سوء مصرف مواد یکی از مشکلات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی مهم در بسیاری از کشورهاست. تحقیقات در مورد تاثیر و نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر نشان میدهد که اعتیاد به مواد مخدر چند وجهی یا چند عاملی است و عوامل مختلف روانی، اجتماعی، فرهنگی و ژنتیکی در این زمینه دخیل است. اعتیاد نوعی آسیب اجتماعی است که ریشه در محرومیتهای مزمن و طردشدگی افراد و گروههای خاص در جوامع مختلف دارد و هزینه های زیادی را به جوامع تحمیل میکند دلایل مختلفی برای گرایش به مواد مخدر وجود دارد.
فهرست موضوعات بررسی شده
بررسی نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
علت اعتیاد و دلیل عمده گرایش به مواد مخدر و اعتیادآور در بین نوجوانان و جوانان متغیرهای روانشناختی و هیجانی میباشد. در سالهای اخیر توجه به هوش هیجانی در پیشگیری از اعتیاد مورد توجه متخصصان و پژوهشگران قرار گرفته است.
احساسات، هسته مرکزی زندگی انسان میباشند که بر هیجانات تاثیر متقابل دارند. هیجانات نیز میتوانند توانایی زندگی کردن با دیگران، مسئولیتپذیری و سازگاری با مشکلات را به افراد دیکته کنند
در این بین هوش هیجانی یکی از عوامل مهم موفقیت افراد در زندگی میباشد که با بهداشت روانی افراد ارتباط مستقیمی دارد.
هوش هیجانی و مهارتهای وابسته به آن در طی زمان رشد میکنند و در گذر زندگی تغییر مییابند. همچنین میتوان با آموزش و برنامه های اصلاحی آنها را در روند رشد تسریع داد.
افرادی که در کنترل مهارتهای هیجانی خود ناتوانند به احتمال زیاد به مصرف مواد اعتیادآور روی میآورند. همچنین افرادی که تنوعطلب و تحرکجو هستند بیشتر به دنبال این مواد میروند
هوش هیجانی در افراد به عنوان یک منبع حفاظتی در برابر عوامل استرس زای محیطی عمل میکند و از گرایش به مواد مخدر جلوگیری به عمل میآورد.
افراد معتاد در شناسایی هیجانات خود و دیگران دچار مشکلاتی هستند که باعث میشود در برقراری ارتباط عاطفی مثبت، سازنده و هدایتگر با دیگران دچار ناهنجاریهایی شوند که خود عامل گرایش به مواد مخدر میباشد.
در این میان کسانی که در دوره آموزش هوش هیجانی مشارکت دارند، در زمینه هایی مانند فشار همسالان، مصرف مواد مخدر و روی آوردن به دخانیات و سایر مواد اعتیادآور مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند. که این خود نشانه ای از نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر میباشد.
اهمیت هوش هیجانی در کاهش گرایش به اعتیاد
کسب این توانایی عاطفی آنها را در مقابل فشارها و ناملایمات توانا میسازد. امروزه محققان با استفاده از آموزش هوش هیجانی به معتادان در ترک اعتیاد به آنها کمک میکنند.
آموزش مهارتهای کنترل و شناخت هیجانات به دانشآموزان کمک میکند تا در دانش، نگرش و عزت نفس آنها تغییرات پایداری ایجاد شود و به آنها در بروز رفتاری مناسب در برابر درخواستهای منفی دیگران به کار رود.
در پژوهشی مشخص گردید، جوانان و نوجوانانی که در تست مقیاس هوش هیجانی چند عاملی نمره بالاتری نسبت به دیگران کسب نموده اند میزان مصرف مواد مخدر، سیگار و مشروبات در آنها بسیار کم میباشد
در پژوهشهایی که بر روی بیماران تحت مداوا جهت ترک اعتیاد انجام شد، مشخص گردید که ناتوانی در کنترل خشم، برجستهترین الگوی هیجانی در این افراد بوده است. این دلیلی دیگر بر تاثیر و نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر و اعتیاد میباشد.
بر این اساس افرادی که توانایی تنظیم هیجانات را ندارند به احتمال زیاد تحت تاثیر عوامل محیطی قرار خواهند گرفت و محیط نیز آنها را دچار آسیب خواهد نمود که یکی از این آسیب ها گرایش به مواد مخدر است.
راهکارهای ساده برای افزایش هوش هیجانی
تا اینجا با نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر آشنا شدید و دیدین که هوش هیجانی چه تاثیری بر ما دارد. حالا برای افزایش هوش هیجانی چکار کنیم؟
لیستی از احساسات خود تهیه کنید
در طول یک روز عادی، شما احتمالا تعداد زیادی از احساسات مختلف را تجربه میکنید و این احساسات روی عملکرد شما تاثیر میگذارد. این آسان است که بدون بررسی دلیل کارهایی که میکنید زندگی کنید، اما فقط یک روز سعی کنید تا احساساتتان را پیگیری کنید
وقتی که متوجه شدید درحال انجام کاری به شکل اتوماتیک هستید، یک لحظه صبر کنید و افکارتان و چیزی که احساس میکنید را تجزیه و تحلیل کنید و در دفترچهای بنویسید.
با توسعه توانایی خود در شناسایی انگیزه عاطفی پشت اعمالتان، شما درک بهتری از خودتان و روش احساسی خود خواهید داشت.
یاد بگیرید تا احساسات منفی خود را مدیریت کنید
استرس، افسردگی و اضطراب تنها تعداد کمی از احساسات منفی هستند که شما ممکن است در طول یک روز یا هفته تجربه کنید. هوش هیجانی، بیشتر نیازمند توانایی مدیریت احساسات منفی است.
پس از این که آموختید احساسات خود را شناسایی کنید، باید برای کاهش احساسات منفی تلاش کنید
راهکارهای متفاوتی برای انسانهای مختلف موثر است، ممکن است دریابید که تهیه یک لیست (چه ذهنی یا نوشته شده) از راه حلهای موثر، زمانی که احساسات شما منفی است، به شما کمک میکند.
وقتی که در حال تجربه احساسات مضر و مخرب هستید، به لیستتان مراجعه کرده و برای مقابله با آنها از یکی از استراتژیهای شخصی خود استفاده کنید.
بیشتر سعی در گوش دادن فعال داشته باشید
در بررسی های نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر ، میان دستوراتی که برای بهبود هوش هیجانی وجود دارد، گوش دادن یکی از عناصر مهم است. دفعه بعدی که یک دوست با مشکلی به سراغ شما میآید، بهصورت آگاهانه تلاش کنید تا واقعا به آنچه که میگوید گوش دهید.
به او اجازه دهید تا به طور کامل خودش را بیان کند، قبل از اینکه با عقایدتان حرفش را قطع کنید. به دقت گوش کردن قبل از صحبت کردن، به شما امکان درک احساسات او را به دقیقترین شیوه ممکن می دهد، البته قبل از اینکه نصایح شما رنگ تمایلاتتان را بگیرد.
مطالعه نشانههای غیرکلامی هیجانی
بعضی اوقات، مردم بدون گفتن حتی یک کلمه، احساسشان را نشان میدهند. در درک و تشخیص احساسات دیگران، مهم است که به دقت نشانههای غیرکلامی آنها را ارزیابی کنید.
برای تمرین این موضوع و پی بردن به نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر و مواد مخدر، سعی کنید بخشی از فیلم یا برنامه تلویزیونی را بدون صدا تماشا کنید. ببینید آیا میتوانید بگویید بازیگران چه احساسی را با حالات چهره و زبان بدن خود به تصویر میکشند. این تست نتایج مهمی خواهد داشت.
توانایی فهم نشانههای اجتماعی
وقتی یک رفتار از کسی میبینیم، باید قبل از نتیجهگیری قطعی، حداقل دو فرض در تفسیر رفتار او در نظر بگیریم. مثلا ممکن است من بخواهم تصور کنم دوستم جواب تلفنهای من را نمیدهد چون میخواهد مرا نادیده بگیرد، یا اینکه میتوانم احتمال اینکه سرش خیلی شلوغ است را هم در نظر بگیرم.
وقتی ما از شخصی کردن رفتارهای دیگران پرهیز کنیم، میتوانیم رفتارها و واکنشهای آنها را عینیتر و معقولتر تفسیر کنیم.
آدمها کاری که میکنند را بیشتر به خاطر خودشان میکنند تا به خاطر ما. گسترده کردن دیدگاهمان نسبت به موقعیتها، میتواند احتمال سوتفاهم را کاهش دهد.
در حالی که کاوش در احساسات خود شما و دیگران میتواند تهدید آمیز، دشوار و گاهی اوقات مداخلهگرانه باشد، همچنین میتواند نتایج خوبی برای شما به همراه داشته باشد
اگر شما منتظر زمانی خاص برای افزایش هوش هیجانی خود هستید، باید بگویم که هیچ گاه فرا نمیرسد، همین حالا زمان مناسب برای این کار است، پس زمان را از دست ندهید و از همین حالا بعد از خواندن این مطلب شروع کنید.
در این مقاله به بررسی اهمیت و نقش هوش هیجانی در گرایش به مواد مخدر و جلوگیری از اعتیاد افراد پرداختیم، خوب است برای موفقیت بیشتر در زندگی به افزایش هوش هیجانی خود بپردازید.
