تربیت فرزند

با فرزندان خود چگونه رفتار کنیم؟

نوع رفتار شما با فرزندان خود از مهم‌ترین موارد تربیتی است که حتی به اعتقاد روان‌شناسان به شدت در شخصیت و آینده کودک تاثیرگذار است. برای این‌که بتوانید ارتباط مفید و موثری با فرزندتان داشته باشید مطلب زیر را تا انتها بخوانید:

با ویکی روان همراه باشید.

۱- شاید رفتار شما و همسرتان موجب شکل گیری نوعی رقابت در بین فرزندان خود شود. پس در رفتارهای خود دقت کنید و از هر رفتاری که موجب ایجاد حساسیت بین آنان می‌شود خودداری کنید، در ضمن از مقایسه فرزندان خود به شدت پرهیز کنید؛ زیرا ممکن است آنها احساس تبعیض کنند. به عنوان مثال یکی از فرزندان را «خوشگل من» و دیگری را «باهوش من» صدا نزنید زیرا ممکن است یکی احساس کند حالا که زیباست پس باهوش نیست و برعکس. این صفت‌گذاردن بر روی بچه‌ها ممکن است موجب تخریب روانی شود.

۲- هنگامی که کودکان با یکدیگر دعوا می‌کنند (تا زمانی که احتمال آسیب زدن به یکدیگر نمی‌رود) در دعوای آنها دخالت نکنید و اگر مجبور به دخالت شدید حتما خودتان را ملزم کنید که قضاوت نکنید و نگویید که تقصیر با چه کسی است. به دلیل این‌که همیشه متهم می‌شوید که عدالت را رعایت نکرده‌اید و به نفع طرف دیگر قضاوت کرده‌اید. بنابراین برای این‌که متهم نشوید بهتر است قضاوتی نداشته باشید و اگر ناچارید خواهر برادرها را از هم جدا کنید – به دلیل صدمات احتمالی که ممکن است به هم وارد کنند – فقط وظیفه جداکردن و آرام کردن محیط خانه را برعهده داشته باشید و حتی‌المقدور قضاوت نکنید اما اگر مجبور به قضاوت شدید حتما به گونه‌ای قضاوت کنید که هر دو طرف احساس کنند در این ماجرا به نوعی مقصر هستند.

۳- در خانواده‌هایی که پدر نقشی در تربیت ندارد، در اغلب موارد فرزندان دچار رفتارهای ناپسند می‌شوند. شما نیز برای موفقیت در امر تربیت فرزندان خود باید همسر خود را در امر تربیت فرزندان‌تان دخالت دهید و از او بخواهید با اقتدار در تربیت آنان نقش ایفا کند.

۴- کودک به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، بدنبال برطرف شدن خواسته‌های خود می باشد و هیچ مانعی را بر سر راه خواسته‌هایش تحمل نمی‌کند و زمانی که مانعی در برابر خواسته خود می‌بیند با هر روشی آن مانع را بر طرف می‌کند و از آنجا که در اکثر موارد کودک آموزش صحیحی در این مورد ندیده است دست به پرخاشگری می‌زند، بنابراین فرزندان شما بر اساس ویژگی‌های ذاتی خود عمل کرده‌اند. البته شما باید با برنامه‌ریزی دقیق تربیتی چنین ویژگی‌هایی که در درون آنان وجود دارد را جهت دهید.

۵- تجربه نشان می‌دهد در برخی مواقع کودک به دلیل جلب توجه والدین دست به رفتارهایی مانند برخورد با خواهر یا برادر خود می‌زند، از این رو لازم است تا زمان مشخصی را در طول روز به آنان اختصاص دهید و با آنان بازی کنید. شرکت و همکاری والدین در این زمینه نقش تعیین کننده دارد.

۶- زمانی که از دست فرزندان خود عصبانی هستید و بر خود تسلط ندارید به هیچ عنوان در صدد تربیت آنان بر نیایید؛ چون زمانی که انسان عصبانی است غالبا از تصمیم‌گیری عاقلانه ناتوان است و همین امر به تربیت فرزندان شما آسیب فراوان می‌رساند.

۷- به کودکان خود شیوه کنترل خشم را آموزش دهید برای این کار:

  • هرازگاهی به صورت نمایشی با همسر خود بحث و مرافعه کنید. در این نمایش سعی کنید شیوه مواجه شدن با آن و حل کردن اختلافات و آشتی کردن را هم به آنها یاد بدهید. بچه‌ها از شما یاد می‌گیرند که چطور اختلاف‌شان را با هم حل کنند. اگر این کار را به آنها آموزش نداده‌اید، انتظار نداشته باشید بلد باشند به خوبی از عهده این کار بر بیایند.
  • سعی کنید از زبان کودک (شعر، داستان، بازی) برای اصلاح رفتار آنان کمک بگیرید. به عنوان مثال داستانی که در آن قهرمان داستان علیرغم توانایی، خشم خود را کنترل می‌کند برای فرزندان خود تعریف کنید.

۸- وقتی که بچه‌ها به خوبی و بدون مشکل در کنار هم بازی و فعالیت می‌کنند، نشان بدهید که از این وضعیت خوشحال هستید. طوری رفتار کنید که بفهمند از اینکه با هم خوب هستند و دعوا نمی‌کنند، خوش‌تان آمده است.

۹- فکر کنید ببینید که معمولا چه مسائلی بیشتر باعث اختلاف و دعوای آنها می‌شود و سعی کنید این مسائل را از بین ببرید.

۱۰- هر روز به بچه‌های‌تان بگویید که دوست‌شان دارید و مهم‌تر از این، علاقه‌تان را به آنها نشان دهید. بچه‌هایی که وابستگی عاطفی بیشتری به والدین دارند، کمتر دعوا می‌کنند.

۱۱- زمانی که کودکان شما با هم دعوا می‌کنند از تنبیه بدنی اکیدا خودداری نموده و در صورت نیاز از محروم‌سازی‌های کوتاه‌مدت (ندیدن برنامه کودک، نرفتن به گردش و مهمانی و…) استفاده کنید. از سرزنش و تحقیر کردن و مقایسه فرزندان جدا خودداری کنید.

۱۲- فرصت تخلیه هیجانات را برای کودک فراهم کنید. هفته‌ای دوبار آنها را به پارک ببرید و با کودکان خود بازی‌های هیجانی انجام دهید.

۱۳- مشاهده خشونت در برنامه‌های تلویزیونی باعث پرخاشگری در کودکان می‌شود. گاهی اوقات حتی دیدن یک برنامه خشونت‌آمیز می‌تواند پرخاشگری را افزایش دهد. کودکانی که مکررا نمایش‌های پر از خشونت را تماشا می‌کنند و از این کار منع نمی‌شوند، به احتمال زیاد به تقلید آنچه می‌بینند می‌پردازند، بنابراین برنامه‌هایی که فرزندان شما تماشا می‌کنند را کنترل کنید.

محسن باقری ابیانه

کارشناس روان‌شناسی 11 سال سابقه فعالیت در نشریات اجتماعی و روان‌شناسی کشور

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا