آشنایی با اختلال مانیا – اختلال دوقطبی
اختلال مانیا به وضعیتی گفته می شود که در آن شخص گاها به شدت خوش حال ( فاز مانیا) و گاها بسیار غمگین ( افسرده ) است و به دلیل این تضادِ در احساسات اختلال دو قطبی نامیده می شود.
این نوع اختلال نوعی بیماری افسردگی است اما همانند سایر انواع اختلالات افسردگی شایع نیست.
در ادامه بیشتر به بررسی افسردگی مانیا میپردازیم.
تعریف اختلال مانیا چیست؟
با سایت روانشناسی ویکی روان همراه باشید.
گاهی اوقات تغییراتی که به دلیل این وضعیت در خلق و خو ایجاد می شوند بسیار سریع و در بیشتر مواقع به آهستگی خود را نشان می دهند.
افسردگی مانیا اغلب بر روی تفکر، قدرت درک و رفتار اجتماعی فرد تاثیر می گذارد.
به طوری که منجر به بروز مشکلات بسیار جدی و سرافندگی می شود.
برای مثال زمانی که شخص در فاز اختلال مانیا به سر می برد ممکن است تصمیمات غیر عقلانی ای در رابطه با مسائل کاری و مالی بگیرد.
اختلال دو قطبی اغلب یک وضعیت وخیم و تشدید شونده است.
به میزان معتدل اختلال مانیا هیپومانیا می گویند
هیپومانیا برای فردی که آن را تجربه می کند ممکن است خوشایند به نظر برسد.
حتی میتواند موجب عملکرد خوب و افزایش کارایی او شود.
بنابراین زمانی که خانواده و اطرافیان به توانایی تشخیص تغییرات حالت ناشی از پدیده دو قطبی می رسند امکان دارد فرد غیر طبیعی بودن وضعیت خود را انکار کد.
بدون بهره گیری از یک روش درمانی مناسب هیپومانیا در برخی افراد می تواند به اختلال مانیا ی شدید یا افسردگی تبدیل شود
گاهی اوقات حالات شدید اختلال مانیا یا افسردگی شامل علائم سایکوز (یا علائم روان پریشی) می شوند.
علائم روان پریشی کدامند؟
از جمله علائم رایج روان پریشی می توان به:
- توهم (دیداری،شنیداری یا احساس کردن چیزی که در واقع وجود ندارد) و
- نادرست انگاری (باورهای غلطی که منطقی و عقلانی نیستند و با افکار طبیعی و همیشگی در تضاد هستند)
اشاره کرد.
علائم روان پریشی در بیماری دو قطبی وضعیت وخیم روحی فرد را بیشتر بروز می دهند.
مثلا فرد در حالت اختلال مانیا ممکن است دچار این توهم شود که رئیس جمهور است یا از قدرت های ویژه و ثروت زیادی برخوردار است.
یا مثلا در حالت افسردگی احساس گناه و بی ارزشی می کند یا فکر می کند بسیار فقیر است و در کارهای جنایی شریک شده است.
در برخی مواقع حالات افرادی را که به اختلال دو قطبی دچار هستند و این علائم را دارند با شیزوفرنی که یک بیماری وخیم ذهنی است اشتباه می گیرند.
برخی افراد مبتلا به بیماری دو قطبی دست به خودکشی می زنند.
بیشتر افرادی که به بیماری دو قطبی دچار هستند حتی نوع شدید آن با روش های درمانی مناسب می توانند در حس و حال متغیر خود و علائم مرتبط با آن به یک ثبات اساسی برسند.
راه های درمان اختلال دوقطبی – مانیا
از آن جایی که اختلال دو قطبی یک بیماری تشدید شونده است،
یک درمان پیشگیری کننده طولانی مدت به شدت توصیه می شود و تقریبا در بیشتر موارد کارساز است.
یک روش درمانی که ترکیبی از دارو و روان درمانی باشد برای کنترل کردن اختلال دو قطبی بسیار مناسب است
داروهایی که تثبیت کننده ی خلق نام دارند معمولا برای کمک به کنترل پدیده دو قطبی تجویز می شوند.
دارو برای درمان اختلال مانیا
داروهای تثبیت کننده ی خلق مختلف و بسیار زیادی وجود دارد مانند:
اولین داروی تثبیت کننده ی خلق که سازمان غذا و دارو آن را برای درمان اختلال مانیا تایید کرد لیتیوم می باشد.
این دارو در بیشتر مواقع برای کنترل اختلال مانیا و پیشگیری از تشدید حالات مانیا و افسردگی موثر واقع می شود.
داروهای ضد تشنج مانند:
- والپروات (با نام تجاری دپاکسین)
- لاموتریژین (با نام تجاری لامیکتال)
- توپیرامات (با نام تجاری توپامکس) یا
- کاربامازپین (تِگرتول)
نیز به عنوان داروهای تثبیت کننده ی در بیشتر مواقع تجویز می شوند.
والیپروات در سال ۱۹۹۵ توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان اختلال مانیا تایید شد.
علاوه بر دارو، درمان های روانی – اجتماعی اختلال مانیا از قبیل گونه های مختلف روان درمانی (یا صحبت درمانی) نیز برای حمایت، راهنمایی و آموزش دادن به بیماران مبتلا به پدیده دو قطبی و اطرافیانشان کارایی دارند.
مطالعات نشان می دهند استفاده از روش های درمانی روانی-اجتماعی منجر به افزایش ثبات خلق،کاهش مدت زمان بستری و بهبود عملکردهای چندگانه فرد می شوند
روش های درمانی روان شناختی که به طور رایجی برای درمان اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار می گیرند شامل :
- درمان شناختی – رفتاری
- مشاوره روانشناسی
- مشاوره تحصیلی
- خانواده درمانی و
- تکنیک جدیدتری که درمان ریتم بین فردی و اجتماعی نام دارد
هستند.
از تست آنلاین اختلال دوقطبی برای تشخیص این بیماری همیشه استفاده میشود.
