاویر مبهم و ناواضح است که برداشت منطقی از آنها را سخت می کند. مانند آنچه در ادامه مشاهده می کنید.

نقاشی های اسکیزوفرنی

علل ابتلا به اسکیزوفرنی

  • علت اصلی اسکیزوفرنی استعداد ارثی نسبت به بیماری است. به بیان دیگر شخصی که به اسکیزوفرنی مبتلا میگردد، آسیب پذیری بیولوژیک یا استعداد خاصی دارد که به وسیلهٔ استرسی شعله ور شده و به علائم اسکیزوفرنیک منجر میگردد.
  • افزایش فعالیت دوپامین در مغز و تغییرات سروتونین در ایجاد اسکیزوفرنی نقش مهمی دارد.
  • آسیب های مغزی و تحلیل رفتن بخشی از مغز در بیماران شیزوفرنی وجود دارد.
  • سوء مصرف مواد مخدر و مصرف قرص های توهم زا
  • مهاجرت بی دلیل و بی هدف و انزوای اجتماعی
  • صنعتی شدن
  • تولد در زمستان و اوایل بهار
  • زندگی در ممالک جهان سومی که بیشتر با کشورهای پیشرفته در ارتباط اند

راه های درمان اسکیزوفرنی

قبلا در ویکی روان درباره راه های درمان اسکیزوفرنی صحبت کردیم که بسته به نوع و درجه بیماری از روشهای مختلفی استفاده می شود. روشهایی مانند:

  • بستری کردن بیمار در بیمارستان
  • درمان دارویی
  • الکتروشوک درمانی
  • درمان های روانی – اجتماعی
  • رفتار درمانی
  • گروه درمانی
  • استفاده از روش های درمان افسردگی
  • روان درمانی خانواده و حمایتی
  • محیط درمانی

برای غلبه بر شیزوفرنی بسیار مناسب هستند.

مشاورین روانشناس مرتبط با این موضوع
پوریا رضائی پوریا رضائی
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان
نیلوفر رستگاری نیلوفر رستگاری
مشاور روانشناس
از 60,000 هزار تومان
مریم جاویدی مریم جاویدی
مشاور روانشناس
از 60,000 هزار تومان
لیلا امینیان لیلا امینیان
دکترای روانشناسی
از 62,500 هزار تومان
بهشته طهماسبی زاده بهشته طهماسبی زاده
دکتری روانشناسی
از 75,000 هزار تومان
سعید بابایی سعید بابایی
دکتری روانشناسی
از 100,000 هزار تومان
طاهره کیائی طاهره کیائی
دکتری روانشناسی
از 75,000 هزار تومان
آرزو محمدی آرزو محمدی
مشاور تغذیه
از 75,000 هزار تومان

جمع بندی ویکی روان از مقاله اسکیزوفرنی چیست؟

حالا می دانیم اسکیزوفرنی چیست و چه علائمی دارد؟ تشخیص این بیماری کار سختی نیست چون علائم مشخصی دارد.

اگر خود یا اطرافیان به شیزوفرنی ابتلا دارید، حتما در سریع ترین زمان موضوع را با مشاور روانشناس متخصص در این رشته در میان بزارید. متخصص روانشناس در جلسه اول میزان بیماری را بررسی کرده و در صورت نیاز تحت نظر متخصص روانپزشک دارو درمانی را شروع خواهد کرد.

معمولا استفاده از رویکردهای درمانی در روان درمانی برای بهبود مراحل اولیه شیزوفرنی مورد استفاده قرار می گیرند و موثر هستند.

شما دوست عزیز می توانید در سایت ویکی روان به صورت آنلاین، تلفنی و چتی مشاوره غیرحضوری روانشناسی برگزار کرده و با مشاور خود در ارتباط باشید.

لیست مشاوران روانشناس ویکی روان

فاطمه صبوری پور

سی ساله ليسانس روانشناسی عمومی فوق ليسانس روان شناسی تربيتی دانشجوی دكتری روانشناسی تربیتی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا