اختلالات شخصیت

اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟ (علائم و درمان)

اختلال شخصیت وسواسی جبری ((Obsessive–compulsive personality disorder (OCPD) زیر مجموعه اختلالات شخصیت می باشد و عبارت است از نوعی اختلال شخصیت که در آن کمال‌ طلبی و انعطاف‌ ناپذیری تسلط دارد. اختلال وسواس جبری یکی از موضوعات داغ در جلسات مشاوره روانشناسی درمان وسواس است که در این مطلب ویکی روان به تمام جنبه های آن می پردازیم.

اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟

اختلال شخصیت وسواسی جبری

با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.

وسواسی جبری با وجود نظم، پشتکار، لجاجت و خودسری و دودلی مشخص می ‌شود.

وسواس جبری اختلال شایعی است و افراد زیادی به آن مبتلا می باشند اما جای نگرانی نیست چون راه های زیادی برای درمان وسواسی جبری وجود دارد

بر اساس چیزی که در مشاوره وسواس جبری گفته می شود:

وسواس جبری یک نوع بیماری روانی است که در آن افکار ناخوشایند به طور دائم ایجاد مزاحمت در ضمیر خودآگاه کرده و باعث ادامه برخی حرکات تکراری می‌ شود

از دیدگاه روان‌ پزشکی اختلال وسواس جبری عقاید، تکانه ‌ها، افکار یا الگوی رفتاری مزاحم و تکرار شونده است که مغایر با خود بوده و در صورت مقاومت ایجاد اضطراب می ‌کند.

مشاورین روانشناس مرتبط با این موضوع
لیلا شکوری لیلا شکوری
دکتری روانشناسی
از 112,500 هزار تومان
رضوان شمس رضوان شمس
مشاور روانشناس
از 60,000 هزار تومان
فرشته همدانی فرشته همدانی
مشاور روانشناس
از 55,000 هزار تومان
مینا فرهادی مینا فرهادی
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان
نیایش مسلمیان نیایش مسلمیان
مشاور روانشناس
از 120,000 هزار تومان
لیلا فراهانی لیلا فراهانی
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان
صفورا نصیری صفورا نصیری
مشاور روانشناس
از 60,000 هزار تومان
راضیه هاشمیان راضیه هاشمیان
دکترای روانشناسی
از 200,000 هزار تومان

بررسی اختلال شخصیت وسواسی جبری یا همان وسواس OCPD

خصوصیت اصلی این اختلال میل به کمال و عدم انعطاف‌ پذیری است.

مسائلی مانند مقررات، آداب و قواعد، نظافت، جزئیات امور و کمال‌ طلبی ذهن آنها را به خود مشغول می‌ سازد.

افراد مبتلا به وسواسی جبری، بسیار رسمی‌ و جدی بوده و به رعایت دقیق مقررات تأکید می‌ ورزند و در این رابطه انعطافی از خود نشان نمی ‌دهند.

مهارت ‌های بین فردی آنها بسیار محدود است و قادر به سازش با دیگران نبوده و اطرافیان را فراری می ‌دهند.

با وجود این در برابر خواسته ‌های افرادی که آنها را قوی ‌تر از خود می ‌دانند، تسلیم می ‌شوند.

از تصمیم گرفتن طفره می ‌روند و بیم دارند که مرتکب اشتباه شوند.

با اینکه دوستان زیادی ندارند، زندگی آنها چه از نظر حرفه‌ای و چه روابط زناشویی کارا و با ثبات است.

انواع اختلال وسواس جبری کدام است؟

وسواس فکری در عشق

اختلال شخصیت وسواسی جبری دو نوع عمده دارد:

  1. فکر وسواسی (وسواس فکری): یعنی فکر، عقیده یا احساسی مزاحم و تکرار شونده است
  2. عمل وسواسی (وسواس عملی): یک رفتار هوشیارانه، استاندارد و تکرار شونده نظیر شمارش امتحان کردن یا دوری جستن است

فکر وسواسی در بیمار اختلال اضطراب به وجود می ‌آورد.

در حالی که عمل وسواسی از اضطراب بیمار می‌ کاهد اما اگر در مقابل عمل وسواسی مقاومت به خرج داده شود، اضطراب بیمار شدت می‌ گیرد.

مبتلایان به اختلال شخصیت وسواسی جبری از غیر منطقی بودن افکار خود آگاهند و فکر و عمل وسواسی خود را مغایر با خود می دانند

این اختلال می ‌تواند فرد را ناتوان کند و از نظر فعالیت ‌های روزمره مسائل شغلی در ارتباط  او با دوستانش تاثیر منفی به جای گذارد.

میزان شیوع اختلال وسواس جبری در حدود ۳-۲ درصد است و آن را پس از انواع اختلالات هراس، اختلالات ناشی از مصرف داروها و الکل و اختلال افسردگی اساسی، چهارمین تشخیص شایع روانپزشکی به حساب می ‌آورند.

به همین دلیل مشاوره روانشناسی وسواس جبری یکی از رایج ترین انواع جلسه های مشاوره روانشناسی است.

میزان ابتلا به اختلال وسواس جبری چقدر است؟

نسبت مبتلایان مرد و زن به اختلال شخصیت وسواسی جبری یکسان است.

به طور متوسط علائم در آقایان در ۱۹ سالگی و در خانم ‌ها در ۲۲ سالگی شروع می ‌شود!

نشانه ها و علائم اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟

بنر-مشاوره-روانشناسی-آنلاین

علائم در بیش از ۵۰ درصد بیماران به طور ناگهانی شروع می‌ شود و در ۷۰ درصد موارد بیماری به دنبال یک واقعه استرس زا از قبیل حاملگی یا مرگ نزدیکان شروع می‌ شود.

غالباً بیماران علائم خود را پنهان کرده و دیر به پزشک مراجعه می ‌کنند، به همین خاطر سیر بیماری اختلال شخصیت وسواسی جبری به طور معمول مزمن است.

احتمال خودکشی در مورد تمام مبتلایان به اختلال وسواس جبری مطرح است به همین خاطر می بایست هر چه زودتر از طریق روانشناس متخصص درمان وسواس برای غلبه بر آن اقدام نمایند.

در واقع افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری اشتغال ذهنی با جزئیات، اصول، فهرست‌ها، ترتیب، سازمان یا برنامه‌ها به گونه‌ای که هدف اصلی فعالیت گم شود دارند و اختلال کمال‌ طلبی آنها به حدی است که در تکمیل کردن امورشان تداخل می ‌کند.

آنها علاقمندی مفرط به کار و کارآیی دارند حتی به بهای کنار گذاشتن فعالیت‌های تفریحی و ارتباط با دوستان ‌شان.

این افراد در امور اخلاقی و رعایت ارزش ‌ها بیش از حد جدی و وظیفه‌ شناس، دقیق و انعطاف‌ ناپذیر هستند

آنها از به دور انداختن اشیاء فرسوده و فاقد ارزش ناتوان هستند.

یکی از بارزترین علائم اختلال وسواس جبری این است که آنها در تفویض امور و یا همکاری با دیگران مردد هستند، مگر آنکه تسلیم محض روش او در انجام امور باشند.

افراد مبتلا به اختلال وسواسی جبری خساست در خرج کردن پول برای خود و دیگران دارند و از نظر آنها پول چیزی است که برای حوادث ناگوار آینده باید پس انداز شود

اختلال شخصیت وسواسی جبری الگوی نافذ اشتغالی ذهنی با نظم و ترتیب، کمالی‌ طلبی و کنترلی روانی و فردی به بهای از دست دادن انعطاف پذیری، صراحت و کارآیی که از اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و میزان شیوع آن مشخص نیست.

در مردها شایع ‌تر بوده و در فرزندان ارشد خانواده بیشتر دیده می ‌شود.

در بستگان درجه اول نیز شیوع بیشتری دارد. سیر وسواسی جبری متغیر است، گاه در جریان آن اختلال وسواس ظاهر می ‌شود.

سیر این اختلال ممکن است بعدها به اسکیزوفرنی یا ملانکولی بیانجامد.

خصوصیات بالینی وسواسی جبری چیست؟

وسواس جبری

  1. یک فکر یا تکانه، مصرانه وارد هشیاری شخصی می‌ شود. افکار پیرامون هر موضوعی می ‌تواند باشد اما بیشتر از همه افکار خشونت، آلودگی، ناپاکی موضوعات جنسی، مسائل مذهبی و حرف‌ های زشت و قبیح است
  2. بیمار شدیداً احساس اضطراب می‌ کند که اغلب به اقدامات تدافعی در برابر فکر یا تکانه خود منجر می‌ شود
  3. در اختلال شخصیت وسواسی جبری فکر یا عمل وسواسی برای بیمار غیر عادی و بیگانه به نظر می ‌رسد
  4. گرچه بیمار خود را در فکر و عمل وسواسی مجبور می ‌بیند، اما از پوچی غیرمنطقی بودن آنها آگاهی دارد
  5. مبتلایان شدیداً تمایل دارند در برابر فکر و عمل وسواسی مقاومت کنند

اختلال وسواس جبری واجد ۴ الگوی علامتی مهم است

روانشناسی درمان وسواس

در بالا به مهم ترین علائم و نشانه های اختلال وسواس جبری اشاره کردیم اما خوب است موارد زیر را هم به دقت در نظر داشته باشید:

  • شایع ‌ترین نوع آن وسواس آلودگی و اقدام به شستشو و نظافت متعاقب آن است به طور معمول اجتناب: (فکر آلودگی) دشوار است و عمل وسواسی به شکل شستشوی مفرط خود را نشان می‌ دهد
  • الگوی شایع دیگر وسواس تردید و اقدام به امتحان کردن مجدد متعاقب آن است. این وسواس معمولا در موارد احتمال خطر است و بیمار گاه بارها سرکشی می‌کند تا اطمینان یابد که مثلا شیر گاز بسته است یا خیر و باید دانست که مهم‌ترین علامت بیماران وسواسی شک و تردید است.
  • افکار وسواسی مزاحم از قبیل فکر انجام رفتارهای جنسی ممنوع و نیز رفتارهای پرخاشگرانه بدون آنکه بیمار عملا کاری انجام دهد و از جانب بیمار قابل سرزنشی است.
  • تمایل به دقت بیش از اندازه که به نوعی کندی وسواسی می‌انجامد. به عنوان مثال مبتلایان ممکن است ساعت‌ها از وقت خود را صرف اصلاح صورت یا صرف غذای خود نمایند.

چرا به اختلال وسواس جبری مبتلا می شویم؟

دلایل زیادی برای ابتلا به بیماری و اختلال وسواس جبری وجود دارد که از آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. تسلیم شدن به اعمال وسواسی
  2. شروع در بچگی
  3. اعمال وسواسی غیر ارادی
  4. نیاز به بستری شدن
  5. ابتلای همزمان با اختلال افسردگی اساسی
  6. اعتقادات هذیانی
  7. وجود یک اختلال شخصیتی خصوصا نوع اسکیزوتایپی
مشاورین روانشناس مرتبط با این موضوع
پریا نوربخش پریا نوربخش
مشاور روانشناس
از 120,000 هزار تومان
شیلا توکلی شیلا توکلی
مشاور روانشناس
از 160,000 هزار تومان
شیما وفا شیما وفا
دكتراى روانشناسى
از 62,500 هزار تومان
اسما مشمول اسما مشمول
دکتری روانشناسی
از 60,000 هزار تومان
بابک ساسانی بابک ساسانی
دکتری روانشناسی
از 100,000 هزار تومان
فاطمه ابراهیم فاطمه ابراهیم
مشاور روانشناس
از 55,000 هزار تومان
نسرین ترابی صائین نسرین ترابی صائین
دکتری روانشناسی
از 75,000 هزار تومان
حامد عامری حامد عامری
مشاور روانشناس
از 75,000 هزار تومان

راه درمان اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟

مشاوره روانشناسی آنلاین با کامپیوتر

درمان اصلی بیماری هایی مانند وسواسی جبری، روان‌ درمانی است و گاه دارو درمانی با داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی در رفع علائم مفید واقع می‌ شود.

برای درمان این بیماری امروزه بیشتر روی رفتار درمانی و دارو درمانی تکیه می ‌شود، هر چند که بیشتر بیماران با گفتار درمانی (مشاوره درمان وسواس) درمان می شوند

اما اگر در مواردی کار به دارو درمانی بکشد، داروی استاندارد بمنظور درمان اختلال وسواس جبری، کلومیپرامین است (داروی اختصاصی سروتونین یا یک داروی مهار کننده اختصاصی بازجذب سروتونین مثل فلوکستین.)

برخی از روانشناسان نیز رفتار درمانی را راه صحیح درمان اختلال وسواس جبری می ‌دانند و روش‌های مختلف رفتار درمانی شامل:

  • حساسیت زدایی تدریجی
  • غرقه سازی
  • شرطی سازی آزارنده (انزجار درمانی)
  • غرقه سازی تجسمی‌ و
  • بازداشتن فکر

است.

یکی از ایمن ترین راه های درمان انواع وسواس ها استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی می باشد.

می توانید با صحبت و مشورت با متخصص روانشناس مشکلات خود را به طور قطعی و همیشگی رفع نمائید.

این امکان در ویکی روان وجود دارد که در ویکی روان، از سراسر دنیا در جلسات مشاوره روانشناسی درمان وسواس شرکت کرده و به مشاور خود صوتی و تصویری جلسه مشاوره برگزار نمائید.

فاطمه صبوری پور

سی ساله ليسانس روانشناسی عمومی فوق ليسانس روان شناسی تربيتی دانشجوی دكتری روانشناسی تربیتی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا